រឿង : អភិសេក ព្រះថោង និងនាងនាគ

       ថ្ងៃមួយព្រះថោងបាននាំសេនារាលរេហ៍ទៅក្រសាលតាមឆ្នេរខ្សាច់កោះបានយាងទៅដល់ទួល ដំបូកគោកធ្លក។ដោយហេវហត់អស់កំលាំងព្រះអង្គចូលទៅសំរាកក្រោមដើមធ្លក។ ដល់ពេលរសៀល ទើបព្រះអង្គភ្ញាក់ ។ តែទឹកបានឡើងលិចព័ទ្ធជិតជុំវិញទួលគោកធ្លក ។ ដោយមិនអាចវិលត្រលប់ ទៅវាំងប្រាសាទបាន ព្រះថោងក៏ទ្រង់គង់សំរាកនៅទីនោះ រង់ចាំពេលទឹកស្រកដកទៅវិញ ។ គ្រានោះ នារាត្រីដ៏សែនស្ងាត់ជ្រងំ ព្រះនាងធារាវត្តី បុត្រីស្តេចភុជង្គនាគ បាននាំអស់ពពួកភីលៀងបរិវា រចេញមកក្រ-សាលលេង កំសាន្តលើកោះគោកធ្លក ។ ព្រះថោងទតយល់ឃើញព្រះនាងកាលណា ក៏លបលួចចាប់ចិត្តប្រត្តិព័ទ្ ធស្នេហាភ្លាម ។ ក្រោយដែលបានផ្តោះផ្តង សាកសួរគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រះថោង និងនាងនាគ ក៏ចាប់ផ្តើមមានចិត្តសេ្នហា ស្មោះស្ម័គ្រនឹងគ្នាទៅវិញទៅមក ។ក្នុងរវាងប្រាំពីរថ្ងៃ តាមពេលកំណត់រវាងគូស្នេហ៍ទាំងពីរ ព្រះថោងត្រូវរៀបចំជំនូន និងរណ្តាប់ បណ្តាការគ្រប់បែបយ៉ាង មករង់ចាំនៅត្រង់ទីកន្លែងដដែល ។ចំនែកព្រះនាងនាគធារាវត្តី កាលបើទៅដល់ឋានភុជង្គនាគ ក៏បានរ៉ាយរ៉ាប់រឿងរ៉ាវទាំងប៉ុន្មានតាមដំណើរទូលថ្វាយព្រះបិតា និងព្រះមាតា ។ ស្តេចភុជង្គនាគ មិនបានយល់ជំទាស់ទេ ។ ព្រះអង្គបានសុខចិត្តយល់ព្រមទៅ តាមសំណូមពរគោលបំណងរបស់កូន ។

ប្រាំពីរថ្ងៃកន្លងមក ព្រះថោងបាននាំពលរេហ៍សេនា លើកជំនូនសួយសារអាករគ្រប់បែបយ៉ាង រៀបចំដោយប្រណិត យ៉ាងបរិបូរណ៌ឥតមានខ្ចោះឥតមានខ្វះត្រង់ណា យកមកទុកត្រៀមខ្លួន រង់ចាំនៅក្រោមដើម ធ្លក ។ដល់ថ្ងៃកំណត់ ស្តេចភុជង្គនាគ និងព្រះអគ្គមហេសី បានយាងចេញមក ត្រង់កន្លែងដើមធ្លកមែន ។ បានយល់បានឃើញ ព្រះមាតា ព្រះបិតាព្រះនាងធារាវត្តី ភ្លាមកាលណា ព្រះថោងទ្រង់លត់ជង្គង់ក្រាបថ្វាយបង្គំដោយក្តីគោរព ។ ស្តេចភុជង្គនាគ និង មហេសីពេញចិត្ត ត្រេកអរសាទរណាស់ បានទទួលព្រះថោងជាកូនប្រសា ក៏បានរៀបចំអភិសេកកូនស្រីកូនប្រុសជា គូស្វាមីភរិយារៀងមក ។ស្តេចភុជង្គនាគ ព្រមទាំងបរិវារដើម្បីទុកជាចំណងដៃដល់កូនប្រុសស្រី បាននាំពលរេហ៍សេនា បឺតពង្រីងអោយកើតបានជាដីស្ងួត ធំធេងទូលំទូលាយ ហើយបានកសាង ប្រាង្គប្រាសាទវាំង តូចធំទុកថ្វាយជាច្រើន ។

ព្រះថោងនាងនាគត្រូវបានរៀបចំអភិសេកជាគូស្វាមីនៅវេលា ម៉ោងព្រឹក នៅថ្ងៃ១១កើត ខែពិសាខ ព.ស.២៧៧ឆ្នាំម្សាញ់ ត្រូវជាឆ្នាំ ២៦៧មុនគ.ស. ។ កាលនោះ ព្រះនាងបានព្រះជន្ម ៤៦វស្សា ។

ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះដែរព្រះថោងក៏បានទទួលព្រះរាជាភិសេកឡើងសោយរាជ សម្បត្តិនគរ- គោកធ្លកដែរ ។ ព្រះអង្គបានទទួលគោរម្យនាមជា “ព្រះបាទសម្តេច កុម៉ែរាជសេដ្ឋាធម្មិកវ-រោត្តម បឋមខេមរា ខត្តិយាវង្សសកូល កំពូលក្រុងកម្ពុជាធិបតីសិរីសោភា បវររាជធានីបូណ៌មី ឧត្តមហាដ្ឋាន” ។ ព្រះអគ្គមហេសី នាងនាគ ឬ ព្រះនាងធារាវត្តី បានទទួលព្រះនាមជា “សម្តេចព្រះវភក្តីក្សត្រីគាប់លក្ខណ៍- អគ្គទេវី” ។

ពិធីបុណ្យអភិសេកចប់សព្វគ្រប់កាលណា ស្តេចភុជង្គនាគ និងព្រះអគ្គមហេសី បាននាំបរិវារ នាម៉ឺនមុខមន្រ្តី ត្រឡប់ចុះទៅព្រះនគរវិញ ។ ដើម្បីជូនដំនើរព្រះបិតា ព្រះមាតាក្មេកចុះទៅ ឋាន ភុជង្គនាគ ព្រះថោង ឬ ព្រះបាទសម្តេចកុម៉ែរាជ បានចាប់តោងស្បៃនាងនាគ ចុះតាមទៅ ជាមួយដែរ ។កាលនោះព្រះថោងបានរៀបចំ សាងសង់ព្រះបរមរាជវាំងគង់នៅមហានគរធំ ឬ មហានគរ ឬ នគរធំ ឬអង្គរ ដែលជាកន្លែងដើមធ្លកបានដុះ ។

Read More»

រឿង : ក្រពើរមិលគុណ

         មានបុរសឳពុកនិងកូនបរទេះចេញទៅជួញជួបនិងក្រពើមួយដែលភ្លើង ព្រៃ រោលរលាកជើង ទាំង ៤ និងដើររកចំណីឆីពុំបានអត់អាហារស្គមរីងរៃ ។ បុរសឳពុក និង កូនបានឃើញក្រពើនោះ រលាកជើងទាំង ៤ ស្គមទាំងខ្លួននិងវាពុំបានដូច្នោះហើយ បុរសនោះអាសូរក្រពើ បានកាប់ឈើមក ចងអមក្រពើនោះរឹងជាប់ លើកដាក់លើរទេះបរទៅ លុះដល់បឹងមួយធំ ជាទីសុខសប្បាយបុរសនោះ ដាក់ក្រពើចុះ ក្នុងទឹកក្រពើនោះ បានផឹកទឹក អកភក់ឆ្អែតហើយ គិតនឹងខាំបុរសនោះវិញបុរស នោះថា “ព្រះស្ដែងកុំខាំអញៗ មានគុណលើព្រះស្ដែង” ក្រពើនោះថា “មានគុននឹងអញឯណាបើចង អញស្ទើរស្លាប់ដូច្នោះ អញឆីព្រះស្ដែងឲ្យទាល់តែបាន” ។ឯបុរសថា “ព្រះស្ដែងកុំអាលខាំអញមកយើង នឹងនាំគ្នាទៅរកអ្នកប្រាជ្ញ លោកកាត់សេចក្ដីនេះឲ្យយើង” ទើបបុរស និងក្រពើនាំគ្នាទៅក្រាបបង្គំ ទូលពញរះមហាក្សត្រ ដោយនូវដំណើរទីទៃៗ ។ ក្រពើក្រាបបង្គំថា “ខ្ញុំ ព្រះបាទអម្ចាស់នៅទីមួយស្ងៀមៗ ស្រាប់តែចៅនេះ មកចងអបខ្លួនខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់ជាប់ លើកដាក់លើរទេះបរទៅខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់ បម្រះពុំរួច ព្រោះតែធ្វើទុក្ខខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់ បានជាខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់ ខាំបុរសនេះឆី” ។ បុរសក្រាប បង្គំថា “ក្រពើ នេះភ្លើងព្រៃរោលរលាកជើងទាំង ៤ វាពុំរួចបានខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់អាសូរទើបយកឈើ ចងអបហើយ លើកដាក់លើរទេះបរទៅដល់បឹងទើបស្រាយលែងហើយ ក្រពើនេះចុះទៅក្នុងទឹកបាន ផឹកទឹកអកភក់មានកម្លាំងហើយគិតខាំខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់វិញហេតុនេះបានជាខ្ញុំព្រះបាទអម្ចាស់ ទាំង ២ នាំគ្នាមកក្រាបបង្គំទូលព្រះអង្គសូមទ្រង់កាត់សេចក្ដីនេះ បើព្រះអង្គពុំជឿសុំទ្រង់ទត ជើងក្រពើទាំង ៤ ចុះ” ។ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ពិចារណាថា “ក្រពើនេះឥតធម៌ពុំដឹងគុណគេឡើយ” ទើបព្រះអង្គកាត់ថា “បើដូច្នេះមានតែ ព្រះស្ដែង ឲ្យគេចង់ព្រះស្ដែងដូចអំពីមុននោះសិន ហើយ សឹមអញពិចារណាឲ្យព្រះស្ដែង” ទើបព្រះអង្គឲ្យបុរសនោះ ទៅចងក្រពើនោះ ជាប់ដូចអំពីមុន ហើយទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា“ព្រះ ស្ដែងនាំទៅផ្ទះចុះ ថ្ងៃក្រោយព្រះស្ដែង កុំធ្វើគុណនឹងសត្វតិរច្ឆាន ព្រោះលោកថាពុំត្រូវ ទុកចិត្តសត្វ មានចង្កូម មានពិសទេ” ។ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់កាត់សេចក្ដីដូច្នេះ បុរសនោះចូលចិត្តហោង ។

Read More»

រឿង : ដើមកំណើតសត្ថផ្សោត

កាលពីព្រេងនាយជាយូរអងែ្វងណាស់មកហើយមានដើមជ្រៃធំមួយមានមែក ត្រសុំត្រសាយសាខា មហាជនទូទៅនៅភូមិជិតខាងគេរាប់អានកោតខ្លាចរុក្ខជាតិនេះណាស់ក្នុងសម័យនោះ។ គេធ្វើខ្ទមរូបចំលាក់ថ្មជាភេទប្រុសមួយស្រីមួយ ដាក់អោយអង្គុយលើផែនថ្មក្នុងខ្ទមនោះ។ គេតែងបួងសួងបន់ស្រន់ថ្វាយក្រយ៉ា បូជាសុំសេចក្តីសុខ ក៏ធ្លាប់បានសុខរៀងមក គេសន្មត់ថាអ្នកតាម្ចាស់ស្រុក។ មានរុក្ខទេវតាមួយមានអាយុវែង មិនដឹងជាប៉ុន្មានឆ្នាំមនុស្សយើងទេ ស្ថិតនៅលើដើមជ្រៃធំនោះជាសេ្តចនៃឈើ។ យូរទៅមានស្រីម្នាក់មកចាប់បដិសន្ធិជាកូនអ្នកស្រុក ដែលរាប់អានដើមរុក្ខជាតិនោះ។លុះធំពេញ វ័យជំទង់ដល់ រដូវត្រូវសែន ព្រេន ថ្វាយក្រយ៉ា បូជាជូនអ្នកតាម្ចាស់ស្រុកនាងនោះក៏ ទូលថាសបាយនំចំណី ទៅសែនជួស ឪពុកម្តាយ។ រុក្ខទេវតាក្រឡេកឃើញ ដូចេ្នះចេះតែមានចិត្តអាណិតអាសូរស្រលាញ់នាងនោះ ហាក់ដូចជាព្រាត់គ្នាពីកាលណាមកហើយ ទើបបាននឹងបានជួប មុខគ្នាថ្មីៗ។ រុក្ខទេវតានោះកាន់តែ វិតក្កចិត្តអាណិតនាងខ្លាំងណាស់ទ្រាំពុំបានក៏ហោះទៅទូលសួរព្រះឥន្ធតាមដំណើរ។
ព្រះឥន្ធទ្រង់រំពឹងដោយ ញាណទិព្វទៅឃើញថា នាងនោះកាលពីជាតិមុនជា ប្រពន្ធរុក្ខទេវតានេះបានសាងប្រាថ្នាជាមួយគ្នាមកថា «ទោះបីទៅកើតជាតិណា ភពណាសូមឲ្យជួបបានជាប្តីប្រពន្ធនិងគ្នា កុំឃ្លាតគ្រប់ៗជាតិ» លុះចាស់រៀងខ្លួន រុក្ខទេវតានោះសុំលាទៅបួសជាតាបស អស់ជីវិតដោយខ្លួនពីគ្នាទៅ។ តាបសមកកើតជារុក្ខទេវតានេះ ប្រពន្ធទៅកើតជានាងទេពធីតាបែកគ្នាទៅឆ្ងាយមិនជួបជុំ នាងប្រពន្ធច្យុតពីទេពធីតាមកកើតជិតទីកនែ្លងដែលទេវតាជាប្តីនៅ។ មកពីមាននិស្ស័យពីជាតិមុនយ៉ាងនេះទើបបណ្តាលឲ្យរុក្ខទេវតា ចេះតែស្រលាញ់អាណិតអាសូរនាង។ តែមកពីរុក្ខទេវតានោះមានពៀរដែលគេចទៅបួសចោលប្រពន្ធ ឲ្យព្រួយទុក្ខវេទនាអស់សង្ខារទៅមិនឲ្យជួបមុខ បានជាច្យុតទៅកើតជាមនុស្សវិញមិនជួបគ្នា។ ព្រះឥន្ធសមែ្តងប្រាប់រុក្ខទេវតា ដូចរៀបរាប់មកនេះ រុក្ខទេវតាបានដឹងសព្វគ្រប់ហើយក៏លាព្រះឥន្ធមកវិញគិតពិចារណាថា «ឥឡូវនឹងទៅថ្វាយបង្គំ លាព្រះឥន្រ្ទា ធិរាជសុំច្យុតទៅកើតជាមនុស្សឃើញថាការមិនគួរ ព្រោះប្រពន្ធទៅកើតធំពេញក្រមុំទៅហើយ ហើយ សង្ខាររបស់មនុស្សខ្លីណាស់មិនដូចទេវតាទេ»។
ទេវតាគិតចុះគិតឡើងមិនធ្លុះធ្លាយត្រង់ណាសោះ។ ហេតុដែលមានពៀរដែលគេចទៅបួសជាតាបសមិនឲ្យឃើញមុខលុះត្រាតែសូន្យសង្ខារ រៀងខ្លួន។ រុក្ខទេវតា ព្រួយខ្លាំងណាស់ក៏ប្រថុយប្រាណប្រថានព្រេងថា «ណ្អើយចុះអញទៅប្រាប់ប្រពន្ធឲ្យ ដឹងខ្លួន អញជាប្តីគូព្រេងទៅចាប់ជាតិជារុក្ខទេវតា នាងឥតមានគូព្រេងទៀតទេបើនាងបានដឹងថា ខ្លួនអញជាប្តី នាងមុខជាលែងយកប្តីអស់មួយជាតិនេះហើយ»។
គិតស្រេច ពេលរាត្រីស្ងាត់ក៏និមិ្មតខ្លួនធ្វើជាពស់ថ្លាន់ចូលទៅ អោបរឹតនាង។ នាងភ្ញាក់ឡើងបំរះពុំរួច ពស់ថ្លាន់បាននិយាយលួងលោមសព្វគ្រប់ ក៏នាងមិនជឿថា «បើប្តីជារុក្ខទេវតា ហេតុមេ្តចក៏មកជាពស់ថ្លាន់ដូចេ្នះវិញ»។ រុក្ខទេវតាជាប្តីថា«បើនាងមិនជឿបង បងនឹងប្រែរូបឲ្យនាងមើល» រុក្ខទេវតាក៏ផ្លាស់រូបជាទេវតាវិញភ្លាមៗ ។ នាងក្រឡេកឃើញក៏ស្រលាញ់ពេញចិត្តជឿជាក់ថាប្តីខ្លួនជាទេវតាមែន ព្រោះរកមនុស្សណានិងឲ្យល្អដូចពុំបាន។ រុក្ខទេវតានិយាយប្រាប់នាងថាខ្លួនបង បើមិននិម្មិតខ្លួនជាសត្វបែបនេះទេ មិនអាចមកនៅជិតនាងបានឡើយ ត្រូវតែនិម្មិតរូបជាសត្វផេ្តសផ្តាស់ទើបនៅជាមួយនាងបាន។ និយាយរួចក៏និម្មិតខ្លួនជាពស់ថ្លាន់វិញ។
ពស់ថ្លាន់នេះគ្រាន់តែនៅជាមួយនាងប៉ុណ្ណោះទេប៉ុនែ្តមិនដែលរួមសង្វាស់ជាមួយ និងនាងនោះឡើយ ហើយបានហាមប្រពន្ធថាកុំនិយាយប្រាប់ម៉ែឪបងប្អូននិង អ្នកស្រុកឲ្យថាជាទេវតា ឲ្យថាតែពស់ថ្លាន់ ពេលថៃ្ងបងមិននៅជាមួយនាងទេ បងមកលេងតែយប់ៗសឹមផ្លាស់រូបជាទេវតាឲ្យឃើញម្តងៗ។ ជិតភ្លឺហើយលឺមាត់និយាយគ្នា ឪពុកម្តាយចូលទៅមើលឃើញពស់ថ្លាន់ពេនទ្រេលពេញលែ្វងផ្ទះ ក៏ភ្ញាក់ច្រឡោតស្រែក រុក្ខទេវតាភៀសខ្លួនបាត់ទៅ។ ឪពុកម្តាយហៅកូនស្រីមក សួរកូននិយាយ សារស័ព្ទប្រាប់រឿងពីដើមចប់ដល់ចុង។ឪពុកទាល់ប្រាជ្ញមិនដឹងធ្វើមេ្តចក៏ដកដង្អើមធំសួរកូនថា ឥឡូវពស់ថ្លាន់ទេវតានោះទៅណាបាត់ហើយ។ កូនប្រាប់ថា ពេលថៃ្ងមិនមកទេ យប់ទើបមក។ នាងប្រាប់ឪពុកម្តាយថាទេវតាជាប្តីហាមមិនឲ្យប្រាប់គេថា ទេវតាទេ ឲ្យថាតែពស់ថ្លាន់បានហើយ។ លុះពេលរាត្រីស្ងាត់ រុក្ខទេវតាក៏មកដល់ ប្រពន្ធនិមិ្មតរូបជាទេវតា ឲ្យនាងមើលតាមសេចក្តីសន្យា។ នាងក៏អុជភ្លើងភ្លឺឡើងស្ទុះទៅអោបប្តី ដោយសេចក្តីមេត្រីសេ្នហា។លឺមាត់និយាយគ្នាឪពុក ម្តាយចូលទៅលបមើលឃើញទេវតាល្អណាស់ ក៏ស្រលាញ់ពេញចិត្តនិងរុក្ខទេវតានោះក្រៃលែង រុក្ខទេវតាដឹងថាឪពុកម្តាយលបមើលផ្លាស់រូបទៅជាពស់ថ្លាន់វិញភ្លាម ឃើញធំទ្រេលពេញបន្ទប់ផ្ទះ។ ទៀបភ្លឺរុក្ខទេវតាប្រាប់ប្រពន្ធឲ្យនាំឪពុកម្តាយទៅជីកយកកំណប់ ក្នុងដំបូកមួយមានមាសប្រាក់ ពេជ្រ កែវកងតុថាសចានជញ្ជូនមកដាក់ពេញផ្ទះឡើងទៅ។ ចាប់ពីពេលនោះមកគ្រួសារនេះក៏ក្លាយជាអ្នកមានធំ។ យូរទៅដឹងជ្រួតជ្រាបដល់អ្នកស្រុកមក មើលឈូរឆរ ពិតជាពស់ថ្លាន់ពេន ទ្រេលនៅជាមួយនិងនាង។និយាយពីបុរសប្តីប្រពន្ធមានកូនក្រមុំ មួយនៅភូមិផេ្សងពីនាងមានប្តីពស់ថ្លាន់ទេវតានោះចេះតែរំភើបក្នុងចិត្ត នាំប្តីប្រពន្ធសរសើរថា «វាសនាអ្វីគេក៏ល្អមេ្លះពីដើមជាអ្នកក្រដូចគេឯងសោះ ឥឡូវមានផ្ទះធំខ្វាត់ខែ្វងត្រឈឹង ត្រឈៃ មានគោ ក្របី ដំរី សេះ ខ្ញុំកំដរប្រើគគ្រឹកគគ្រេងល្បីឈ្មោះថា ចៅសួស្តិ៏សេដ្ឋី នេះមកពីកូនគេមានប្តីពស់ ថ្លាន់ ពស់ថ្លាន់ឲ្យកំណប់ព្រេង »។ បុរសនោះតូចចិត្តនិងខ្លួនឯងណាស់ចេះតែដក ដង្អើមធំចេះតែទនេ្ទញទាំងយប់ទាំងថៃ្ង។
ប្រពន្ឋឃើញ ប្តីកើតទុក្ខដូចេ្នះ ក៏និយាយប្រាប់ប្តីថា «ខ្ញុំបានលឺចាស់ ទុំនិយាយរៀងៗមក ថាសត្វពស់ថ្លាន់មិនដូច ពស់ទាំងពួង ទេតែមានដម្បូក ធំៗក្នុងព្រៃហើយច្រើនមានពស់ថ្លាន់ ទៅព័ទ្ធពេននៅទីនោះ។ គេថាពស់រក្សាកំណប់ព្រេង»។ ប្តីថា «បើដូចេ្នះព្រឹកសែ្អកឯងដាំ៍បាយឲ្យបងពីព្រឹកកុំឲ្យអ្នកណាដឹងបងនឹង ដើរសែ្វងរកពស់ថ្លាន់ព័ទ្ធដំបូកក្នុងព្រៃធំៗបើឃើញបង និងចាប់យកមកធ្វើជាប្តីកូនយើង»។ ប្តីប្រពន្ធពេញចិត្តក៏ព្រមពៀ្រងគ្នា ព្រឹកឡើងដាំបាយវិចជាសំណុំ ព្រមទាំងទឹកបំពង់ប្រគល់ឲ្យប្តី ប្តីក៏ដើរសែ្វងរកពស់ថ្លាន់។បុរសនោះចូលក្នុងព្រៃធំមិនយូរប៉ុន្មានក៏បាន ប្រទះដំបូក មួយធំក្នុងព្រៃទួល មានបន្លាស្អិតនិងវល្លិ៏រវីមរវាម វារពាក់ព័ន្ធលើគ្នា។ បុរសចូលទៅអើតឈ្ងោកមើលឃើញ ពស់ថ្លាន់ពេនទ្រេលលើក្បាលដំបូក។ ពស់នោះរស់នៅក្នុងព្រៃដំបូកនោះអស់កាលជាយូរអងែ្វងណាស់មកហើយវាមិន ដែលទៅកាន់ទីណាសោះទោះបីអត់ឃ្លានយ៉ាងណាក៏ ស៊ូរទ្រាំនៅក្នុងទីនោះ។ ពស់ក៏មិនរើប៉ុន្មានព្រោះវា ស្គាំងស្គមអស់កំលាំងស្ទើរតែ កំរើកខ្លួនមិនរួច។ បុរសយកឈើគោះ មើលក៏មិនទាំងកំរើកខ្លួនផង។
បុរសនោះនឹក ត្រេកអរក្នុងចិត្តណាស់គិតថា ពស់ថ្លាន់នេះពិតជាមានកំណប់ហើយបានជាស្លូតម៉េ្លះក៏បោចវល្លិ៏ស្រាក់ស្រួតជាប់។ បុរសលើកស្ពាយទាំងភែ្ននមក។ ដោយធ្ងន់ខ្លាំងពេកក៏ឈប់សំរាកតាមផ្លូវ ទល់ព្រលប់ទើបដល់ផ្ទះស្រែកហៅប្រពន្ធ និងកូនក្រមុំពីក្រៅរបងឲ្យទៅជួយទទួល។ ប្រពន្ធនិងកូនក្រមុំក៏ចុះទៅទទួលប្តី ស្ពាយពស់ថ្លាន់ទាំងភេ្ននក៏ត្រេកអរឥតឧបមា។ លុះយកមកដាក់ដល់លើផ្ទះអួតប្រាប់ប្រពន្ធថា«ពស់នេះស្លូតណាស់ត្រូវចិត្តបងហើយ បើភានឯងមិនជឿទៅចាប់ស្ទាបអងែ្អលមើលចុះ ស្ទើរតែមិនកំរើកខ្លួនប្រាណផង»។
ប្រពន្ធលូកដៃ ទៅពាល់មើលឃើញ មិនកំរើកមែន ក៏ចេះតែបបោស អងែ្អលសរសើរថា «កូនអើយ! ពណ៌សំបុរអ្នកអីក៏ល្អម៉េ្លះដូចគេទើបនិងទីបមាសថ្មីៗទោះបីជាហូលដែលជាងចេះចងគាតយ៉ាងណា ក៏មិនល្អមិនដូចអ្នកដែរ»។ ពស់ថ្លាន់ដោយជាប់ ចំណងផងហើយហេវអស់កំលាំងនិងអត់អាហារយូរថៃ្ងផងក៏ធ្វើតែភែ្នកភ្លឹះៗ លិទ្ធអណ្តាតភែ្លមៗ ប្រហែលជាក្នុងចិត្តវាដែលឃ្លានប្រុងតែលេបមនុស្ស។
ប្តីតាំងបង្គាប់ ប្រពន្ធនិងកូនក្រមុំឲ្យវាយមាន់ ស្លដណ្តាំបាយឲ្យឆាប់និងរៀបសែនព្រេនប្តឹង ជីដូនជីតារៀបផ្សំផ្គុំឲ្យកូនយកប្តីពស់ថ្លាន់។ ប្តីរត់ទៅទិញស្រាបានមក ប្រពន្ធដាំបាយស្លឆ្អិនដួសដាក់តុថាស ហៅបងប្អូនជិតខាងឲ្យមកជួយសែនព្រេន បង្គាប់កូនក្រមុំឲ្យរៀបចំដំណេកបង្គុយ ។
អ្នកស្រុកជិតខាងដែលមានបញ្ញាវាងវៃ គេលាន់មាត់ និងបុរសនោះថាឆ្កួតថាព្រើលគ្រប់ៗគ្នា អ្នកខ្លះក៏រកពុទ្ធោ អ្នកដែលត្រូវស្រាអរ ឲ្យតែគេហៅឲ្យចូលទៅជួយសែន និងបានស៊ីផឹកសប្បាយ។ លុះទៅជួបជុំគ្នា លើកពស់ថ្លាន់ដាក់ លើកំរាលសំពត់ស ស្រាយចំណង រួចឲ្យកូនក្រមុំ ទៅអង្គុយទន្ទឹមពស់នោះក៏នៅស្ងៀមដោយគ្នាអត់អាហារមកយូរថៃ្ងហើយ។ បុរសបង្គាប់ឲ្យគេលើក បាយ សម្លរទៅដាក់អុជទៀនធូប សំបូងសង្រូងប្តឹង ជីដូនជីតាច្រូច ស្រា៣ដងរួចសែន ចាប់សំណែននំចំណីបាយសម្លរគ្រប់មុខដាក់ច្រឡូកចូលគ្នាមួយចានយកទៅចាក់នៅមុខផ្ទះ រួចហៅពួកអង្រឹង ជើងសែ្នងឲ្យស៊ីព្រោះជីដូនជីតាពិសារួច ហើយហើយលើកតុថាស ចេញមកក្រៅលត់ភ្លើងទុកកូនក្រមុំឲ្យនៅជាមួយពស់ថ្លាន់ក្នុងបន្ទប់។
នាងនោះប្រហែលជាខ្លាច ពស់ដែរ ប៉ុនែ្តបើចេញមកក្រៅ ខ្លាចឪពុកម្តាយ ព្រោះផ្សំដំណេកឲ្យពស់ថ្លាន់ហើយ ក៏ចេះតែអត់ទ្រាំទៅ។ ចំណែកឪពុកម្តាយ នាំញាតិមិត្តស៊ីមាន់ផឹក ស្រាឯលែ្វងខាងក្រៅ។ ពស់នោះកាលមនុស្ស នៅស៊ីផឹកមាត់អ៊ូអែវានៅតែស្ងៀមធ្វើហាក់ដូចជាមិនដឹងខ្លួន។ លុះគេស៊ីផឹករួចទៅស្ងាត់អស់ ប្រហែលពាក់កណ្តាលអាធ្រាតវាលាខ្លួនខ្សាក។ វាឥតរឹតរួតនាងនោះទេ ព្រោះពស់នោះវាធំល្មមលេបនាងនោះបានតែម្តង។ វាគ្រាន់តែយកកន្ទុយស៊ករុំកដៃ នាងនោះជាប់ងាកក្បាល មកក្រោមកៀវ ជើងប្រមូលផ្ទឹមគ្នាវាហារមាត់ប្រញ្ចកជើងនាងទាំងពីរ តែម្តង។
ពីដំបូងនាងនោះស្មានថាពស់ថ្លាន់ ប្រុងរួមបវេណីនិង ខ្លួនបានជានាងនៅ ស្ងៀមមិនមាត់ ព្រោះដេកជាមួយ គ្នាតាំងពីល្ងាចមិនអីសោះបែបជាទុកចិត្តពស់បន្តិចទៅហើយ។ លុះវាលេប ស្រឺតៗដល់ក្បាលជង្គង់ នាងនឹកសង្ស័យថា ពស់ថ្លាន់ច្បាស់ជាលេបអញពិតហើយគិត និងក្រោក ក៏ក្រោកមិនរួច កន្ទុយពស់វារឹត ដៃនាងជាប់ នាងភ័យណាស់ ស្រែកហៅម្តាយថា« ពស់ថ្លាន់វាលេបហើយ »។ ម្តាយលឺមាត់កូន ស្រែកហៅ ក៏ស្រែកសន្ធាប់ ទៅវិញថា « ខ្មោចមេចំកួតប្តីប្រលែងផងបានតែព្រើលៗ»។ ឪពុកស្រវឹងស្រាដេកសន្លប់ហៀរ ទឹកមាត់កក្លាក់ លុះពស់លេបដល់ចងេ្កះនាងស្រែកហៅម្តាយថា «ម៉ែៗ ជួយកូនផង ពស់លេបដល់ចងេ្កះហើយ»។ ម្តាយរឹតតែបញ្ជោរពីក្រៅមកស្តីបន្ទោសថា «កូនអីក៏ចង្រៃ មិនចេះខ្មាស់គេឯង មិនច្រឡំនិង អ្នកស្រុកតិចអញចូលទៅ វាយក្បាលក្នុងដំណេក បែកឥឡូវ»។ នាងនោះចេះតែស្រែកថា «ម៉ែអើយជួយកូនផងពស់លេបដល់ចុងដង្អើមហើយ» បន្តិចស្រែកថា«លេបដល់កហើយ» ។
ម្តាយលឺកូនស្រែកញយៗពេកមិនខ្ចីទាំងតបផង គិតតែពីសង្ងំដេក។ លុះលេបដល់បបូរមាត់ក៏ស្រែកលាឪពុកម្តាយថា «បើឪម៉ែមិនជួយកូនទេ កូនសូមលាស្លាប់ហើយ»។ ម្តាយស្តាប់ទៅលឺមាត់កូនង៉ុលៗ ក្នុងមាត់ពស់ថ្លាន់ដែលវាលេបគ្របបបូរមាត់ទៅហើយនោះ។ លុះបាត់លឺមាត់កូនម្តាយសង្ស័យក៏ អុជភ្លើង ចូលទៅមើល បាត់កូនឃើញតែពស់ធំកំពីងតាំងពីក្រោមរហូតដល់ជិតពាក់កណ្តាលខ្លួន។ នាងម្តាយនោះក៏ស្រែកទួញងោងផ្អើលឆោឡោដល់អ្នក ស្រុកអ្នកភូមិ ផ្ទះអ្នកជិតខាងទាំង ពាក់កណ្តាលអាធ្រាត។ ឪពុកភ្ញាក់ឡើងហៅអ្នកស្រុកមកជួបជុំ ចោមចាប់ពស់ថ្លាន់ទាក់កចងសន្ធឹង យកកាំបិតព្រា វះយក
កូនបានមកសន្លប់សូន្យឈឹងដូចជាស្លាប់។ តែខ្លួននៅក្តៅប្រឡាក់សុទ្ធតែរំអិល ពស់ពេញទាំងខ្លួនទាំងក្បាលនិងដៃជើងឆ្អាបកខ្វក់នាំគ្នាដង ទឹកមកលាងលាង
មិនជ្រះ ដាំទឹកក្តៅយកមកលាង ក៏មិនជ្រះលុះគេ ស្រោចទឹកក្តៅអ៊ុនៗលាងឲ្យមួយស្របក់នាងក៏ដឹងខ្លួនឡើងវិញ។
មើលឃើញបងប្អូនមាមីងជួបជុំត្រៀបត្រា មើលមកខ្លួនឯងសុទ្ធតែរំអិលពស់ឆ្អាបគគ្រុក។ ក្រោកឡើង កន្រ្តាក់បានផ្តិលទឹកមួយលើកគ្របទទូលក្បាល ដើរទៅមាត់សមុទ្រដងទឹក ងូតលាងដូចមេ្តចក៏ មិនជ្រះរំអិលពោះនោះ គិតថា ឱខ្លួនអញអើយម៉េ្លះទៅហើយនៅជាមនុស្សក៏ខ្មាស់គេបើស្លាប់ទៅវិញប្រសើរជាង ក៏យកផ្តិលទទួលក្បាលដើរ ទៅត្រង់មាត់ច្រាំងអន្លង់ជ្រៅនឹកប៉ងក្នុងចិត្តថា«អញនឹង លោតទឹកសំលាប់ខ្លួនឯងចោល»។ គិតដូច្នោះហើយក៏លោតប្រូងទៅក្លាយខ្លួនទៅកើតជាផ្សោតញីភ្លាមមុជក្នុងទឹកហែលចាប់ត្រីស៊ីព្រងើយ។ ឪពុកម្តាយរត់តាមទៅមើលកូនឯមាត់កំពង់ទឹក រកពុំឃើញនាំគ្នាយំ សោកអាឡោះអាល័យរៀបរាប់រឿងផេ្សងៗនៅមាត់ទឹក។
លុះត្រលប់មកផ្ទះវិញ បបួលប្តីប្រពន្ធអូសពស់ថ្លាន់យកទៅចោលក្នុងព្រៃធំមួយ ដោយស្មានថាពស់ថ្លាន់វាស្លាប់ព្រោះវះពោះរយះជាពីរ ទៅហើយតែធម្មតាពស់ ថ្លាន់តែងមានប្រមាត់រស់គ្រាន់តែវះពោះប៉ុណ្ណឹងមិនស្លាប់ទេ។ លុះត្រាតែកាប់ដាច់ ជាពីរជាបីកំណាត់ទើបស្លាប់។ យូរៗទៅពស់ថ្លាន់ សះជារស់ឡើងវិញហើយតាំងចិត្តលែងស៊ីមនុស្ស និងសត្វណា ដែលគ្មានរោម គ្មានមមីសការ ដែលពស់ថ្លាន់លែងស៊ីមនុស្ស និងសត្វគ្មានរោមក៏ជាទំនៀមទំលាប់ពីត្រឹមនោះមករហូតដល់ ឥឡូវនេះ។ ឯផ្សោតក៏កើតមានពីត្រឹម នាងប្រពន្ធពស់ថ្លាន់រហូតមកដល់សព្វថៃ្ងនេះ ក្បាលផ្សោតក៏ត្រងោលដូចជារបៀបទទូរផ្តិលសរីរាវៈយវៈរបស់ផ្សោត មិនខុសគ្នាពីមនុស្សប៉ុន្មានទេដូចជា ដោះប្រដាប់ កេរខ្មាស និងសរីរាវៈយវៈឯទៀតខ្លះសឹងតែដូចមនុស្សទាំងអស់គ្មានតែដៃជើងប៉ុណ្ណោះទេ។

Read More»

រឿង : សំគម បាញ់លលក

            មានមនុស្សម្នាក់ជាកូននៃអ្នកត្រកូលក្រីក្រ,បុរសនេះតាំងពីចម្រើនធំឡើងគ្មានរកស៊ីអ្វីសោះ ខំប្រឹងសង្វាតតែខាងការបរបាញ់ទាល់តែស្ទាត់ជំនាញ,បើបុរសនោះបាញ់តម្រង់សត្វណាចង់ឲ្យត្រូវក្បាល ត្រូវកឬទ្រូងរមែងត្រូវតាមបំណង,តែរូបឆោមលោមពណ៌បុរសនោះអាក្រក់មាឌស្គមកំព្រឹងសក់ក្រញាង
មុខ ក្រញុះអ្នកស្រុកគេដាក់ឈ្មោះហៅថា«អាសំគមបាញ់លលក » ព្រោះវាតែងដើរបាញ់លលករាល់ថ្ងៃ ។ថ្ងៃមួយអាសំគមបាញ់លលកលីស្នាដើរទៅស្វែងរកបាញ់លលកបានប្រទះឃើញភូមិសេដ្ឋី១មានដើមឈើ ដុះត្រសាយត្រសុំដង្គំដង្គោលជាទីលំនៅនៃបក្សីមានលលកជាដើម។សេដ្ឋីនោះជអ្នកសម្បូណ៌សំបុក សម្បត្តិ ព្រមទាំងមានកូនក្រមុំពីរនាក់ផង។អាសំគមបាញ់លលកលីស្នាដើររសៀរតាមរបងភូមិសេដ្ឋី ក៏ជួបជាកូនស្រីសេដ្ឋីទាំងពីរបណ្តើរ គ្នាលេងតាមសួន ច្បារ ក្នុងភូមិរបស់ខ្លួន ដ៏ដេរដាសដោយផ្ការីក ស្គុសស្គាយផ្សាយក្លិនក្រអូបឈ្ងុយឈ្ងប់នៅពេលព្រឹកព្រហាម។ អាសំគមបាញ់លលកដើររសៀរតាមភូមិ ងើមមើលលើក្រែងមានសត្វលលកទំនៅចុងឈើ។ កាលបើអាសំគមបាញ់លលកងាកភ្នែកចុះ ឡើងចោល កន្ទុយភ្នែកទៅក្នុងភូមិ, ខ្សែភ្នែកក៏រត់ទៅប៉ះទង្គិចនឹងរូបរាងនាងក្រមុំទាំងពីរដែល ប្រកបដោយគ្រឿងតែងប្រាណមានលំអស្រស់ស្រងៅទាំងមណព្រលឹងសាច់ទ្រលុកទ្រលន់ នាំឲ្យភ្ញាក់ កន្ទ្រាក់ដួងចិត្តប្រុសនៅវេលាឃើញដំបូង ។ ឯអាសំគមបាញ់លលកគ្រាន់តែចោលភ្នែកទៅប៉ះរូប នាងនោះភ្លាមក៏ស្រឡាំង កាំងភាំងស្មារតីភ្លេចខ្លួន ជ្រុះទាំងស្នាទាំង ព្រួញដល់ដី ។ អាសំគមបាញ់លលក តាំងពីបានឃើញកូនសេដ្ឋីក៏ស្រឡាញ់ជាប់ក្នុងចិត្តនឹកឥតភ្លេចហើយក៏ទៅដល់ ផ្ទះថ្លែងប្រាប់ឪពុកម្តាយនិយាយនឹងម្តាយឲ្យទៅដណ្តឹងកូនសេដ្ឋីឲ្យ។ម្តាយនិយាយនឹងកូនថា «នៃកូន!ម្តេចក៏ឯងទៅស្រឡាញ់កូនសេដ្ឋីអីចេះ!បើឯងក្រីក្រភោគសម្បត្តិទាំងរូបឯងទៀតក៏អាក្រក់ មិនសមនឹងកូនគេធ្វើម្តេចគេ នឹងឲ្យឯង ?» អាសំគមបាញ់លលកក៏និយាយនឹងម្តាយថា «ម៉ែ!បើម៉ែមិនទៅដណ្តឹង ឲ្យខ្ញុំទេ ខ្ញុំក៏អស់ឃើញមុខម៉ែ,ម៉ែក៏លែងបានឃើញមុខខ្ញុំតាំងពីថ្ងៃនេះទៅហើយ» ម្តាយដែលមានចិត្តអាណិតកូន ឮកូននិយាយដូច្នោះ ក៏ស៊ូកាត់កេរ្តិ៍ខ្មាស់ទៅនិយាយ ស្នើការនឹងសេដ្ឋីៗក៏តបវិញថា «ខ្ញុំឥតបើស្អប់ខ្ពើមអីកូននាងទេ ប៉ុន្តែកូនខ្ញុំៗនឹងឲ្យពុំ បានត្បិតមិនទាន់គ្រប់ការ,ណ្ហើយនាង!ប៉ុណ្ណេះទុកជាស្រេចចុះ កុំបាច់ទៅមកទៀត» សំដីប៉ុណ្ណេះជាសំដីបង្វែងដានមិនចង់ឲ្យ។ ម្តាយអាសំគមបាញ់លលកទញ់តុះគំនិត រកឧបាយកល និយាយទៀតគ្មាន ក៏លាសេដ្ឋី ត្រឡប់ទៅផ្ទះប្រាប់កូន ។  អាសំគម បាញ់លលក គ្រាន់តែម្តាយប្រាប់ដូច្នោះភ្លាម ក៏ផ្លាស់ទឹកមុខក្រៀមក្រំអង្គុយត្របោម ក្បាលជង្គង់ដង្ហើមឃូរៗ បាយលេងនឹកទឹកលេងស្រេកចេះតែនឹកមមៃៗហាក់ដូចជា កូនសេដ្ឋីនៅចំពោះមុខស្រស់ៗដោយកម្លាំងសេចក្តីស្នេហាខ្លាំងពេកហើយបែរជាមិន បានដូចបំណង ។ នៅវេលាដែលអាសំគមបាញ់លលកចូលដេក ក៏ចូលទៅទាំងនឹក អាល័យទៅជាមមើ ស្រែកច្រៀងទាំងយប់ថា៖ « ឆោមអើយឆោមឆើតទាំងពីរប្រាណ ធ្វើម្តេចនឹងបានមកកៀកកើយឲ្យដូចជាពូកហើយនិងខ្នល់ខ្នើយបើម៉្លេះទៅហើយអស់ សង្ឃឹម»។ អាសំគមបាញ់លលក  ទុកជាដឹងថា គេលែងឲ្យហើយដូច្នោះ លុះព្រឹក ឡើងក៏នៅតែលីស្នានិងស្ពាយបំពង់ព្រួញដើរទៅសំដៅ ភូមិសេដ្ឋីរាល់ថ្ងៃឥតខានឥតខាន សោះពួនចាំលបមើលកូនសេដ្ឋី។ ថ្លែងពីបុរសម្នាក់ទៀតជាកូនអ្នកមានសម្បត្តិទាំងរូប ឆោមនោះក៏ស័ក្តិសម ទឹកមុខឡើងស្រស់បំព្រងជាទីពេញចំណង់នៃស្រ្តីភាព។ បុរស នោះក៏ស្រឡាញ់ កូនសេដ្ឋីនោះដែរ លុះទៅដណ្តឹង សេដ្ឋីក៏មិនព្រមឲ្យ ។ បុរសនោះ ទុកជាដឹងថា គេមិនព្រមឲ្យ ក៏នៅតែលបមើល កូនសេដ្ឋីរាល់ថ្ងៃ ។ ជួនជាពេលមួយ បុរសនោះក៏ទៅ អាសំគមបាញ់លលកក៏ទៅ ហើយបានជួបគ្នាអាសំគមបាញ់លលក សួរថា «អ្នកឯងទៅណា?»។ បុរសនោះឆ្លើយថា«ខ្ញុំមកលបមើលកូនសេដ្ឋី»ឆ្លើយហើយ  សួរថា «ចុះឯងមកធ្វើអ្វីដែរ? » ។ អាសំគមបាញ់លលកថា «ខ្ញុំក៏មកមើលកូនសេដ្ឋី ដែរ»។ បុរសនោះថា «យើ! រាងនេះ អួតឯងចង់បានកូនសេដ្ឋីផង! ប៉ុនអម្បាលរូបខ្ញុំ គេនៅតែមិនឲ្យ»។ អាសំគមបាញ់លលកថា«បងឯងចាំមើលខ្ញុំយកទាល់តែបាន»។ ជួនជាថ្ងៃនោះសេដ្ឋីប្តីប្រពន្ធនាំគ្នាទៅវត្តនៅតែកូនក្រមុំពីរនាក់ចាំផ្ទះ។  អាសំគមបាញ់ លលកដឹងដូច្នោះកំពុងតែគិតរកឧបាយក៏ជួនជាក្រឡេកទៅឃើញ សត្វលលកមួយ តំនៅចុងឈើមុខផ្ទះសេដ្ឋី។ អាសំគមបាញ់លលក បានឱកាសក៏យឺតស្នាបាញ់ឮសូរ ក្លឹងបាប់ ស្រាប់តែលលកទធាក់ចើង ទទះស្លាបនៅទីធ្លាមុខផ្ទះ ។ លំដាប់នោះ កូន ក្រមុំសេដ្ឋីម្នាក់ចុះទៅដីឃើញលលកនោះហើយក៏ស្រែកប្រាប់បងថា «អ្នកបង! អ្នក ណាបាញ់លលកធ្លាក់មកនេះ?» ថាហើយក៏រើសលលកទៅ។ អាសំគមបាញ់លលក ធ្វើដូចជាមិនដឹងដល់គេបោចរួចហើយស្រាប់តែឡូឡារកលលកដែលខ្លួនបាញ់នោះថា  «នរណាលួចលលក អញទៅណា? តែអញរកឃើញមុខជាប្តឹងរាជការឲ្យយកទៅដាក់ គុកពុំខាន»។ នាងក្រមុំទាំងពីរនាក់ ឮដូច្នោះ ក៏ភ័យស្រែកប្រាប់ថា «លលកបងឯង ខ្ញុំយកមកនេះហើយ»។ អាសំគមបាញ់លលកស្តីគំរាមថា «ម្តេចក៏ហ៊ានលួចលលក អញត្រូវយកមកឲ្យអញ» កូនស្រីសេដ្ឋីក៏យកលលកមកឲ្យ។ អាសំគមបាញ់លលក ថា«ទេ! លលកអញ នៅរោម នៅស្លាប ឥឡូវនាងឯងយកទៅ បោចរោម ស្លាបអស់ ហើយក្រែងតែអាំងឲ្យឆ្អិនឲ្យអញបានអញយក ។ «នាងក្រមុំទាំងពីរនាក់ក៏យកទៅ អាំងឆ្អិន ហើយយកមកឲ្យ ។ អាសំគមបាញ់លលកថា « នរណា ស៊ីតែសាច់លលក ក្រែងតែមានស្រាផឹកផង ទើបស៊ីកើត»។ នាងទាំងពីរនាក់ហេតុតែខ្លួនជាស្រីប្រកប ដោយសេចក្តីភ័យច្រើន ក៏ទៅយកស្រា មកឲ្យ ឲ្យមួយពែងហើយ ថាមួយពែងទៀត ទាល់តែស្រវឹងដួលដេកនៅលើផ្ទះនោះទៅ ។ ឯនាងក្រមុំទាំងពីរនាក់ គិតគ្នាថា «បើ យើងបណ្តោយឲ្យវានៅក្នុងទីហ្នឹង តែឪម៉ែមកវិញឃើញ យើងមុខជាមានរឿង«គិត ហើយមិនដឹងយកទៅណាក៏នាំគ្នាសែងអាសំគមបាញ់លលកយកទៅលាក់ក្នុងផ្ទះ។ ដល់ពេលយប់ អាសំគមបាញ់លលកដឹងខ្លួន ក៏ស្រែកថា «មូសខាំណាស់ » ។ កូន សេដ្ឋីភ័យ ក្រែងឪពុកដឹង ក៏នាំគ្នាសែងទៅដាក់ក្រោមគ្រែដេករបស់ខ្លួន ។អាសំគម បាញ់លលកស្រែកទៀតថា «សង្កើចខាំណាស់ » ។ នាងទាំងពីរនាក់ក៏លើកមកឲ្យ ដេកលើគ្រែក្នុងមុងជាមួយដោយគិតថាវាស្រវឹងស្រានឹងធ្វើអ្វី!។ ពេលនោះ អាសំគម បាញ់លលក បានឱកាស ក៏តាំងលូកប្រឡែងស្ទាបអង្អែល  ដោយសេចក្តីស្រឡាញ់ ដរាបដល់បានរួមដំណេក ជាមួយនឹងនាងក្រមុំទាំងពីរនាក់នោះទៅ ។ ចេះដប់មិនស្មើប្រសប់មួយ   

Read More»

រឿង : ដើមកំណើតសត្វកូនលោក

        មានបក្សីម្យ៉ាងហៅថា"សត្វកូនលោក"រូបរាងស្រដៀងនិងសត្វគ្រលីងគ្រលោងតែមានមាឌធំ ជាងគ្រលីងគ្រលោងបន្តិចសម្បុរវាក្រហមរទុះៗច្រើនអាស្រ័យនៅក្នុងព្រៃឬព្រៃស្រោងស្រឹង។សត្វនេះ ចាស់ៗខ្មែរយើងបាននិយាយតៗមកថាមានដើមកំណើតមកពីមនុស្សដូចមានរឿងដំណាលតទៅ នេះ ៖
       កាលពីព្រេងនាយមានកសិករពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធជាមនុស្សក្រលំបាកមានកូនស្រីតូចៗ៣នាក់។ កូនទី១ចេះដងទឹកដាំបាយ កូនទី២ចេះនាំប្អូនដើរលេង កូនទី៣ចេះ រត់លេង។ ក្រោយពីពេលដែល ប្តីស្លាប់ចោលទៅនាងប្រពន្ធនៅមេម៉ាយជាមួយកូនស្រី៣នាក់ តែងទៅកាប់អុស បេះបន្លែទូលទៅ លក់នៅផ្សាររាល់ថ្ងៃ។ ថ្ងៃមួយនាង បានទៅជួបនិងអ្នកលេងស៊ីផឹកម្នាក់ដែលតែងតែដើរលួចឆក់ អ្នកដំណើរជិតឆ្ងាយ បានលុយកាក់យកមកស៊ីផឹកហ៊ឺហា។ អ្នកលេងនោះកាលបើក្រឡេកឃើញនាង មេម៉ាយក៏សំដែងអាកប្បកិរិយាជាអ្នកគួរសម សួរនាងថាចុះនាងនៅភូមិណា?ឆ្ងាយ ឬជិត? ហេតុអ្វីក៏មិនអោយប្តីជួយរែក ប្រឹងទូលម្នាក់ឯងច្រើនម៉្លេះ?នាងក៏ប្រាប់ដោយត្រង់ថ (ខ្ញុំជាស្រីមេ ម៉ាយ ប្តីស្លាប់ចោលទៅ សព្វថ្ងៃក្រលំបាកណាស់ប្រឹង កាប់អុសបេះ បន្លែលក់គ្រាន់បានប្រាក់កាស បន្តិចបន្តួចយកទៅទិញចំណីអាហារឲ្យ កូនស្រីបីនាក់បរិភោគ)។ ឮដូច្នេះអ្នកលេងនឹកអរព្រួចក្នុង ចិត្តគិតថានាងនេះមេម៉ាយ មែនប៉ុន្តែមានរូបរាងស្អាត គ្រាន់បើគួរអញតាមទៅសួរដល់ផ្ទះយកជា ប្រពន្ធឲ្យបាន ហើយក៏និយាយថា “នាង! ខ្ញុំមានចិត្តអាណិតនាងណាស់ ខ្ញុំសូមជូន១០គហាបណៈ សំរាប់ទិញឥវ៉ាន់ផ្ញើកូន”។ នាងមេម៉ាយក៏ ទទួលយកភ្លាម ដោយសេចក្តីត្រេកអរលុះអុសនិងបន្លែអស់ ហើយនាងក៏ត្រលប់មកផ្ទះវិញ។ ឯអ្នកលេងក៏លបដើរមកតាម ក្រោយដើម្បីគន់មើលផ្ទះលុះពេល ព្រលប់ក៏ទៅ ជួបឯផ្ទះនាងនិយាយត្រូវគ្នាហើយ ក៏យកគ្នាជាប្តីប្រពន្ធតទៅ។ ចាប់តាំងពីថ្ងៃនោះមក អ្នកលេងតែងចេញទៅប្លន់អ្នក ស្រុក ២-៣ថ្ងៃមកផ្ទះម្តងក៏មាន កន្លះខែមកម្តងក៏មាន។ នាងនោះ មានមាសប្រាក់ ចាយបរិបូរណ៍ ស្លៀកពាក់សុទ្ធតែរបស់ល្អៗ ក៏ទៅជាចិត្តធំក្តៅក្រហាយស្អប់កូនស្រី របស់ខ្លនឃើញមុខកូនពេលណាចង់តែយកកាំបិតមកកាប់ឱ្យដាច់ក ទាំង៣នាក់ ពេលដាំស្លឆ្អិន ហើយ នាំប្តីបរិភោគតែពីរនាក់។សល់បាយក្នុងឆ្នាំង បន្តិចបន្តួចកូនទាំង ៣នាំបងប្អូនកេះកាយស៊ី ខ្លះដេកលក់ក្បែរជើងក្រានខ្លះដេក លក់នៅល្វែងផ្ទះខាងក្រៅ មូសខាំសុះពេលខ្លួន។ ពេលព្រឹកៗ នាងនោះតាក់តែង ខ្លួនប្រាណទៅស៊ីផឹកនៅឯផ្សារជាមួយប្តី រាល់ថ្ងៃ។ ថ្ងៃមួយប្តីបាន និយាយរំលឹកថា “បងមានសេចក្តីអៀនខ្មាស់ មិត្តភ័ក្តខ្លាំងណាស់ ព្រោះអូនចេះតែតាមបងទៅស៊ីផឹកឯផ្សារដូច្នេះ បងសូមអង្វរចិត្តអូន សូមនៅផ្ទះថែទាំកូនស្រីទាំង៣នាក់ចុះ”។ឮប្តីនិយាយយ៉ាងនេះ នាងនោះ គិតថា “ប្តីអញគាត់ហ៊ឺហាណាស់ ពួកស្រីខូចក្នុង ផ្សារស្គាល់គាត់ទាំងអស់ បើអញបណ្តោយតទៅថ្ងៃមុខ គាត់នឹង បោះបង់ អញពុំខាន គួរអញរក ឧបាយសំលាប់ កូនស្រីទាំង៣នាក់ចោល កុំឱ្យគាត់មាន ពាក្យចាក់ដោត ថាឱ្យអញនៅចាំផ្ទះព្រោះតែកូនឡើយ”។ លុះដល់ ខែពិសាខមានភ្លៀងធ្លាក់ជោគជាំ នាងនោះនិយាយបញ្ឆោតកូនថា “កូនអើយ! កាលឪពុកឯងរស់នៅតែដល់រដូវ នេះហើយគាត់តែង នាំ ម្តាយទៅសាបព្រោះស្រូវនៅ ត្រពាំងទឹកក្នុងព្រៃជិតជើងភ្នំមានខ្ទមលំហដេកចាំស្រូវស្អែកនេះម្តាយ នឹងយកស្រូវពូជទៅសាបព្រោះ ចូរកូន ទៅដេកចាំចាប ព្រាប លលក កុំឱ្យស៊ីស្រូវ”។ លុះព្រឹកឡើងនាង នោះនាំកូនចូល ទៅក្នុងព្រៃរហោឋានជិតជើងភ្នំ យកស្រូវទៅបាចសាច ក្នុងត្រពាំង រួចផ្តាំកូនថា “នែហងរាល់គ្នា ត្រូវនៅចាំស្រូវ កុំទៅណាឆ្ងាយ កុំទៅផ្ទះ បើទៅអញវាយ សំលាប់” ផ្តាំហើយនាង នោះទុកបាយឱ្យ១ចំអែតម្នាក់ អង្ករ៣ចាន ពោតបួនដប់គ្រាប់កូន ឆ្នាំងដី មួយ និងអំបិលប្រហុក បន្តិចបន្តួច ដោយគិតថា “យប់នេះខ្លាវានឹងមកខាំស៊ី បើមិនស្លាប់ ដោយ ខ្លាស៊ី ក៏គង់ស្លាប់ ដោយអត់បាយពុំខាន”។ លុះផ្តាំកូនស្រេច ហើយក៏ត្រឡប់មកផ្ទះវិញដេកចាំមើលប្តីមកពី រកស៊ី ។ លុះប្តី មកដល់ក៏សួរថា “កូនស្រី៣នាក់ទៅដើរលេងឯណាពុំឃើញមកផ្ទះ?”។ ប្រពន្ធប្រាប់ថា “ខ្ញុំប្រើ ឱ្យទៅចាំស្រូវជាមួយ ចាស់ទុំជាច្រើន លុះស្រូវទុំទើបវាត្រលប់មកវិញ”។ ចំណែក កុមារីទាំង៣នាក់ នាំបងប្អូនយកគ្រប់ ពោតទៅកប់ តាមភ្លឺត្រពាំងពេលយប់នាំគ្នា ឡើងទៅដេកលើខ្ទម។ ឮសូរតែ មាត់ដំរី ចចក ស្វាន ស្វា ស្រែកទ្រហឹងអឺងកងពេញ ព្រៃស្មសាន នាងបង មានសេចក្តី ភិតភ័យ ញ័រខ្លួនដូចកូនសត្វ ស្ទើរគ្មានព្រលឹងនៅ ក្នុងខ្លួនលួងប្អូនៗកុំឱ្យយំខ្លាចសត្វសាហាវ ទាំងនោះ វាមកខាំសម្លាប់ ។ គ្រានោះ អារក្ខទេវតាដែលឋិតនៅក្នុងព្រៃស្មសានគិតថា “នាងម្តាយហេតុ អ្វីក៏យកកូនតូចៗ មកប្រោសចោលក្នុងព្រៃដូច្នេះ បើអញមិនជួយកុមារទាំង៣នេះផងទេមុខ ជាម្រឹគ ពាលយង់ឃ្នង ស៊ីពុំខាន គួរអញសង្គ្រោះកុមារទាំងនេះទម្រាំផុតពេលរាត្រីនេះហើយអញ នឹងក្រាបទូលសម្តេច ឥន្ទ្រាធិរាជ”។គិតស្រេចហើយ អារក្ខទេវតាសម្តែងឫទ្ធិស្រែកគំរាមពួកសត្វ សាហាវឱ្ យរត់ខ្ចាត់ខ្ចាយ អស់ទៅលុះព្រឹកឡើងក៏ចូលទៅកាន់សំណាក់ទេវរាជឈ្មោះវរុណៈ នៅទិស ឥសានដើម្បីឱ្យទេវរាជនេះនាំដំណឹងទៅក្រាបទូលព្រះឥន្ទ្រាធិរាជ ។វរុណទេវរាជរំពឹងឃើញថា“កា រនេះមិន ចាំបាច់ទៅក្រាបទូលព្រះឥន្ទ្រាធិរាជទេ ព្រោះកុមារីទាំង៣នេះ ត្រូវក្លាយខ្លួនទៅ ជាសត្វបក្សី” ហើយបង្គាប់ថា “ត្រូវអ្នកឯងជួយការពារ កុមារីទាំង៣ឱ្យ មធ្យ័តកុំឱ្យសត្វសាហាវ បៀតបៀនបានទម្រាំវាក្លាយខ្លួនទៅជាសត្វ បើវាឃ្លានអាហារ ត្រូវនិម្មិតជាត្រីក្រឹម ទន្សាយ ខ្យងខ្ចៅ ដាក់ក្នុងត្រពាំងមួយឱ្យវាស៊ីទៅ”។ អារក្ខទេវតាត្រលប់មកវិញក៏ធ្វើតាមបង្គាប់វរុណទេវរាជ ។ឯកុមារី ទាំងបីនាក់នោះនៅចាំស្រូវបានបីយប់បីថ្ងៃ ក៏អស់អង្ករពីចាន ដែលម្តាយទុកឱ្យស៊ីប្អូនយំរកបាយស៊ី បងបានដើរទៅបេះស្លឹកថ្នឹង ចូលទៅក្នុងថ្លុកក្តិចត្រួយត្រកួន និងដើមអំពៅដៀបយកមកចែក គ្នាស៊ី ប្អូនបង្អស់ចេះតែស្រែកយំ បងក៏នាំគ្នាចុះទៅចាប់ត្រីក្រឹម ទន្សាយធំមួយ បានមកប្រុងដុតស៊ី តែភ្លើងដែលម្តាយបង្កាត់ទុកឱ្យរលត់អស់ទៅ ក៏នាំបងប្អូនហែកស៊ីឆៅបន្តិចម្នាក់។ ប្អូនចេះតែយំ កន្ទក់កន្ទេញចង់ទៅផ្ទះ បងថាមិនហ៊ានទៅទេខ្លាចម៉ែវាយ តែប្អូនទាំង២ស្រែកយំខ្លាំងពេកបងទ្រាំ ពុំបានក៏នាំទៅផ្ទះ ។ឯម្តាយកាលបើឃើញកូនស្រីបណ្តើរគ្នាមកដូច្នេះក៏មួរម៉ៅស្រែកជេរពីលើផ្ទះថា “មេកូនចង្រៃ ! អញថា យកវាទៅប្រោសចោលឱ្យស្លាប់ព្រាត់ប្រាស់អស់ទៅឥឡូវ មិនស្លាប់បែរជានាំគ្នា ត្រលប់មកវិញ អញវាយសម្លាប់ឥឡូវហើយ អញមិនឱ្យហងឡើងផ្ទះសំបែងទេ” ។ នាងបងអង្វរថា “សូមអ្នកម្តាយ អាណិតកូនផងចុះ ព្រោះប្អូនចេះតែយំឃ្លានបាយ អត់២-៣ថ្ងៃមកហើយស៊ីតែស្លឹកឈើ ជំនួយបាយភ្លើងក៏រលត់អស់បើម៉ែមិនឱ្យកូននៅកូនសូមតែអង្ករនិងភ្លើងត្រឡប់ទៅវិញសូមម្តាយកុំ ធ្វើបាបកូន កូនសូមទោស”។ឯកូនប្អូននិយាយប្រាប់ម្តាយថា “ម៉ែ ! បងចាប់បានសាយស៊ីអែត” ម្តាយឮកូនប្រាប់ថា “ចាប់បានទន្សាយស៊ីឆ្អែត” ក៏រឹតតែមួរម៉ៅខ្លាំងណាស់ទៅទៀត ជេបញ្ចោរថា “មេកូនចង្រៃ ! វាបានទន្សាយ ចែកគ្នាស៊ី ម្តេចមិនយកឱ្យអញស៊ីផង”។ និយាយតែប៉ុណ្ណេះក៏ស្ទុះ ទៅវាយកូនទាំងបីនាក់ ធាក់ច្រំបណ្តេញឱ្យទៅព្រៃវិញ របស់អ្វីបន្តិចបន្តួចក៏មិនឱ្យសោះ ប៉ងឱ្យតែ ស្លាប់បាត់បង់ទៅ ។ គួរឱ្យអាសូរកុមារីទាំង៣នាក់នោះពន់ពេក ម្តាយ វាយបែកឈាមហូរសស្រាក់ ក៏នៅតែមិនបាត់វាចាថា “ម៉ែៗ !” ឥតដឹងថាម្តាយប្រុងសម្លាប់ខ្លួនចោលសោះ។ ឯកុមារីប្អូនចេះតែ អួតប្រាប់ម្តាយថា “បានសាយស៊ីអែតៗ ” ។ ម្តាយឮដូច្នេះរឹតតែវាយខ្លាំងថែមទៀត ។នាងបងប្រឹង អូសទាញប្អូនទាំងពីរនាក់ទៅដោយគិតឃើញថា បើទ្រាំនៅ មុខតែម្តាយសម្លាប់មិនខាន ហើយនាំគ្នា ទៅនៅក្នុងខ្ទមដដែល ដោយគ្រាំគ្រាដោយម្តាយវាយសំពងក៏សន្លប់បាត់ស្មារតី ទាំងបីនាក់ ។
អារក្ខទេវតា កាលបើឃើញដូច្នោះ ក៏យកទឹកមកប្រោះព្រំកុមារីទាំង៣នាក់ឱ្យមានស្មារតីឡើងវិញ ។ កុមារីទាំងបីនាក់ លុះដឹងស្មារតីឡើងវិញ ស្រែកទ្រហោយំទាំងអស់គ្នា ឯនាងបងក៏ចុះទៅ ចាប់ត្រី ក្រឹមទន្សាយនិងរាវរកខ្ចងមកហែកចែកបងប្អូនស៊ីជំនួសបាយជានិច្ចរាល់ថ្ងៃ ត្រីនិងខ្ចងខ្ចៅចេះ តែមានមិនអស់ ព្រោះទេវតានិម្មិតអោយ កាលណាថ្ងៃក្តៅល្អ ស្រង់មកហាលឱ្យតែក្រៀមៗវាយ បំបែកហែកចែកគ្នាស៊ីទៅ ។
នាងបងនិយាយកៀកកប្អូនលួងលោមថា ៖ “អូនអើយ ! យើងទាំង៣នាក់នេះពុំបានជួបមុខម៉ែទៀតទេ ព្រោះគាត់មានប្តីថ្មីទៀត បានជាគាត់ស្អប់យើង ហើយរករឿងសម្លាប់យើងចោល យើង កុំសង្ឃឹមថា មានជីវិតរស់នៅតទៅមុខទៀត ណាមួយសំពត់ អាវមានតែមួយម្នាក់សំរាប់ស្លៀកដណ្តប់ ឥឡូវនេះដាច់ អស់ហើយ តទៅមុខយើងនឹងរងារអោប ក្បាលជង្គង់ ហើយនឹង អាក្រាតកាយ នៅតែខ្លួនទទេ ដូចសត្វតិរច្ឆាន”។អំពីពោតដែលនាងបានដាំ ជុំវិញភ្លឺត្រពាំងនោះបាន៣ខែមានផ្លែចាស់ខ្ចី សត្វជ្រូក ក្តាន់ ស្វា កំប្រុក ពុំហ៊ានទៅស៊ីឡើយព្រោះ អារក្ខទេវតាតែងថែរក្សា នាងបងតែងទៅបេះយកមកបរិភោគ ជាមួយនិងត្រីក្រឹម ទន្សាយហើយ និងខ្យងខ្ចៅ។ លុះបាន៦ខែ កុមារីទាំង៣នាក់ស្រាប់តែដុះរោមចេញពេញខ្លួន ដៃសងខាងដុះចេញ ទៅជាស្លាបទទះហើរទៅដល់ចុងឈើចាប់ប្រតោង បេះផ្លែ ឈើបានទាំងអស់គ្នា តែហើរទៅឆ្ងាយពុំរួច បបូរមាត់ដុំចេញទៅជាចំពុះ រីឯមាត់និយាយភាសាមនុស្សពុំកើត គ្រាន់តែដឹងខ្លួនថាខ្លួននៅជា មនុស្សតែដល់និយាយ ទៅជាសំលេងសត្វ យូរៗទៅកាន់តែហើរបានឆ្ងាយបន្តិចម្តងៗព្រោះតាំងពី បបូរមាត់ដុះចេញទៅជាចំពុះ មិនដែលនិយាយភាសាមនុស្សសោះតែបើមនុស្សនិយាយទៅរកអាច ស្តាប់បាន ។
       ឯប្តីចុងរបស់នាងជាម្តាយនៃកុមារីទាំងនោះ តែងប្រព្រឹត្តិអំពើចោរកម្មជានិច្ច ។ថ្ងៃមួយអ្នកជិត ខាងគេប្តឹងដល់រាជការៗក៏ចាប់យកទៅដាក់គុកអស់មួយ ជីវិតទៅ ។ ពេលនោះនាងជាម្តាយដេក ព្រួយចិត្តនឹកអាណិតដល់កូនកំសត់ទាំងបីនាក់ដែលខ្លួនបានធ្វើទុក្ខ បុកម្នេញហើយដើរទៅក្នុង ព្រៃឃើញកូននៅរញង់ក្នុងខ្ទម ស្គាល់ច្បាស់ជាកូនព្រោះមានទម្រង់ ជាមនុស្សនៅឡើយ តែដុះស្លាប មានចំពុះ ដូចសត្វតិរច្ឆាន ក៏ស្រែកហៅថា “កូនអើយ ! ឥឡូវម្តាយមកទទួលកូនទៅវិញម្តាយលែង ឱ្យកូននៅក្នុងព្រៃទៀតហើយ”។កូនទាំង៣នាក់ឮមាត់ម្តាយហៅ ស្គាល់ជាក់ជាម្តាយក៏គិតថា “ម៉ែយើងមករកសម្លាប់យើងទៀតហើយ ត្រូវយើងកុំទុកចិត្តគាត់ យើងនាំគ្នាហើរទៅល្អជាង” គិតដូច្នោះ ក៏នាំគ្នាហើរ ត្រសងទៅ ទំលើចុងឈើខ្ពស់១ដើម ស្រែកប្រាប់មកម្តាយ ដោយបំណង និយាយថា “យើងផុតនិស្ស័យជាកូនលោកហើយ យើងទៅជាសត្វតិរច្ឆានល្អជាង អ្នកកុំមកជិតយើង” ប៉ុន្តែសំដីដែលស្រែកប្រាប់មកម្តាយនោះមិនច្បាស់លាស់ជាសំដី មនុស្សទេ ទៅជាស្រែកថា “កូនលោកៗ” ។ ម្តាយចេះតែដើរស្រែកហៅកូនទាំងបី ទាល់តែអស់កំលាំងដើរពុំរួចណាមួយ អស់អាហារ បរិភោគផងក៏ដួលស្លាប់ទៅ ។នៅប្រទេសកម្ពុជា សត្វនេះវាតែងតែហើរមក រើសខ្ចងខ្ចៅស៊ីតាមវាលស្រែ ក្បែរជើងភ្នំ ឬព្រៃស្រោង កាលណាវាផ្អើលនឹងមនុស្ស ឬសត្វដូចគ្នា វាស្ទុះហើរស្រែកយំឮថា កូនលោក កូនលោក ! លុះរាត្រីស្ងាត់វាថ្ងួចថ្ងូរមុខគួរឱ្យស្រណោះពន់ពេក ។

Read More»

រឿង : ប្រវត្តិភ្នំប្រសិទ្ធ

       ដែលអ្នកស្រុកហៅថា"ភ្នំប្រសិទ្ធ"គឺសំដៅយកភ្នំពីរនៅទន្ទឹមគ្នាប៉ុនែ្តដោយការចែកព្រំប្រទល់ស្រុក នៅខេត្តកណ្តាលភ្នំពីរនេះក៏គេត្រូវរំលែកធ្វើជាខ័ណ្ឌព្រំប្រទល់ស្រុក ចំកណ្តាលជ្រលងភ្នំគឺភ្នំខាងលិច ចូលក្នុងឃុំម្កាក់ស្រុកអង្គស្នួលឯភ្នំខាងកើតនៅក្នុងឃុំឈ្វាំងស្រុកពញាឮខេត្តកណ្តាលដូចគ្នា។ ភ្នំទាំងពីរនេះភ្នំខាងលិចមិនមានរឿងរ៉ាវឬកនែ្លងបរមបុរាណអ្វីគួរគប្បីនិងលើកយកមកអធិប្បាយ ទេគឺមានតែភ្នំខាង កើតប៉ុណ្ណោះដែលមានរឿងរ៉ាវច្រើនមានដំណែល ចាស់ៗទាក់ទងនិងរឿងព្រេង យ៉ាងច្រើន។កាលពីដើមអ្នកស្រុកច្រើនទុកភ្នំនេះជាកនែ្លងសក្តិសិទ្ធិសំរាប់អ្នកសែ្វងបន់ស្រន់ឲ្យ សំរេច ប្រាថ្នាណាមួយឬធ្វើការសាងសីលភាវនានៅទីនោះ តែនៅសម័យបច្ចុប្បន្ន ជំនឿទាំងនោះ ក៏ខ្សោយ បន្តិចម្តងៗទៅតាមការវិវត្តន៍នៃអារ្យធម៌។ ហេតុនេះទីភ្នំនេះឯងទៅជាទីទេសចរណ៍មួយសំរាប់អ្នក ស្រុកជិតឆ្ងាយធ្វើដំណើរទៅកំសាន្តនៅរាល់ពេលដែលបានទំនេរលំហែពការងារ។សព្វថៃ្ងបើទៅតាម រថយន្តត្រូវទៅតាម ផ្លូវជាតិលេខ៥ គឺផ្លូវពីភ្នំពេញទៅបាត់ដំបង លុះទៅដល់គីឡូម៉ែត្រលេខ៣៨ ជិតដល់ ផ្សារឧត្តុង្គ មានផ្លូវជាតិលេខ២៦បែកចូលទៅខាងឆេ្វងដៃចូលទៅតាមផ្លូវនេះអស់ចំងាយ ១៦គីឡូម៉ែត្រទៀតទើបត្រូវបត់ចូលតាមផ្លូវលំមួយនៅខាងឆេ្វងដៃបន្តទៅទៀតទើបដល់ជើងភ្នំនេះ។ នៅនិងចងេ្កះភ្នំផែ្នកខាងជើង មានព្រះវិហារមួយ គ្របប្រក់លើព្រះពុទ្ធបដិមាករ ចូលនិព្វានមួយអង្គ សាងដោយថ្មយ៉ាងធំមានបណ្តោយ ប្រមាណ ២៧ម៉ែត្រ។ ត្រង់នេះអ្នកស្រុកហៅថា "កនែ្លងព្រះនិព្វាន" នៅខាងក្រោម កនែ្លងព្រះនិញ្វននេះ បន្តិច មានរូងដីមួយកនែ្លងទទឹងប្រមាណ៥ម៉ែត្របណ្តោយ ៦ម៉ែត្រ ជារូងទាល់ តែមានមកពី អងែ្វងកាលហើយ។ខាងកើតរូងដីនេះបន្តិចមានថ្មមួយផែនយ៉ាង ធំ ហើយមានសភាពចំឡែក ត្រង់មានស្នាមជើងសេះ និងជើងទ្រុឌ នៅជាប់និងថ្មនោះ ប៉ុនែ្តដោយ សារពេលវេលាយូរពេក សព្វថៃ្ងក៏រលប់ខ្លះៗទៅហើយ។ ខាងត្បូងថ្មដាមានស្នាមនេះមានខឿនថ្មមួយក នែ្លង អ្នកស្រុក ហៅថា "ឥសីចង្រ្កង"។ លុះឡើងដល់កំពូលភ្នំមានព្រះវិហារមួយជាសំណង់ចាស់បុរាណ ដែលមានទទឹង ៨ម៉ែត្រ បណ្តោយ១៥ម៉ែត្រ អ្នកស្រុកសន្មត់នាមព្រះវិហារនេះហៅថា "វិហារត្រៃត្រឹង" ។ អំពីរឿងព្រេងដែលទាក់ទងទីកនែ្លងទាំងនោះ មានដោយឡែកៗពីគ្នា៖
អំពីរូងដី និងឥសីចង្រ្កមចំពោះទីកនែ្លងទាំងពីរនេះមានរឿងព្រេងតែមួយ គឺរឿង "បក្សីចាំក្រុង"។
សេចក្តីដំណាលថា : កាលដែលសេ្តចដំបងក្រញូង ជ្រែករាជនោះក៏បានឡើងគ្រប់ គ្រងរាជ រហូតមក។ ប៉ុនែ្តរាជសម្បត្តិនេះពុំបានសុខសាន្តទេនៅរយៈពេលតែ៧ឆ្នាំ និង៧ខែប៉ុណ្ណោះ មានអ្នកមានបុណ្យ ម្នាក់គឺពញាក្រែកមកដណ្តើមរាជជាបន្តទៅ ទៀតដំណើររឿងមុននិងបានរាជទៅព្រះបាទពញាក្រែក នោះ ព្រះបាទដំបងក្រញូង បានធ្វើទុក្ខទោសដល់ក្សត្រអង្គមុនសន្ធឹក ណាស់ហេតុនេះបានជាពៀរ វេរាមកដល់ព្រះ អង្គវិញ គឺក្រោយដែលព្រះបាទពញាក្រែក ឡើង សោយរាជហើយក៏ចេញបញ្ជាឲ្យ ចងអាឃាតព្យាបាទវិញដែរ។ ប៉ុនែ្តនេះពេលនោះមានអ្នកម្នាងមួយនោះមានគភ៌រត់ ទៅពួនស្នាក់នៅ និងលំនៅរាជសណ្តានជារាស្រ្ត។ ថៃ្ងមួយមានហេតុភេទចំឡែកជា ប្រផ្នូល ព្រះបាទពញាក្រែកក៏ហោរា គន់គូរមើល ហោរាក្រាបទូលថា មានអ្នកមាន បុណ្យម្នាក់ទៀតចាប់បដិសន្ធិក្នុងផៃ្ទរបស់អ្នកម្នាងនៃ សេ្តចដំបងក្រញូងស្ថិតនៅទិស ណាៗ ក៏ប្រាប់គ្រប់សព្វ។ វេលានោះព្រះបាទពញាក្រែកក៏ឲ្យពិជឃាត តាមរកឃើញ យកមកកាប់ សំលាប់ចោលទៅ ។ តែពេលកាប់នោះ ទារកនេះឯងក៏រត់ឡើងពីពោះទៅ ក្នុងទ្រូងម្តាយ លុះត្រាតែពិជឃាតទៅផុតទើបទារកចេញពីផៃ្ទមា តាមកនៅកណ្តាលវាលពេលនោះ មានសត្វបក្សីមួយធំឃើញទារកនៅកណ្តាលវាលដូច្នោះក៏ចុះមកកាង ស្លាបគ្របដណ្តប់ទារកកុំឲ្យក្តៅ ជួនជាមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះតាគោហេគាត់ព្យួរដីហើយដើររូតរះទៅផ្ទះប្រទះឃើញទារកនេះគាត់ក៏បីយក កុមារទៅទុកថែរក្សាអស់រយៈពេល ៧ឆ្នាំ សេ្តចអោយហោរាគន់គូរម្តងទៀតព្រះអង្គជ្រាបថាអ្នក មានបុណ្យនោះមិនទាន់ស្លាប់ទេទ្រង់ត្រាស់ឲ្យយកកេ្មង៧ឆ្នាំទាំងអស់មកផ្តិតមើលក្រយ៉ៅដៃ។ពេលនោះតាគោហេក៏ត្រូវគេកេណ្ឌឲ្យយកចៅចិញ្ចឹមគាត់មកផ្តិតដែរ ស្រាប់តែមានរូបកងចក្រ នៅបាតដៃចៅគាត់ ដែលត្រូវគេយកទៅប្រហារចោល ព្រោះសំគាល់ថាជាអ្នកមាន បុណ្យ ប៉ុនែ្តតាគោ ហេលួចកញ្ឆក់ចៅពររត់គេចដោយមានសត្វកាងស្លាបគ្របពីលើរហូតទាល់តែបាត់ផុតពីមុខបណ្តា ជន អ៊ូអរទៅ សេនាអាមាត្រនាំគ្នាតាមកិតដែរ តែពុំទាន់។តាគោហេនាំកុមារនេះពីស្រុកមួយទៅស្រុក មួយដូចជា កាត់ទនេ្លធំ ត្រង់រកាកោងឆ្លងទៅល្វាទេរ ដល់វិហារសួរតែពុំបាត់ភិតភ័យសោះត្បិតទ័ព គេចេះ តែដេញតាមពុំឈប់ឈរ។ កាលនោះគាត់នាំកុមាររត់ពីវិហារសួរ ឆ្លងទនេ្លមកខាងលិច ហើយឆ្លងកាត់ភូមិកែ្បរមាត់ទនេ្លទៅរកទីភ្នំ ដើម្បីស្រួល ពួនស្នាក់អាស្រ័យ។ គាត់ទៅពួននៅភ្នំមួយ ក្នុងខេត្តសំរោងទង (ដែលសព្វថៃ្ងហៅថា ភ្នំប្រសិទ្ធិ នេះ)។ ទីភ្នំនេះ ពុំមានជនសាមញ្ញណាទៅដល់ទេ កាលពីសម័យនោះ។ដូចេ្នះហើយបាន ជាតាគោហេយល់ឃើញថាជាទីសុខសាន្ត។ មិនតែប៉ុណ្ណោះទីនោះ ឯងជាទី អាស្រមបទនៃពួកឥសីទាំងឡាយធ្វើចង្រ្កមភាវនារាល់ថៃ្ងផងតាំង ពីមកនៅកនែ្លងនេះ ក៏បានប្រកបនិងសេចក្តីសុខស្រួលមែន។ លុះដល់ព្រះបាទពញាក្រែកសោយរាជ្យ អស់កាលដ៏យូរមក ក៏សោយព្រះទីវង្គតទៅទើបមន្រ្តីរាជការទាំងអស់ស៊ើបសួរ រករាជកុមារ ជាបុត្រអតីតមហាក្សត្រ ដើម្បីដងែ្អឡើង គ្រងរាជ្យ។ទទួលពេលនោះលេច ឮល្បីព្រះរាជកុមារ ព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គដែលនៅ ជាមួយតាគោហេហើយដែលអ្នកស្រុកស្គាល់ព្រះនាមថា"បក្សីចាំក្រុង"ព្រោះតាគោហេបានថ្វាយ នាមនេះតាំងពីគាត់ ឃើញបក្សីតាម កាងស្លាប លើរាជកុមារពីតូចនោះមកម៉េ្លះ។អស់ពួកសព្វ មុខមន្រ្តីនាំគ្នា ទៅដងែ្អយកព្រះរាជកុមារបក្សីចាំក្រុង ហើយរៀប អភិសេកគ្រងរាជ្យសម្បត្តិទៅ។ ក្រោយពីបានគ្រងរាជ្យហើយ ព្រះអង្គក៏ចាត់ឲ្យសាងព្រះពុទ្ធរូបព្រះវិហារទុកជាទីគោរព នៅលើភ្នំនេះ ហើយសន្មត នាមទីភ្នំនេះថា : "ភ្នំបៈសីសិទ្ធិ" បានន័យថា ភ្នំរបស់ឥសី សឹងប្រកបតាមប្រាថ្នា ព្រោះកាលដែលរស់នៅលើភ្នំនេះតាគោហេតែងតែបន់ស្រន់ជារឿយៗសុំបួងសួងឲ្យរាជកុមារ បានឡើងសោយ រាជ្យ លុះឥឡូវ នេះក៏បានសម្រេច ដូច ប្រាថ្នាមែនទើបបានជាសន្មតទីនេះថា ដូចេ្នះ។ អំពីផែនថ្មមានស្នាមជើងសេះចំពោះស្នាមជើងសេះនៅលើផែនថ្មតាមចាស់ ទុំនិយាយថា : ទាក់ទងមកពីរឿង ចៅឫទ្ធិសែននិងនាងកង្រី ត្រង់ដែលឫទ្ធិសែនយកសំបុត្រនាង សន្ធមា ទៅឲ្យនាងកង្រី ហើយទោដេកស្នាក់នៅកែ្បរទីអាស្រមបទនៃមហាឥសី។ ពេលនោះមហាឥសីលួចមើល សំបុត្រឃើញនាងសន្ធមាបង្គាប់ឲ្យនាងកង្រីជាកូន សំលាប់កុមារនេះចោលទៅ នៅពេលដែលទៅដល់ ឥសីក៏លួចហែកសំបុត្រចោល កែ្លងសំបុត្រសាជាថ្មី ឲ្យនាងកង្រីទទួលយក បុរសនេះធ្វើជាប្តី កាលបើឃើញកុមារ នេះទៅដល់។ គឺត្រង់កនែ្លងនេះហើយ ដែលមានផែនថ្មីធំ នៅទៀបកនែ្លង ឥសីចង្រ្កម គឺនៅពេលកុមារឫទ្ធិសែន ត្រលប់មកវិញ ដោយប្រញាប់ប្រញាល់រត់ចោលនាងកង្រី នោះ ក៏មកកាន់ទីកនែ្លងនេះទៀត បានជួបនិងឥសី ឥសីឲ្យទានស្លឹកឈើហើយឲ្យ ហោះរត់។ គឺលើផែនថ្មនេះហើយដែលឫទ្ធិសែនចាប់បំផាយសេះលោតផ្លោះហោះឡើង បានជាមានស្នាម ជើងសេះ ទ្រុឌនៅជាប់និងផ្ទាំងថ្មត្រង់នោះឯង។

បើពោលដោយសងេ្ខបទៅ បុរាណដ្ឋាននេះជាទីដំណែលអំពីមហាក្សត្រអង្គណាមួយក្នុងអតីតកាល មែន ប៉ុនែ្តពុំមានដានខាង អក្សរចារិកឲ្យ ច្បាស់លាស់ យកជាពត៌មាន ពិតប្រាកដប្រជាបានឡើយ យើងយល់បានត្រឹមតែសេចក្តី សន្និដ្ឋានប៉ុណ្ណោះដោយ សងេ្កតយកតាមរូបភាព ទីកនែ្លងនិងសេចក្តី និទានខ្លះ របស់អ្នកស្រុកដែលចេះតែចាំត ៗគ្នា ប៉ុណ្ណោះ។ដូចេ្នះបើយើងសន្មតកំណត់ឲ្យដាច់ស្រេច ថាក្សត្រអង្គណាជាអ្នក កសាង ឬការកសាងនេះ ពីក្នុងរជ្ជកាលណានោះពុំទាន់បាននៅឡើយទេ ការងារនេះ នៅក្នុងការស្រាវជ្រាវ តែរាល់ថៃ្ង។ ក្រៅអំពីសេចក្តីពិចារណារិះរេខាងទីតាំង និងប្រវត្តិ ពង្សាវតារដែលយើងលើកយក រឿងព្រេងមកបញ្ជាក់តាមលំអានអ្នកស្រុកចេះចាំតៗគ្នាមកនេះយើង ងាកបែរ ទៅខាងទេសភាព នៃព្រឹក្សានៅលើទីនេះម្តង។ តាមពិតភ្នំនេះពុំមែនជាព្រៃស្រោង ប្រកបដោយឈើធំឡើយ សភាពព្រៃ ជាសភាពព្រៃរបោះ ដែលមានតែ កូនឈើតូចៗ គ្របដណ្តប់លើ ដីខ្សាច់សៗនៅចន្លោះដុំថ្មធំៗ ហើយថ្មទាំងនោះភាគច្រើនក៏មាន ពណ៌សដែរ។ ហេតុនេះបានជាភ្នំ នេះទៅជាកនែ្លងយក ថ្មសំរាប់ធ្វើផ្លូវរថភ្លើងនិងយក មកប្រើប្រាស់សព្វយ៉ាងនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ សព្វថៃ្ង។ រួមសេចក្តីមកភ្នំប្រសិទ្ធិសព្វថៃ្ង ជាទីទេសចរណ៍ សំរាប់ជនរួមជាតិយើងយ៉ាងសំខាន់ដែរ បានជាមានរថយន្ត ទេសចរណ៍ចេញចូលជាញឹកញាប់រៀងរាល់ថៃ្ងអាទិត្យនិងថៃ្ងបុណ្យផេ្សងៗដែល អ្នកធ្វើការងារបានឈប់សំរាក។

Read More»

រឿង : ព្រេងនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ និងវត្តចេតិយ

តាមការតំណាលនៃដំណើររឿងនេះមកថាក្នុងយុគ សម័យមួយនៃសម័យអង្គរគឺក្នុងសម័យដែលកសាង ប្រាសាទអំពីឥដ្ឋ និងថ្មបាយក្រៀមមានស្ដេចមួយ អង្គព្រះនាម«កងចក្រ»សោយរាជ្យសម្បត្តិនៅរាជ ធានីអង្គរទ្រង់មានព្រះរាជបុត្រីមួយព្រះអង្គព្រះ នាម «នាងកែវប្រាំពីរពណ៌»។ហេតុដែលព្រះនាង ទ្រង់មានព្រះនាមដូច្នេះពីព្រោះជាការស័ក្តិសមទៅ នឹងព្រះរូបសម្បត្តិ ដ៏ល្អឥតខ្ចោះមានសម្រប់លើស លប់ ប្រែប្រួលផ្លាស់ប្ដូរបានប្រាំពីរពណ៌ក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រះនាងទ្រង់មានសម្ផស្សល្អដាច់គេនៅក្នុងនគរ ។មានថ្ងៃមួយនោះ ព្រះនាងទ្រង់បានយាងទៅកំសាន្ត ព្រៃទ្រង់ក៏រើសបានពងក្រពើមួយយ៉ាងធំខុសប្លែក ពីពងក្រពើទាំងពួងព្រះនាងទ្រង់មានសេចក្ដីត្រេក អរយ៉ាង ខ្លាំងហើយព្រះនាងក៏យកពងក្រពើនោះ ទៅភ្ញាស់ទុកគ្រាន់នឹងចិញ្ចឹម។លុះពងក្រពើនោះ ញាស់មក ព្រះនាងទ្រង់សព្វព្រះទ័យនឹងកូនក្រពើ នោះណាស់ ។ ព្រះនាងបានសុំព្រះរាជានុញ្ញាតពី ព្រះវររាជ បិតាដើម្បីធ្វើអាងចិញ្ចឹមក្រពើនោះនៅ ក្នុងអាង បារាយណ៍ទឹកថ្លាត្រង់កន្លែងទីទួលកោះ ប្រាសាទមេបុណ្យ ។ដោយព្រះនាងកាន់តែសព្វព្រះ ហឫទ័យ និងកូនក្រពើនោះព្រះនាងក៏បានផ្គត់ ផ្គង់ចំណីអាហារ ចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាកូនក្រពើ ដោយស្នាព្រះហស្តអង្គឯងផ្ទាល់ហើយទ្រង់បានដាក់ ឈ្មោះឲ្យក្រពើនោះថា «អាថុន» ។ពេលវេលាកន្លងផុត ទៅមិនយូរប៉ុន្មានអាថុនក៏បានរីកចម្រើនធំ ធាត់ជាលំដាប់រហូតដល់ទៅណាស់ ធំលើសក្រពើផងទាំងពួង ។ អាថុនចេះស្គាល់និងមានភក្ដីភាព ចំពោះព្រះនាងជាម្ចាស់របស់វាណាស់ ។ វាតែងតែបង្ហាញនូវភាពស្លូតបូតចំពោះព្រះនាងធ្វើឲ្យព្រះនាង កាន់តែស្និទ្ធស្នាលជាមួយ វាជានិច្ចរហូតដល់ទ្រង់ ហ៊ានយាងជិះលើក្បាលវាធ្វើជាព្រះទីនាំងកំសាន្តលើ ផ្ទៃទឹកបារាយណ៍ទៀតផង។លុះអំណឹះតមកអាស្រ័យដោយឥទ្ធិពលព្រះរូបឆោមលោមពណ៌និងសម្ផស្ស ដ៏ល្អលើស លប់របស់ព្រះនាងក៏បានល្បីខ្ទរខ្ទាររន្ទឺសុះសាយរហូតដល់នគររាជគ្រឹះបណ្ដាលឲ្យរាជបុត្រា ស្ដេចក្រុងចិន សព្វព្រះហឫទ័យចំពោះព្រះនាងជា ខ្លាំង ។ បន្ទាប់ពីបានទទួលរាជានុញ្ញាតពីព្រះ វររាជបិតា មាតារបស់ព្រះអង្គរួចហើយ នគររាជគ្រឹះក៏បានរៀបចំជាក្បួននាំជំនូនយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង ចូលមកចងស្ពានមានមេត្រីស្ដីដណ្ដឹងយកព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ ដើម្បីធ្វើជាព្រះរាជអគ្គមហេសី ។
ចំណែកឯព្រះបាទកងចក្រ ក៏ទ្រង់ព្រះរាជានុញ្ញាតយល់ព្រមដើម្បីរៀបអភិសេកព្រះរាជបុត្រីនាងកែវ ប្រាំពីរពណ៌ ថ្វាយទៅព្រះរាជបុត្រាស្ដេចក្រុងចិនទៅតាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់បរមបុរាណខ្មែរ យើងនាសម័យកាលនោះ ។ព្រះនាង កែវប្រាំពីរពណ៌ក្រោយពីទ្រង់បានដឹងថាព្រះនាងនឹងត្រូវបាន ព្រះ ស្វាមី ហើយនឹងត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីអ្វីៗនៅក្នុងព្រះរាជនគរ ទៅគង់នៅនគររាជគ្រឹះដែលជានគរ ព្រះស្វាមី ព្រះនាងក៏ទ្រង់ព្រួយព្រះហឫទ័យ នឹកសោកស្ដាយអាលោះអាល័យអាថុនជាខ្លាំងពន់ពេក ណាស់ ។ នៅថ្ងៃមួយនោះ នាព្រឹកព្រាងស្វាងអរុណោទ័យ ព្រះនាងទ្រង់បានទូលសុំព្រះរាជបិតាដើម្បី យកចំណីអាហារទៅឲ្យអាថុនជាលើកចុងក្រោយ ។ ព្រះបាទកងចក្រក៏បានរាជានុញ្ញាតចំពោះ រាជបុត្រីដូចកាលសព្វដង ។ ព្រះនាងទ្រង់បាននាំភីលៀង និងស្រីស្នំក្រមការនាំទាំងចំណីអាហារ ពេញបរិបូណ៌យកទៅឲ្យអាថុន ។ពេលដែលបានជួបនឹងសត្វជាទីស្រលាញ់ពេញហឫទ័យ របស់ព្រះ នាងហើយ ទន្ទឹមគ្នានឹងឲ្យចំណីអាហារវាបណ្ដើរ ព្រះនាងក៏ទ្រង់មានព្រះឱស្ឋទៅកាន់វាបណ្ដើរថា «អាថុន អើយអាថុន នេះជាលើកចុងក្រោយហើយដែលយើងបានជួបឯង ។ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ យើងនឹងត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីឯងហើយ ពីព្រោះយើងត្រូវព្រះវររាជបិតាទ្រង់ព្រះរាជានុញ្ញាតឲ្យមាន ព្រះស្វាមីដែលជាព្រះរាជបុត្រានគរស្ដេចក្រុងចិន ។ ពេលរៀបអភិសេកហើយយើងយាងទៅជា មួយព្រះស្វាមីនៅឯនគររាជគ្រឹះឯណោះ ។ យើងហាក់ដូចជាមិនដាច់ព្រះទ័យពីឯងសោះហាក់បី ដូចជានៅអាឡោះអាល័យឯងខ្លាំងណាស់ ។ តែណ្ហើយចុះ ! សូមឯងនៅឲ្យបានសុខយើងសូមលា សិនហើយ យើងនឹងត្រូវបែកគ្នា មិនដឹងជាថ្ងៃណាបានជួបគ្នាទៀតទេ» ។ចំណែកឯអាថុនពេលដែលបានស្ដាប់ឮបន្ទូលព្រះ នាងដូច្នោះ វាក៏កាន់តែរំកិលខ្លួនទៅជិតកៀក នឹងព្រះនាង ហាក់បីដូចជាចង់បង្ហាញថា វាសូមទ្រង់យាងព្រះនាងឡើងគង់លើក្បាលវាធ្វើជា ព្រះរាជទីនាំងដើម្បីលំហេកំសាន្តលើផ្ទៃគង្គានា អាងបារាយណ៍ ទឹកថ្លានោះ ។បន្ទាប់ពីទ្រង់បាន ទតយល់អំពីរបៀបបែបបទរបស់អាថុន ដែលហាក់បីដូចជាចង់បង្ហាញថា អាថុនក៏មានស្វាមី ភក្ដិនិងក្ដីអាឡោះអាល័យចំពោះព្រះនាងជាម្ចាស់ណាស់ដែរ ព្រះនាងក៏សព្វព្រះទ័យទ្រង់យាងគង់លើ ក្បាលអាថុនដូចកាលសព្វដង ។
ក្រោយ ពីបានរៀបចំព្រះរាជដំណើរព្រះនាងស្រេចបាច់ហើយ ព្រះរាជទីនាំងក្រពើហៅអាថុន ក៏ថយខ្លួនបង្វិលក្បាលពីទិសខាងកើតនាំព្រះរាជធីតាកែវប្រាំពីរពណ៌ឆ្ពោះទៅកាន់ទិសខាងត្បូង ក្នុងល្បឿនដ៏គួរឲ្យភ័យខ្លាចខុសពី ធម្មតា ។ ព្រះនាងកើតក្ដីវិត្កកៈ ភិតភ័យស្លន់ស្លោឥតឧបមា ទ្រង់ក៏ភ្លាត់ព្រះឱស្ឋទៅកាន់អាថុនថា «នែ៎ ! អាថុន ម្ដេចក៏ឯងធ្វើដូច្នេះ យើងភ័យណាស់ ! ប្រយ័ត្នយើងមានគ្រោះថ្នាក់ណា ព្រោះយើងជិតដល់ថ្ងៃរៀបអភិសេកហើយ» ។គ្រាន់តែចប់ព្រះ ឱស្ឋភ្លាម អាថុនក៏គ្រលៀសលេបព្រះធីតាកែវប្រាំពីរពណ៌នាគ្រានោះឯងហោង ។
អាថុន ដឹងថា គេនឹងតាមចាប់ខ្លួន វាក៏ខំប្រឹងមុជគេចចេញពីអាងបារាយណ៍ទឹកថ្លា តាមដងស្ទឹងដែលចេញពីបារាយណ៍ទៅទិសខាងត្បូងឆ្ពោះទៅកាន់បឹងទន្លេសាបដើម្បីរកទីលាក់
ខ្លួនពួនអាត្មា ។ចំណែក ឯភីលៀង ស្រីស្នំក្រមការឃើញព្រះរាជធីតាទ្រង់ទទួលនូវមហាគ្រោះភ័យន្តរាយ យ៉ាងដូច្នោះក៏កើតមានសេចក្ដីភិតភ័យញ័ររន្ធត់អស់ស្មារតីស្ទុះស្ទានាំគ្នាម្នីម្នាទៅទូលដល់ព្រះវររាជបិតារបស់ព្រះនាង ។ព្រះបាទកងចក្រ កើតក្ដីរន្ធត់ ក្រេវក្រោធឥតគណនា ក៏ចាត់អាមាត្យ នាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រីរាជការ ស្រីស្នំក្រមការ អស់ពលសេនា យោធា ឲ្យគោះគង ទូងភេរីអំពាវនាវជ្រើសរើសរកអ្នកមានថ្វីដៃខ្លាំង ពូកែជំនាញខាងចាប់ក្រពើ និងកៀងគរអស់ប្រជានុរាស្ត្រ ដើម្បីតាមរកក្រពើអាថុនឲ្យឃើញ និងចាប់ឲ្យបាន ។ដោយសារ ព្រះរាជបារមីនៃព្រះរាជាជាអម្ចាស់សេចក្ដីអំពាវនាវដ៏ប្រញាប់ប្រញាល់ នោះក៏បានលេចឡើងនូវអ្នកស្ម័គ្រ ចិត្ត ជាគ្រូអាលម្ដាយម្នាក់ឈ្មោះ «តាដោក» ដែលជាអ្នកមាន មន្តអាគមខ្លាំងពូកែ និងស្ទាត់ជំនាញខាងចាប់ពស់ ចាប់ក្រពើ ។ ចំណែកអស់ប្រជានុរាស្ត្រ ក្រោយពីបានទទួលដំណឹងដ៏មហាទុក្ខសោកនោះហើយ ក៏នាំគ្នាម្នីម្នារូតរះមកចោមរោម មូលមីរដេរដាស់ ជុំជិតទីកើតហេតុនាអាងបារាយណ៍ទឹកថ្លានោះ ។
ការតាមចាប់ក្រពើ ក៏បានបែងចែកជារូបភាពឲ្យទៅជាពីរផ្នែកធំៗគឺមួយផ្នែកតាមរកចាប់ក្រពើ ក្នុងអាងបារាយណ៍ និងលុបស្ទឹងដែលចេញពីបារាយណ៍ កាត់តាមភូមិសណ្ដាន់ចុះទៅក្រោម ទៅទិសខាងត្បូង ។ មួយផ្នែកទៀត លុបស្ទឹងពីព្រៃរនាម មាត់បឹងទន្លេសាបឡើងមកខាងលើវិញ មកទិសខាងជើង ។ រីឯចុងស្ទឹងដែលនៅសេសសល់ មិនបានលុប ស្ថិតក្នុងព្រៃរនាមចាប់ពី បឹងទន្លេសាបរហូតមកទល់នឹងដីដែលគេលុបនោះ អំណឹះតមកអ្នកស្រុកហៅថា «ស្ទឹងកំបុត» ។ ស្ទឹងកំបុតនេះស្ថិតនៅក្នុងព្រៃរនាមមាត់បឹងទន្លេសាប ភាគខាងត្បូងឃុំកែវពណ៌ ស្រុកពួក ។
តាមព្រះតេជគុណ លី សុខ ចៅអធិការវត្តចេតិយមានសង្ឃដីកាថា «ក្បួន ចាប់ក្រពើទាំងពីរផ្នែក មានមនុស្សច្រើនឥតគណនា គ្រាន់តែដីមួយក្ដាប់ដៃម្នាក់គេអាចលុបស្ទឹងពីទិសខាងជើង ទៅទិសខាងត្បូង និងពីទិសខាងត្បូងមកទិសខាងជើងវិញ មកទល់គ្នានឹងអន្លង់មួយធំហើយជ្រៅ ស្ថិតនៅជាប់ក្បែរនឹងគោកតាសួស» ។
ទីអន្លង់នេះហើយដែលតាដោក គាត់បានធុំចំហាយក្លិនសាក្រពើ រួចហើយគាត់ក៏សន្មតថា ក្រពើអាថុន ពិតជាកំពុងតែលាក់ខ្លួនពួនអាត្មាក្នុងទីនោះ ។ អន្លង់ដែលអាថុនលាក់ខ្លួននោះ ក្រោយមកអ្នកស្រុកហៅថា «អន្លង់សា» ។ ទន្ទឹមនឹងការរៀបចំពិធីសែនព្រេនបន់ស្រន់លោកអ្នកតា សួសតាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីបរមបុរាណ តាដោកក៏បានចាត់ចែងរុករកបោចផ្ដៅយកមកធ្វើ ជាខ្សែពួរដើម្បីទាក់ចាប់ក្រពើអាថុននោះ ។ សូមបញ្ជាក់ថា ទីកន្លែងព្រៃដែលបោចផ្ដៅនោះ មាន វត្តមួយឈ្មោះថា «វត្តល្បើកជលធីមន្នីកោះកែវ» ហៅ «វត្តព្រៃផ្ដៅ» ស្ថិតនៅក្នុងឃុំក្របីរៀល ស្រុកពួក ទិសខាងកើតអន្លង់សា ។
ក្បួន តាមចាប់ក្រពើដ៏គគ្រឹកគក្រេង ក៏បានមកចោមរោមនៅទីអន្លង់ដ៏ជ្រៅនោះ «អន្លង់សា» ។ គេបាននាំគ្នាបោះបង្គោលដោយសសរក្រាក់ធំៗរាប់សិបដើម ដើម្បីទាក់ចាប់ក្រពើដ៏កំណាចនោះ ។ សូមបញ្ញាក់ថា បង្គោលសសរក្រាក់ធំៗនោះ ទើបតែដកអស់នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៧ពីព្រោះគេត្រូវធ្វើ ទំនប់ទ្វារទឹកនៅទីនោះ ។ មិនយូរប៉ុន្មាន តាដោកក៏ចាប់ក្រពើអាថុនបានយកមកវះពោះកាត់ក្បាល ដោតឆ្កាងដាក់ថ្វាយលោកអ្នកតាសួស ដែលស្ថិតនៅលើទីទួលគោកក្បែរអន្លង់នោះ ។ រហូតមកដល់ សព្វថ្ងៃក៏នៅតែហៅថាគោកតាសួសៗដដែល ។ចំណែក ព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ពេលដែលវះយក បានពីពោះក្រពើមក ព្រះនាងទ្រង់សន្លប់ស្ដូកស្ដឹងបាត់ដង្ហើមសូន្យឈឹង នៅសល់តែជីពចរតែ ប៉ុណ្ណោះ ។ អស់នាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រី ក៏ម្នីម្នារៀបចំគ្រែស្នែង សែងព្រះនាងយាងមកកាន់បរមរាជវាំង ក្រែងនឹងអាចព្យាបាលជួយសង្គ្រោះព្រះនាងបាន ។ សូមបញ្ជាក់ថា ទីដែលរកឃើញព្រះនាង កែវប្រាំពីរពណ៌នោះ អំណឹះតមកអ្នកស្រុកក៏ហៅថា «កែវពណ៌» សព្វថ្ងៃកើតជាឃុំកែវពណ៌ ក្នុងស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប ។
ប៉ុន្តែជា អកុសល ផលអាក្រក់ពន់ពេកណាស់ លុះសែងព្រះនាងបានឆ្ងាយបន្តិចពីទីនោះមច្ចុរាជ ក៏តាមមកផ្ដាច់សង្ខារព្រះរាជបុត្រី របស់ព្រះបាទកងចក្រ ឲ្យដាច់ខ្យល់ផុតដង្ហើមសោយទីវង្គតលា ចាកលោកនេះទៅ ។ សូមបញ្ជាក់ថា ទីព្រៃដែលព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌សោយទីវង្គតផុតរលត់ សង្ខារហៅថា «ព្រៃផុតដង្ហើម» ក្រោយមកបានក្លាយទៅជា «ព្រៃដង្ហើម» ។ សព្វថ្ងៃមានវត្តមួយហៅថា «វត្តព្រៃដង្ហើម» ស្ថិតនៅខាងជើងឆៀងខាងកើតអន្លង់សា ក្នុងឃុំសំរោងយា ស្រុកពួក ។
ដោយ គ្មានបង្អែបង្អង់ ក្បួនសែងសាកសពព្រះនាងក៏កាន់តែជំរុលល្បឿនលឿនទៅមុខចេញពីព្រៃ ផុតដង្ហើម សំដៅទៅកាន់ព្រះបរមរាជវាំង ។ កំពុងតែឆ្លងកាត់វាលធំមួយ ស្រាប់តែពេលនោះមានខ្យល់កួចបោកបក់យ៉ាងខ្លាំងគួរឲ្យចម្លែកណាស់ បណ្ដាលឲ្យកេសាព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ ត្រូវប៉ើងរំសាយពីលើគ្រែស្នែងទៅតាមអំណាយនៃកម្លាំង ព្រះពាយដែល កំពុងបោកបក់នោះ ។ អស់នាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រី មានសេចក្ដីភិតភ័យស្លន់ស្លោ ខិតខំបន់ស្រន់បណ្ដើរ ដង្ហែក្បួនបណ្ដើរ រហូតទាល់តែឆ្លងផុតវាលធំនោះដល់មាត់ព្រៃមួយទើបខ្យល់ធំ នោះបាន ស្ងប់ទៅវិញ ។ សូមបញ្ជាក់ថា វាលធំដែលសែងសាកសពនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ឆ្លងកាត់ នោះហៅថា «វាលល្ហើយសក់» ។ សព្វថ្ងៃគឺជាវាលស្រែ ចាប់ពីវត្តព្រៃដង្ហើមមកទល់នឹងភូមិស្វាយ ឃុំខ្នាត ស្រុកពួក ។
ទន្ទឹម នឹងដល់មាត់ព្រៃ ខ្យល់ក៏ស្ងប់ សែងសាកសពតាមដងព្រៃនោះ ក្លិនអសុកក៏កាន់តែជះចំហាយ ខ្លាំងឡើងៗ ទើបគេហៅឈ្មោះដងព្រៃនោះថា «ព្រៃស្អុយ» ។ សូមបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រុក អ្នកស្រែដែល បានដើរឆ្លងកាត់តាមដងព្រៃនោះ តែងតែលាន់មាត់ថា ធុំស្អុយ ឬធុំខ្មោះៗដូចៗគ្នា ។ សព្វថ្ងៃក្លាយជាវាលស្រែស្ទើរតែអស់ព្រៃទៅហើយ ។ ព្រៃស្អុយស្ថិតនៅខាងលិចភូមិប្រយុទ្ធ ប្រហែល មួយគីឡូម៉ែត្រក្នុងឃុំទឹកវិល ស្រុកពួក ។
ចំណែក ឯព្រះបាទកងចក្រ ពេលដែលទ្រង់ជ្រាបនូវដំណឹងដ៏មហាទុក្ខសោកខ្លោចផ្សាថាព្រះរាជបុត្រី បានដល់ទីវង្គតទៅហើយនោះ ព្រះអង្គក៏ទ្រង់មានសេចក្ដីវិត្កកៈ សោកសង្វរេងអាឡោះអាល័យ រកអ្វីប្រៀបស្មើពុំបានឡើយ ។ ព្រះអង្គក៏ទ្រង់កើតនូវក្ដីសន្ទឹះសង្កា ទើបទ្រង់មានព្រះតម្រិះពិគ្រោះ យោបល់នឹងហោរា ព្រមទាំងអ្នកមុខអ្នកការក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីបានជាទីសណ្ដាប់ពិចារណា ។ រួចហើយដោយព្រះអង្គទ្រង់យោគយល់ទៅតាមគន្លងប្រពៃណីពីបរមបុរាណតរៀងមកចំពោះមនុស្ស ផងទាំងឡាយដែលស្លាប់ដូច្នេះ គេហៅថា ខ្មោចតៃហោង មិនអាចនាំមកចូលផ្ទះឬចូលបរមរាជ វាំងវិញបានទេ ។ ទើបព្រះអង្គចេញព្រះរាជបញ្ជាឲ្យរកទីកន្លែងដីដែលល្អប្រពៃរៀបចំធ្វើចេតិយដើម្បី បញ្ចុះសាកសពព្រះនាងឲ្យបានសមរម្យ ។អស់មុខ មន្ត្រី សេនាអាមាត្យ ក៏ម្នីម្នាចេញពីព្រះបរមរាជវាំង ធ្វើដំណើររូតរះទៅស្ទាក់ស្កាត់ទាន់ក្បួនដង្ហែសាកសពនៅឯទី ព្រៃស្អុយនោះ ។ ក្បួនដង្ហែសពក៏ត្រូវ សម្រាកផ្អាកដំណើរដើម្បីទទួលព្រះរាជសាររយៈពេលមួយសន្ទុះ ។ បន្ទាប់ពីបានទទួលព្រះរាជសាររួចហើយ ក្បួនដង្ហែសាកសពក៏បានហែក្បួនឆ្ពោះទៅកាន់ទិសខាង ត្បូងវិញ ដើម្បីរកទីបញ្ចុះសពព្រះនាង ។ សូមបញ្ជាក់ថា កន្លែងដែលផ្អាកដំណើរទទួលព្រះរាជសារនោះ គេបានកសាងជាប្រាសាទចេតិយមួយអំពីឥដ្ឋមានសណ្ឋានដូចជាប្រាសាទ វត្តចេតិយដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់ តែមានទំហំតូចជាងបន្តិចប៉ុណ្ណោះ ទាំងបរិវេណផ្ទៃដី និងតួប្រាសាទ ។ អ្នកស្រុកទម្លាប់ហៅថា «ប្រាសាទព្រៃស្អុយ» ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានជនខិលខូចគាស់កកាយបំផ្លាញរលាយហិនហោចអស់ ហើយ ។ តាមដែលអ្នកស្រុកធ្វើស្រែនៅក្បែរៗនោះបានឲ្យដឹងថា ប្រាសាទព្រៃស្អុយនេះទើបតែរលាយ ខ្ទេចខ្ទីអស់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨ ។
លុះ ក្បួនហែមកដល់ទីកន្លែងមួយ តាមដែលមន្ត្រីខាងភូមិសាស្ត្រហោរាសាស្ត្រពិនិត្យគន់គូរមើលទៅ ឃើញថាទីនោះជាទីល្អប្រពៃ សមគួរជាទីបញ្ចុះសាកសពព្រះនាងហើយទើបចាត់ចែងពិធីបុណ្យ បញ្ចុះសពព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌យ៉ាងអធិកអធម ទៅតាមលក្ខណៈប្រពៃណីជាតិខ្មែរយើង ។ ប៉ុន្តែដោយពិនិត្យឃើញថា ទីនោះជាទីវាលទំនាបលិចទឹកទន្លេសាប ទើបត្រូវបានចាត់ចែងមនុស្ស ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់លើកដីនោះឲ្យទៅ ជាទីទួលខ្ពស់ផុតពីការលិចទឹក ហាក់បីដូចជាផ្នូរមួយ យ៉ាងធំអស្ចារ្យ ។ ជាមួយគ្នានោះ គេក៏បានកសាងព្រះចេតិយមួយយ៉ាងធំផុសត្រដែតខ្ពស់លលៃ លើវេហា កណ្ដាលព្រៃ មាត់បឹងទន្លេសាបពីលើដីទួលនោះ ។
ចំណែក ឯព្រះបាទកងចក្រ ព្រះអង្គទ្រង់នៅតែមានសេចក្ដីសោកស្ដាយ អាឡោះអាល័យ និងគិតគូរដល់ព្រះរាជបុត្រីព្រះអង្គខ្លាំងណាស់ ព្រះអង្គក៏ទ្រង់មានព្រះរាជតម្រិះពិចារណាថា គប្បីត្រូវតែរកឆ្មាំចាំថែរក្សា និងសម្អិតសម្អាងទីព្រះចេតិយនោះ ។ ម្យ៉ាងទៀតត្រូវធ្វើឲ្យបានជាទីកុះករ គឺការធ្វើបុណ្យទានរបស់អ្នកស្រុក អ្នកភូមិជិតឆ្ងាយ ហើយបានជាលក្ខណៈងាយស្រួលសម្រាប់ ព្រះអង្គទ្រង់យាងទៅធ្វើបុណ្យទាន ឧទ្ទិសកុសលដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធព្រះរាជបុត្រីផង ។
ក្រោយ ពីទ្រង់មានព្រះរាជតម្រិះដូច្នេះហើយ ព្រះអង្គទ្រង់បានតែងតាំងងារ ជាយសសក្តិដល់តាដោក ឲ្យធ្វើជាឆ្មាំចាំថែរក្សា ការពារ សម្អិតសម្អាត ទីព្រះចេតិយនោះ ។ រីឯវត្តអារាមក៏ត្រូវបានកសាងឡើងមានព្រះសង្ឃ មានពុទ្ធបរិស័ទចេញចូលធ្វើបុណ្យទានហូរហែជា រៀងរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ វត្តនេះ ព្រះអង្គទ្រង់សព្វព្រះរាជហឫទ័យឲ្យឈ្មោះថា«វត្តកោះនាងកែវ ចូឡាមណីធម្មចេតិយ» ដែលក្លាយមកជា «វត្តចេតិយ» ឬ «ចៃដី» សព្វថ្ងៃ ។ សូមបញ្ជាក់ថា វត្តចេតិយ ស្ថិតនៅខាងត្បូងឆៀងខាងកើតវត្តព្រៃដង្ហើម ។
លុះ អំណឹះតមក ក្រោយពីលោកតាដោកបានទទួលអនិច្ចកម្មទៅគេក៏បានកសាងជារូបសំណាក លោកតាដោក មួយនៅពីមុខផ្លូវចូលព្រះចេតិយ ចម្ងាយប្រហែល ៧០ ម៉ែត្រ ពីព្រះចេតិយជានិមិត្ត រូបក្នុងការទទួលខុសត្រូវលើកិច្ចការការពារ និងថែរក្សាទីព្រះចេតិយនោះ ។
តាម ការតំណាលតៗគ្នាមកថា រូបសំណាកតាដោកនេះ អ្នកស្រុកទម្លាប់ហៅថា អ្នកតាដោក មានមហិទ្ធិឫទ្ធិខ្លាំងពូកែណាស់ សូម្បីតែសត្វក៏មិនអាចហើររំលងបានដែរឲ្យតែហ៊ានហើរ រំលងគឺត្រូវតែធ្លាក់ ។ ម្យ៉ាងទៀត ចំពោះគោក្របីណា ដែលចូលស៊ីស្មៅក្នុងស្រះ ឬលើទួលព្រះចេតិយនោះ គឺពិតជាត្រូវអ្នកតាដោកលាក់បាត់ ម្ចាស់ពុំអាចរកឃើញភ្លាមៗទេ ទាល់តែបួន ឬប្រាំថ្ងៃ ទើបអាចរកឃើញវិញ ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយបានជាបច្ចុប្បន្ន ពុំឃើញមានរូបសំណាកតាដោកទេ នៅសល់តែកន្លែងដាក់រូបសំណាកប៉ុណ្ណោះ ។ តាមការសន្និដ្ឋានប្រហែលជាម្ចាស់គោ ម្ចាស់ក្របីនោះគេខឹង គេស្អប់នឹងអ្នកតាដោក គេក៏មានការ គុំគួននឹងរូបសំណាកនោះ ។ ពេលដែលប្រទេសជាតិយើង ឈានដល់សម័យកាលដ៏ខ្មៅងងឹត «សម័យប៉ុលពត» គេក៏បានឱកាសវាយបំបាក់សែងទម្លាក់ទឹកស្រះនោះទៅ ។ តាមព័ត៌មានថា អភិរក្សអង្គរបានដឹករូបសំណាកនោះទៅទុកហើយ ។
ចំពោះទីតាំងវត្ត ចេតិយ ព្រះតេជគុណ លី សុខ មានសង្ឃដីកាថា កាលដើមឡើយមិនស្ថិតនៅជាប់ជាមួយព្រះចេតិយនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ដូច សព្វថ្ងៃនេះទេ ដែលនៅជាប់នឹងព្រះចេតិយត្រង់កន្លែងព្រះវិហារសព្វថ្ងៃនេះ កឺមានត្រឹមតែកោដមួយប៉ុណ្ណោះ ។ ឯទីតាំងវត្តគឺស្ថិតនៅខាងលិចព្រះចេតិយនោះប្រហែល ៦០ ម៉ែត្រ ឆ្លងស្រះធំមួយទើបដល់វត្ត ។ ទីនោះក៏មានដីទួលមានសណ្ឋានជាដីលើក ព្រោះមានស្រះជុំវិញ ដូចទីទួលកោះព្រះចេតិយដែរ ប៉ុន្តែហាក់ដូចជាមានកម្ពស់ទាបជាង ។ ការប្រែប្រួលបង្ខិតទីតាំងវត្តគឺបណ្ដាលមកពីសម័យកាលមួយដែលប្រទេស ជាតិជួបប្រទះនូវគ្រោះកលិយុគ អសន្តិសុខ ទុរ្ភឹក្សវឹកវរ អត់ឃ្លាន កើតមានមនុស្សអាក្រក់ ចោរលួច ចោរប្លន់ទាំងយប់ ទាំងថ្ងៃ លែងស្គាល់បុណ្យ ស្គាល់បាប ឆ្លៀតពេលព្រះសង្ឃជាប់ចង្ក្រមភាវនា និងចូលព្រះវិហារនៅឯបោដឯណោះ ចោរក្មួញវាក៏លួចប្រមូលរបស់របរ គរុភ័ណ្ឌ នៅឯវត្តឯណោះអស់រលីងទៅ ។ ដោយមិនអាចទ្រាំទ្រគង់នៅទីនោះបានតទៅទៀត ទីតាំងវត្តក៏ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរនាសម័យកាលនោះឯង «ប្រហែលជាជំនាន់ឥស្សរៈ» ។ ចំណែកឯព្រះវិហារនោះ ការកសាងឡើងគឺ ចំកណ្ដាលផ្លូវពីមុខចេតិយ ត្រង់ចន្លោះព្រះចេតិយ និងអ្នកតាតាដោក ។
ព្រះតេជគុណ លី សុខ មានសង្ឃដីកាឲ្យដឹងទៀតថា វត្តចេតិយពីមុនបានរក្សាទុកក្រាំង មួយដែលមានចំណាស់ជាងគេ ។ ក្រាំងនោះមានទំហំទទឹងប្រហែលមួយតឹក បណ្ដោយប្រហែលមួយតឹកកន្លះ និងកម្រាស់ប្រហែលបីហ៊ុន ធ្វើពីក្រដាសពណ៌ខ្មៅ សរសេរជាអក្សរពណ៌ស ជាភាសាបាលីផង សំស្ក្រឹតផង និងភាសាខ្មែរ តិចតួចផង ។ ក្នុងក្រាំងនោះក៏មានគូរជាយ័ន្ត និងមានក្បូរក្បាច់ផ្សេងៗទៀតខ្លះផងដែរ ។ ព្រះតេជគុណសន្និដ្ឋានថា ក្រាំងនេះប្រាកដជានិយាយអំពីរឿងរ៉ាវរបស់នាងកែវប្រាំពីរពណ៌ និងប្រវត្តិចេតិយជាក់ជាមិនខាន ។ ព្រះតេជគុណបានទទួលបន្តថែរក្សាក្រាំងនោះដោយផ្ទាល់ព្រះហស្ត ។ ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្ដាយណាស់ ក្នុងសម័យប៉ុលពត ព្រះតេជគុណ និងព្រះសង្ឃទាំងអស់ គ្រប់អង្គត្រូវបានជន្លៀសចេញពីវត្ត ។ ឯក្រាំងនោះ ព្រះតេជគុណមានការភ្លេចភ្លាំង មិនបានយកទៅតាមផងទេ ។ ពេលដែលព្រះតេជគុណនឹងឃើញត្រលប់មកយកវិញ ក៏ស្រាប់តែបាត់ក្រាំងនោះព្រមទាំងគម្ពីរ ដីកាផ្សេងៗទៀតអស់ទៅ ។
តាមដែលធ្លាប់បានទៅដល់ ទីអារាមវត្តចេតិយឃើញថាវត្តចេតិយស្ថិតនៅដាច់ស្រយាលពីភូមិ ម្កររបស់អ្នកស្រុកស្ថិតនៅចុងខាងត្បូងនៃភូមិជ្រៃ ឃុំសំបូរ ស្រុកសៀមរាប មានចម្ងាយពីទីតាំង ឃុំសំបូរ ប្រហែលជាងពីរគីឡូម៉ែត្រ ។ ទីវត្តនោះគឺជាទីទួលខ្ពស់ជិតប៉ុនកូនភ្នំមួយមានទទឹងប្រហែល ១០០ ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយ ១២០ ម៉ែត្រ ហ៊ុំព័ទ្ធទៅដោយស្រះធំជាគូជុំវិញទីទួលនោះ ។ នៅពីលើចំកណ្ដាលទួលមានព្រះវិហារមួយសង់អំពីថ្មប្រក់ក្បឿងដ៏ សមរម្យ ។ នៅខាងលិចជាប់នឹងព្រះវិហារ មានព្រះចេតិយជំនាន់បុរាណមួយយ៉ាងធំ កសាងអំពីឥដ្ឋ និងថ្មបាយក្រៀម ដែលមានទំហំបាតក្រោមប្រហែលប្រាំពីរម៉ែត្រកន្លះ កម្ពស់ជិតប្រហែល ២០ ម៉ែត្រ ។ នៅជុំវិញព្រះវិហារ និងព្រះចេតិយ មានព្រៃឫស្សីស្រោងៗ ដើមឈើធំៗ ខ្ពស់ៗជាម្លប់ដ៏ត្រឈឹងត្រឈៃ ។ វត្តចេតិយនៅរដូវវស្សា បើទឹកទន្លេធំ អ្នកភូមិស្រុកជិតឆ្ងាយមិនអាចទៅធ្វើបុណ្យទានដោយ ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវគោកបានទេ ពីព្រោះទឹកទន្លេបានឡើងលិចជុំវិញនៅសល់តែទីទួលកោះប៉ុណ្ណោះ ។ ពេលនោះ ទិដ្ឋភាពវត្តទាំងមូល កាន់តែមានសោភ័ណភាពស្រស់បំព្រងថែមទៀតគួរជាទីគាប់ចិត្តគយគន់ ជាទីត្រជាក់មនោរម្យ សមនឹងទៅធ្វើបុណ្យទាន ទៅកំសាន្តលំហែយ៉ាងពន់ពេកណាស់ ។
ការសរសេររៀបរាប់ជាត្រួសៗអំពី រឿងនិទាន រឿងនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ និងវត្តចេតិយ ដែលខ្ញុំបាន ដឹង សន្មតថាចប់ត្រឹមនេះ ។ ប៉ុន្តែក្រែងមានបទត្រង់ណាសង្ស័យថាមិនច្បាស់ មិនពិត អក្ខរាវិរុទ្ធ ខ្វះចន្លោះខុសឆ្គង សូមលោកមេត្តាអធ្យាស្រ័យ អភ័យទោស សូមកុំឲ្យខ្ញុំបាទមានបាបកម្ម និង ពៀរវេរាតទៅមុខទៀត ពីព្រោះនេះគ្រាន់តែជាការស្ដាប់ឮតៗគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ៕

Read More»

រឿង : ដង្កូវ និងក្អែក

ដង្កូវ​នោះ ។ ក្អែក​ថា ពេល​នេះ​ មាន​លាភ​បាន​ដង្កូវ​ស៊ីអញ  ក៏​ហើរ​ទៅ​ជិត​ដង្កូវ ។ ដង្កូវ​ក្រឡេក​ឃើញ​ក្អែក​ក៏​នឹក​ថា ​អា​ក្អែក​នេះ​ ខ្លួនខ្មៅ ចិត្ត​ឃោរ​ឃៅ​ នឹង​ចឹក​អញ​ស៊ី​អញឥឡូវ​ហើយ  ។ ដង្កូវ​សួរ​ក្អែក​ថា  មក​រក​អ្វីដែរបងក្អែក?  ។ ក្អែក​ប្រាប់​ទៅ​ដង្កូវ​វិញ​ថា  អញ​មក​ស៊ី​ដង្កូវ​ឯង  ។ ដង្កូវ​ថា  បើបងចង់ស៊ីខ្ញុំ លុះ​តែ​ក្អែក​ឯង​ រក​ប្រស្នា​ខ្ញុំអោយឃើញ​សិន , បើ​រក​ប្រស្នា​ខ្ញុំមិន​ឃើញ​ ស៊ីខ្ញុំ​មិន មាននិទាន​មួយ​ថា​ សត្វ​ដង្កូវ​កំពុង​តែស៊ី​ស្លឹក​ឈើ​ ក៏មាន​សត្វ​ក្អែក​មួយ​ហើរ​​រក​ចំណី​​ទៅ​ប្រទះ​​នឹង​​បាន​ទេ  ។ ក្អែក​សួរ​ថា  ប្រស្នា​ដង្កូវ​ឯង​យ៉ាង​ដូចម្ដេច​សួរ​មក​ចុះ​​អញ​នឹង​រក​ឲ្យ​ឃើញ  ។ ដង្កូវ​សួរ​ទៅ​ក្អែក​ ដូច​មាន​ត​ទៅ​នេះ :

១ ដូចម្ដេច​ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ផ្អែម​ជាង​គេ​បំផុត ?

២ ដូចម្ដេច​ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ជូរ​ចត់​ជាង​គេ​បំផុត ?

៣ ដូចម្ដេច​ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ស្អុយ​ជាង​គេ​បំផុត ?

៤ ដូចម្ដេច​ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ក្រអូប​ជាង​គេ​បំផុត ?

កាលបើ ​ក្អែក​ បាន​ឮ​ដង្កូវ​សួរ​ប្រស្នា​ទាំង​៤​បទ​នេះ​ហើយ​ មាន​សេចក្ដី​ត្រេកអរ​ជា​ទី​បំផុត​ ក៏​ស្រែក​ហ៊ោ​កញ្រ្ជៀវ​លេង​ ដោយ​គិត​ថា  ប្រស្នា​ដង្កូវ​ទាំង​៤​បទ​នេះ​ អញ​មុខ​ជា​រក​ឃើញ​ឥឡូវ​ហើយ​ នឹង​បាន​ស៊ី​ដង្កូវ​នេះ​មិន​ខាន  ទើប​ក្អែក​ឆ្លើយ​ដោះ​ស្រាយ​ប្រស្នា​ដូច​មាន​ត​ទៅ​នេះ ។

១ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ផ្ងែម​នោះ​ គឺ​មាន​ស្ករ​ និង​ឃ្មុំ​ ផ្អែម​ជាង​អ្វី​ទាំង​ពួង ។

២ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ជូរ​ចត់​នោះ​ គឺ​មាន​ម្ជូរ​ក្រូច​ឆ្មារ, អម្ពិល, ម្ជូរ​សណ្ដាន់, ម្ជូរ​ក្រសាំង, និង​ទឹក​ខ្មេះ ។

៣ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ស្អុយ​ជាង​គេ​នោះ​ គឺ​អាចម៍​ និង​គម្រង់​ខ្មោច​សត្វ​ទាំង​ពួង ។

៤ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ក្រអូប​ជាង​គេ​នោះ​ គឺ​ផ្កា​រំដួល​ ផ្កា​ម្លិះ​ និង​ទឹក​អប់ ។

៥ ក្អែក​បាន​ដោះ​ស្រាយ​ប្រស្នា​ទាំង​៤​បទ​នេះ​ ប្រាប់​ទៅ​ដង្កូវ ។ ដង្កូវ​ថា  បងក្អែក​ ដោះ​ប្រស្នា​នេះ​មិន​ត្រូវ​ទេ  ។ ក្អែក​ក៏​ដាក់​មុខ​ស្រងូត​ និយាយ​ទៅ​ដង្កូវ​វិញ​ថា  បើ​ដង្កូវ​ឯង​ថា​ខុស​ សុំ​ឲ្យ​ដង្កូវ​ប្រាប់​ប្រស្នា​នេះ​មក​អញ​ឲ្យ​បាន​ដឹង​ផង  ។ ដង្កូវ​ប្រាប់​ទៅ​ក្អែក​វិញ​ថា  ប្រាប់​បាន​ តែ​ក្អែក​ឯង​កុំ​ស៊ី​ខ្ញុំ ទើប​ខ្ញុំប្រាប់  ។ ក្អែក​ថា  ឲ្យ​តែ​ប្រាប់​ចុះ​ អញ​មិន​ស៊ី​ដង្កូវ​ឯង​ទេ  ។ លុះ​បាន​ខ​សន្យា​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​យ៉ាង​ហ្នឹង​ហើយ, ដង្កូវ​ក៏​ដោះ​ស្រាយ​ប្រស្នា​ប្រាប់​ទៅ​ក្អែក​ ដូច​មាន​ពាក្យ​ត​ទៅ​នេះ :

១ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ផ្អែម​នោះ​ មិន​មែន​ផ្អែម​ស្ករ​ទឹក​ឃ្មុំ​នោះ​ទេ​ គឺ​ផ្អែម​ពាក្យ​សម្ដី​ ដែល​និយាយ​ទៅ​មក​រក​គ្នា​ ដោយ​ពាក្យ​ពិរោះ​ស្មោះ​ត្រង់​រក​គ្នា, នេះ​ហើយ​ហៅ​ថា​ ផ្អែម​ជា​ទី​បំផុត ។

២ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ជូរ​ចត់​នោះ​ មិន​មែន​ជូរ​ចត់​អម្ពិល​ សណ្ដាន់​ ក្រូចឆ្មារ​ ទឹក​ខ្មេះ​នោះ​ទេ​ គឺ​ពាក្យ​ផរុសវាទ​ ឃោរឃៅ​ ឥត​គួរ​ ឥត​សម​ ដែល​និយាយ​កាន់​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក, នេះ​ហើយ​ហៅ​ថា ជូរ​ចត់​លើស​ ជូរ​ចត់​អ្វី​ទាំង​ពួង ។

៣ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ស្អុយ​នោះ​ មិន​មែន​ស្អុយ​អាចម៍​ ឬ​ស្អុយ​គម្រង់នោះ​ទេ​ គឺ​ស្អុយ​កេរ្ត៍​ ស្អុយ​ឈ្មោះ​ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​អាក្រក់​ក្នុង​លោក , នេះ​ហើយ​ហៅ​ថា  ស្អុយ​ច្រាស​ខ្យល់ ។

៤ ដែល​គេ​ហៅ​ថា​ ក្រអូប​នោះ​ គឺ​មិន​មែន​ក្រអូប​ក្លិន​ផ្កា​ ឬ​ទឹក​អប់​នោះ​ទេ​ គឺ​ក្រអូប​កេរ្ត៍​ឈ្មោះ​ ដែល​ប្រតិបត្តិ​ល្អ, នេះ​ហើយ​ហៅ​ថា  ក្រអូប​ជាង​គ្រឿង​ក្រអូប​ទាំងពួង ។

ក្អែក​បាន​ស្ដាប់​ប្រស្នា​ទាំង​នេះ​ហើយ​ ឈប់​ស៊ី​ដង្កូវ​ ហើយក៏ហើរចេញទៅដោយក្តីអៀនខ្មាស។

Read More»

រឿង : ត្រីមាស

     ថ្ងៃមួយអ្នកនេសាទទុរគតម្នាក់បានឃើញត្រីតូចមួយពណ៌មាសនៅ ជាប់នឹងសំណាញ់របស់គាត់។ ជិតជាចម្លែកអស្ចារ្យត្រីនោះចេះនិយាយទៅកាន់បុរសនោះ។ ត្រីមាសនោះអង្វរអ្នកនេសាទអោយ ដោះលែងខ្លួនទៅវិញទៅ នោះត្រីមាសនឹងផ្តល់លាភសក្ការៈជាទីគាប់ចិត្តដល់អ្នកនេសាទ។ អ្នកនេសាទក៏យល់ព្រមលែងត្រីមាសទៅក្នុងទឹក។ ប៉ុន្តែត្រីមាសបានផ្តាំថាមិនត្រូវអោយអ្នកដ ទៃដឹងអំពីរឿងនេះឡើ យ។
លុះអ្នកនេសាទត្រប់មកផ្ទះវិញស្រាប់តែឃើញខ្ទមកំសត់របស់ខ្លួន ក្លាយទៅជាវិមានដ៏ស្កឹមស្កៃ ហើយភរិយារបស់ខ្លួនទៀតសោតមានសំលៀកបំពាក់យ៉ាងស្រស់ឆើតឆាយប្រៀបដូចជា ម្ចាសក្សត្រីយ៍។ អ្នកនេសាទមានចិត្តរីករាយយ៉ាងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែភរិយារបស់អ្នកនេសាទនៅមិនសុខមិនសាប់ចង់ដឹងពីមូលហេតុដែល នាំអោយពួកគេបាន ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងនេះមក។ នាងទទូចសួរអ្នកនេសាទជាប្តីទាល់តែអ្នកនេសាទនោះប្រាប់តាមដំណើរ ដើមទង។ និយាយមិនទាន់ផុតពីមាត់ផងស្រាប់តែវិមានស្កឹមស្កៃក្លាយមកជា ខ្ទមកំសត់ដូចដើមវិញហើយទ្រព្យរបស់ផ្សេងទៀតក៏រលាយបង់អស់ដែរ៕

Read More»

រឿង : ក្មេងកំព្រា

កាលពីព្រេងនាយមានបុរសកូនអ្នកស្រែម្នាក់ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតតែនឹងដាក់ជុយយកត្រីមកលក់ដូរ ប៉ុណ្ណោះ។ បុរសនោះ មានកូនប្រុសពីរនាក់កូនបងអាយុ១៣ឆ្នាំកូនប្អូនអាយុ១១ឆ្នាំ។ ប្រពន្ធស្លាប់ទៅ គាត់នៅពោះម៉ាយជាមួយ នឹងកូនទាំងពីរ ហើយរកស៊ីចិញ្ចឹមកូនតែនឹង ដាក់ជុចដដែល ។ វេលាដែលបុរសនោះ ទៅព្រៃ រកវល្លិ៍ផ្តៅធ្វើជុច តែងយកកូនបងទៅជាមួយ,ឯកូនប្អូនទុកឲ្យនៅចាំផ្ទះ ។ថ្ងៃមួយ កូនប្អូនមានសេចក្តីសង្ស័យនឹងឪពុកទៅព្រៃបោចវល្លិ៍ផ្តៅធ្វើជុចពេកណាស់ព្រោះចង់ដឹងថា តើឪពុកធ្វើជុចយ៉ាងណាខ្លួនមិនដែលឃើញសោះក៏និយាយប្រាប់ឪពុកថា «ឪ! ខ្ញុំមិនហ៊ាននៅផ្ទះតែ ម្នាក់ឯងទេ ខ្ញុំខ្លាចណាស់! សូមយកខ្ញុំទៅព្រៃជាមួយផង» ។ ឪពុកក៏ព្រមយកកូនប្អូនទៅជាមួយ ។ លុះទៅដល់ព្រៃឪ ពុកក៏ខំប្រឹងរកបោចវល្លិ៍ផ្តៅបានហើយ យកមកពុំច្រៀកជាចម្រៀតតូចៗល្មម នឹងធ្វើជាសរសៃជុយ គាត់ក៏រែងធ្វើជាជុចទៅ ។កូនបងដែលធ្លាប់តែតាមឪពុកទៅព្រៃធ្វើជុចសព្វៗថ្ងៃ មិន ដឹងជាឪពុកធ្វើជុចយ៉ាងណាឡើយព្រោះ មិនយកចិត្តទុកដាក់នឹងការងារនោះសោះគ្រាន់តែបានឃើញជុចជាប់ត្រីប៉ុណ្ណោះ។ ឯកូនប្អូនដែល ទើបតែនឹងបានតាមទៅក្នុងថ្ងៃនោះក៏ខំពិនិត្យមើលឪពុកធ្វើជុចចាប់តាំងពីកាន់កាំបិតយកទៅ កាប់វល្លិ៍ផ្តៅ រហូតដល់កើតជារាងជុច យកទៅដាក់ត្រី ជាប់បានត្រីហើយ យកត្រីមកដុតមកអាំង ចម្អិនជាចំណីអាហារ ។ ជួនជាថ្ងៃមួយនោះ ឪពុកភ្លេចមិនបានយកដែកភ្លើងទៅគ្មានអ្វីនឹងបង្កាត់ ភ្លើង អាំងត្រីឲ្យកូនបរិភោគ ក៏ទៅកាប់ឫស្សីស្ងួតមួយកំណាត់ យកមកកូតនឹងគ្នាឲ្យទាល់តែក្តៅ កើតជាភ្លើងឆេះបាន ហើយគាត់បង្កាត់អាំងត្រី ឲ្យកូនទាំងពីរនាក់បរិភោគចម្អែតផ្ទៃមួយពេលទៅ ។ចំណេរចេរកាលមកខាងក្រោយ ឪពុកមានជំងឺជាទម្ងន់ ស្លាប់ទៅ ។ កូនទាំងពីរនៅកំព្រារញង់ ឥតមេបានឹងចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សា រស់នៅដោយទ្រព្យបន្តិចបន្តួចដែលសល់ពីឪពុកមិនយូរថ្ងៃខែ ប៉ុន្មានក៏អស់ទ្រព្យនោះទៅ ទើបប្អូននិយាយនឹងបងថា «ឱបងអើយ! កាលពីដើមយើងបានឪពុក ទំនុកបម្រុង រកស៊ីចិញ្ចឹមយើងទាំងពីរនាក់យើងឥតមានសេចក្តី ព្រួយលំបាកអ្វីឡើយចាំតែ បរិភោគស្រាប់ៗ ឥឡូវនេះឪពុកយើងស្លាប់ចោលទៅហើយ ឯយើងទាំងពិរនាក់សោតទៀតក៏មិន ទាន់ពេញកម្លាំងល្មមនឹងរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតបានដោយខ្លួនឯងទាំងបងក៏នៅតូចទាំងខ្ញុំក៏នៅតូច នឹងទៅរកស៊ីឈ្នួលជួលព័ទ្ធអ្នកជិតខាង ក្រែងគេមិនព្រមទទួល ពីព្រោះយើងជាមនុស្សកំព្រាអនាថា រកទីពឹងគ្មាន គេមិនហ៊ានឲ្យនៅជាមួយ គេមិនទុកចិត្តយើង ហេតុតែយើងគ្មានមេបាថែរក្សា បើដូច្នេះ តើបងគិតយ៉ាងណា ឲ្យបានរស់នៅជាមួយនឹងគេឯង បង! អង្ករយើង ថ្ងៃនេះនៅតែ ១ ទូកដៃ ល្មមតែល្ងាចនេះ, ថ្ងៃស្អែកគ្មានអង្ករដាំបាយបរិភោគទេ, បង! ដើរសូមទានគេឬដូចម្តេចហ៎ះ! ខ្ញុំមិនទៅសូមទេខ្មាសគេណាស់ ស៊ូតែពីស្លាប់» ។ បងសួរប្អូន «ម្តេចក៏អូនថាយ៉ាងនេះ?» ។ ប្អូនឆ្លើយតបទៅនឹងបងថា «ខ្ញុំមានដៃពីរជើងពីរ គំនិតមារយាទ ដូចអ្នកទាំងពួងដែរ» ។ «ឱ! ប្អូនឯងគិតយ៉ាងហ្នឹង? ពិតមែនតែមានដៃពីរជើងពីរ គំនិតមារយាទដូចអ្នកទាំងពួងមែនហើយ តែខ្លួនយើងនៅតូចណាស់ មិនអាចនឹងពុនរែក កាប់គាស់ លីសែងអ្វីបានឡើយ » ។«ឱ! បងអើយ សត្វចាបវាដែលទៅពុនរែក លី សែងឯណាដែរឬ? ម្តេចក៏វាចិញ្ចឹមកូនវារស់ ហើយកូនវាទៀត ធំឡើងរកស៊ីដូចមេវាទៀតបាន, ចុះបង ម្តេចក៏មិនគិតដល់ការងាររបស់ឪពុកយើងផង ?» ។ «ប្អូន! លាក់បាំងអី្វ! កាលពីខ្មោចឪយើងនៅរស់នៅឡើយ គាត់រកស៊ីចិញ្ចឹមយើងតែនឹងដាក់ជុចប៉ុន្តែបង មិនដឹងថាគាត់ធ្វើជុច យកទៅដាក់ត្រីយ៉ាងណាទេ បងចាំតែឆ្អិនតែប៉ុណ្ណោះ ។ម្យ៉ាងទៀតកាលគាត់ យករបស់អ្វីមកធ្វើជុចក៏បងមិនចាំហើយគាត់ធ្វើជុចនោះមានសណ្ឋានបែបណាក៏បងមិនដឹងទាំង អស់, បើដូច្នោះ ឲ្យបងធ្វើដូចម្តេចកើត ឃើញតែការសំទានរកស៊ីឈ្នួលគេហ្នឹងហើយដូចជាស្រួល គ្រាន់បើ ប្អូន! ណ្ហើយចុះ! កាត់កេរ្តិ៍ខ្មាសសិនទៅចុះ ទម្រាំយើងធំល្មរកស៊ីខ្លួនឯងបាន! ។ «ទេ!បង ខ្ញុំមិនទៅសូមទានឬស៊ីឈ្នួលគេទេ ខ្មាសគេណាស់ ពីព្រោះពូជយើងមិនដែលសុំទានឬស៊ីឈ្នួល គេបើទុកជាពីជីតាទួតលួតលាមក ធ្លាប់សុំទាន ឬស៊ីឈ្នួលឲ្យកម្លាំងគេប្រើដូចជាសត្វតិរិច្ឆាន ក៏ដោយ ខ្ញុំមិនព្រមប្រព្រឹត្តតាមបវេណីវង្សត្រកូលនោះដែរ, នៃបង! ប្អូនគិតឃើញថាកាលបើមាន អ្នកសម្បុរសចិត្តល្អ ដាក់ទានឲ្យយើង ឬ ក៏បានទៅច្រកកោននឹងចៅហ្វាយនាយយើងក៏បានស្រួល បន្តិចទៅ, តែបើប្រទះពារទៅលើអ្នកចិត្តតក់ម៉ក់អាក្រក់សំឡក់ភ្លែកស្លែ ដូចភ្នែកមៀមគំហក គំរាមយើងដូចសត្វតិរិច្ឆាន តើយើងយកមុខទៅទុកឯណា? ម្យ៉ាងទៀត អ្នកចិត្តល្អក្តីអ្នកចិត្ត អាក្រក់ក្តី កាលគេហុចរបស់មកឲ្យយើងដោយដៃគេ យើងយកដៃទៅទទួលទានគេ ចុះដៃជាដៃ ជើងជាជើងមាត់ជាមាត់ ដូចគ្នាទាំងអស់ ម្តេចក៏ដៃគេគ្មានសំពេះសុំអ្នកណា? មាត់គេមិនហានិយាយសុំអ្នកណា? អន់អ្វីតែដៃជើងមាត់យើងជាងគេម្ល៉េះ ? បងគិតមើលចុះ ប្អូនថាប៉ុណ្ណេះខុសឬត្រូវ?» ។
«បើដូច្នោះ ប្អូនចេះចាំការងាររបស់ឪពុកយើងដែរឬ? »បងសួរទៅប្អូនវិញ ។ «អើ! មិនងីទេបង! ប្អូនចាទាំងអស់, បងកុំព្រួយ! កុំគិតទៅសូមទាន ឬស៊ីឈ្នួលឲ្យកម្លាំងគេប្រើ វាថោកខ្លួនណាស់ យើងនេះមិនមែនជាសត្វតិរិច្ឆាន គេវាយឯកើតវាយឯលិចដូចសុខនពេកទេឪពុកគាត់ទុក កាំបិតព្រាឲ្យមួយដែរតើ! យើងទៅព្រួយង្វី សត្វបើគ្រាន់ចិញ្ចឹមជីវិតមួយប៉ុណ្ណឹង ។ «អើ! បើយ៉ាងហ្នឹង ប្អូនគិតការងារឪពុកទៅចុះ ។ ឯប្អូនជាក្មេងមានប្រាជ្ញា ក៏ប្រារព្ធធ្វើជុចកើតយកទៅដាក់ត្រីបាន ដូចបំណង ។ លុះថ្ងៃក្រោយកន្លងមកទៀត ប្អូនអង្គុយគិតតែម្នាក់ឯងមិនចេញវាចាប្រាប់បង សោះថា «ឪពុកអញ គាត់ចេះធ្វើជុចដាក់ត្រីប៉ុណ្ណោះ ឯសត្វឯទៀតៗ គាត់ដាក់ជុចមិនបានឃើញថា ប្រាជ្ញាគាត់នៅខ្សោយណាស់, បើដូច្នោះ អញរកឧបាយនឹងធ្វើជុចដាក់សត្វម្រឹគ មានសត្វជ្រូកព្រៃ ឈ្លូស រមាំងជាដើម» ។ លុះគិតឃើញដូច្នោះហើយក៏និយាយប្រាប់បង «បង! យើងគិតទៅរកដាក់ជុច ឯព្រៃវិញ ក្រែងបានជាប់ជ្រូកព្រៃ ឈ្លូស រមាំង ជាសត្វធំ ៗ មានសាច់ច្រើន» ។ បងក៏សុខចិត្តតាមប្អូនទាំងអស់ ព្រោះយល់ឃើញថា ប្អូនចេះចាំកិច្ចការរបស់ឪពុកពិតប្រាកដមែន, ហើយក៏បណ្តើរគ្នាពិរនាក់បងប្អូន ចូលទៅក្នុងព្រៃស្រោងជាទីរហោស្ថាន ។ ទៅដល់ពាក់កណ្តាលព្រៃ បងស្រេកទឹកយ៉ាងខ្លាំង ក៏និយាយប្រាប់ប្អូនថា «ប្អូន! បងស្រេកទឹកណាស់! រកទឹកឯណាផឹកបាន?» ។ ប្អូនឆ្លើយថា «កាលឪពុកយើងរស់នៅ បើដើរទៅទីណាដែលគ្មានទឹកគាត់តែងជីដីត្រង់កន្លែងណា សើមៗ យូរៗទៅ ចេញទឹកបាន, បើដូច្នេះ បងជីលមើល!» ។ «ជីកឯណាកើត បើអស់កម្លាំងយ៉ាងនេះ» ។ «អើ! បើដូច្នោះ ចាំដើរទៅខាងមុខបន្តិចសិន ក្រែងជួនប្រទះទឹក» ។ ដើរបានបន្តិចទៅក៏ជួប ប្រទះត្រពាំងមយយមានទឹកថ្លា ពាសពេញដោយផ្កាឈូកផ្លែឈូក បងប្អូទាំងបិរនាក់ ក៏នាំគ្នាងូតទឹក ផឹកទឹក បេះផ្លែឈូកស៊ីតាមសប្បាយហើយក៏ទៅសម្រាននៅក្បែរមាត់ត្រពាំងនោះ មួយស្របក់ ។ លុះមានកម្លាំងល្មនឹងដើរទៅទៀតបាន ក៏នាំបងប្អូនដើរទៅ ទៅដល់ព្រៃធំមួយ ឈ្មោះព្រៃហិមពាន្ត មិនដែលមានមនុស្សណាទៅដល់សោះ បានឃើញពួកសត្វម្រឹគជាច្រើននៅអាស្រ័យក្នុងព្រៃនោះ ប្អូននិយាយនឹងបងថា «បង! យើងឈប់នៅក្នុងព្រៃនេះហើយមើលទៅព្រៃនេះសម្បូណ៌សត្វ ម្រឹគិម្រឹគាណាស់, យើងគិតធ្វើជាធ្នះមួយនៅលើចុងឆើ ហើយខ្ញុំរកផ្តៅមកធ្វើជុចដាក់សត្វទាំងនោះ យកមកធ្វើជាចំណីអាហារ» ។ ប្អូនធ្វើហើយ ឲ្យបងនៅអាស្រ័យលើធ្នេះនោះទៅ ខ្លួនទៅរកបោចផ្តៅ យកមកធ្វើជុចដាក់សត្វព្រៃ រៀបធ្វើជាចំណារចារជុំវិញព្រៃ ហើយទុកតែផ្លូវ១ល្មមសត្វនោះដើរចូល បាន ដូចជាធ្វើកន្លែងដាក់ត្រីដែរ ។ ពេលនោះ មានជ្រូកព្រៃមួយដើរសំដៅពីនាយមកហាក់ដូចជា គ្មានកោតក្រែងដល់អ្វីសោះ ដើរមកតាមចន្លោះផ្លូវដែលកុមារនោះចារ ទៅដល់ត្រង់កន្លែងដាក់ជុច ក៏ស្រាប់តែជាប់គ្នុងជុចកុមារ។
ជ្រូកនោះខំបម្រះននៀលរើយ៉ាងណាក៏មិនរួច ជុចរឹតរួតជ្រូកព្រៃនោះយ៉ាងតឹងស្ទើរតែដកដង្ហើម មិនរួច។ មិនយូរប៉ុន្មានជ្រូកនោះក៏ដាច់ខ្យល់ស្លាប់ទៅ។ កុមារទាំងពីរឃើញជ្រូកព្រៃជាប់ជុចស្លាប់ ដូច្នោះហើយ ក៏ត្រេកអរពេកណាស់ នាំគ្នាដោះអូសចេញពីជុច គិតយកមកអាំងឆ្អើរធ្វើជាអាហារ បរិភោគ ។ ជូនជាវេលានោះ ដែកភ្លើងដែលដាក់ក្នុងហោប៉ៅអាវបង ក៏អស់ប្រឆេះរលីងគ្មានអ្វីធ្វើ ភ្លើងនឹងបង្កាត់អាំងឆ្អើរជ្រូក, បងទាល់គំនិត មិនដឹងគិតធ្វើយ៉ាងណា ។ ឯប្អូនជាក្មេងមានគំនិត បានដឹងជាក់ប្រាកដពីកាលឪពុកនៅ នាំទៅព្រៃ បើគ្មានភ្លើងបង្កាត់ចម្អិនអ្វីៗគាត់តែងទៅកាប់ ឫស្សីស្ងួតមកកួតគ្នា ឲ្យកើតជាភ្លើង ដុតអាំងបានតាមប្រាថ្នា ហើយបានចាំទុកក្នុងចិត្តរួចស្រេច ។ វេលានោះ ប្អូននិយាយប្រាប់បងថា «កាលពីឪពុកយើងគាត់នៅបើគាត់ទៅព្រៃគ្មានភ្លើងដុតអាំង អ្វីៗ គាត់គាប់ឫស្សីយកមកកួតគ្នា ឲ្យកើតជាភ្លើងបាន, បើដូច្នោះ បងទៅចាំសត្វក្នុងទីនេះចុះ ខ្ញុំទៅរកកាប់ឫស្សីស្ងួតយកមកកួតធ្វើភ្លើងអាំង» ថាតែប៉ុណ្ណេះហើយ ក៏ទៅរកកាប់ឫស្សីបានយក មក ធ្វើតាមតម្រាឪពុកកើតមែន អាំងឆ្អើរជ្រូកនោះទៅតាមបំណង ឆ្អិនបានបរិភោគក្នុងវេលា នោះទៅ ។កុមារទាំងពីរនៅអាស្រ័យក្នុងព្រៃនោះអស់កាលជា យូរបានសេចក្តីសុខ សប្បាយ រកស៊ី តែនឹងដាក់ជុចសត្វព្រៃប៉ុណ្ណោះ ។ ពួកសត្វដែលដើរមកជាប់ជុចកុមារទាំងពីរនោះ តាំងតែពី សត្វជ្រូកព្រៃ រមាំង ឈ្លូស រហូតដល់ដំរី ។ រាត្រីមួយ កុមារប្អូនបានឃើញដំរីស្តរមួយយ៉ាងធំដើរ ក្បែររធ្នះនោះ ក៏មានបំណងចង់ស៊ីសាច់ដំរី ទើបនិយាយប្រាប់បងថា «ខ្ញុំចង់ស៊ីសាច់ដំរីណាស់ ត្បិតមានដំរីស្តមួយយ៉ាងធំធាត់ ដើរមកក្បែរធ្នះយើងរាល់រាត្រី ខ្ញុំគិតដាក់ជុចយកដំរីនេះឲ្យបាន» ។ បងនិយាយឃាត់ថា «ណ្ហើយប្អូន កុំ!ដំរីនេះធំណាស់ ប្អូនដាក់វាមិនជាប់ទេឬថាប្រសិនជាវាដើរមក ជាប់ជុចប្អូនហើយ វាបម្រះត្រដររួចទៅនោះ វាខឹង, កាលបើវាខឹងហើយ ថ្ងៃក្រោយវាមកព្រេចធ្នះ យើង, ល្អិតល្អោចខ្ទេចខ្ទី ហើយវាជាន់សម្លាប់យើង ស៊ីជាចំណីអាហារ ពុំលែងឡើយ» ។ «ទេ មិនអីទេបង កុំព្រួយ! នៅឲ្យតែស្ងៀមទៅចុះ ចាំមើលខ្ញុំធ្វើជុចដាក់ដំរីនេះឲ្យទាល់តែបាន » ។ ប្អូនថាដូច្នោះហើយ ក៏រកកាប់ផ្តៅក្រែកយ៉ាងធំៗ យកមករែងធ្វើជុច ដាក់ត្រង់កន្លែងដែលដំរីគោចរ ។
ឯដំរីដែលដើរមកសព្វរាត្រី ឥតមានគិតក្រែងអ្វីសោះឡើយ ដោយគិតថា «ព្រៃនេះ ស្រេចលើអញ ហើយ គ្មានអ្នកណាជាចំបងលើអញទៀតទេ» ក៏ដើរតម្រង់ត្រង់ មកកន្លែងដែលកុមារដាក់ជុច ស្រាប់តែចូលទៅក្នុងជុច ជាប់ខ្លួនចង្អៀតណែនក្តន់ ខំបម្រះននៀលស្រែករោទិ៍រំពងព្រៃធំយ៉ាងណា ក៏មិនរួច, មិនយូរប៉ុន្មានដាច់ខ្យល់ស្លាប់ទៅ ។ កុមារទាំងពីរនាក់ បានឃើញដំរីជាប់ជុចស្លាប់ហើយ បបូលបងប្អូនបំពក់ភ្លើងភ្នក់យ៉ាងធំ ដុតឆ្អើរដំរី ។ វេលានោះ ក្លិយឈ្ងុយសាច់ដំរី ក៏ផ្សាយរហូត ភពជាទីអាស្រ័យនៃយក្ស ដែលមានអំណាចគ្របសង្កត់ពួកយក្សឯទៀតៗ ។ យក្សនោះលាន់មាត់ថា ថ្ងៃនេះធុំក្លិនអ្វី ក៏ឈ្ងុយឈ្ងប់ម្ល៉េះ? មានអ្នកណាឆ្អើរសាច់ឯណាអេះ? បើដូច្នេះ អញនឹងទៅរកមើល ក្រែងបានមួយចម្អែត ពីព្រោះសាច់នេះក្លិនឆ្ងាញ់ណាស់ ហើយដោយស្មានទៅប្រហែលជាច្រើនផង បានជាធុំក្លិនផ្សាយមកដល់ទីអញយ៉ាងនេះអញទៅគំរាមយកស៊ីទាំងអស់ កុំឲ្យអ្នកឆ្អើនេះនោះ វាបានស៊ី » គិតដូច្នេះហើយ ក៏ចាប់យកដំបងពេជ្រ គ្រវីហោះឡើង លើអាកាសវេហាស៍ងាកមើល ចុះឡើង ឃើញផ្សេងហុយៗ ត្រង់ព្រៃធំ ក៏ហោះចុះសំដៅទៅត្រង់កន្លែងផ្សែងនោះ ក្រឡេកមើលទៅ ឃើញក្មេងតូចពីរនាក់កំពុងឆ្អើរដំរី, គិតថា«ថ្ងៃនេះ ពេញជាមហាលាភហើយ បានទាំងចំណី បានទាំងម្ចាស់, បើដូច្នេះ តើអញនឹងស៊ីដំរីមុន ឬស៊ីក្មេងមុនអេះ? បើស៊ីដំរីមុនក្រែងក្មេង នេះវាភ័យនឹងអញ រត់ពួនបាត់តៅ ឥឡូវនឹងស៊ីក្មេង គ្មានអ្វីគ្រាន់ធ្វើជាបង្អែមសម្រាប់លាងមាត់ ខាងក្រោយ» ។នៅទីបំផុតនោះ យក្សសម្រេចចិត្តថា«ណ្ហើយ! អញស៊ីដំរីមុនចុះទុកក្មេងស៊ីក្រោយ ជាបង្អែមវិញ ទើបជ្រះមាត់ស្រួល, ក្មេងនេះ វាមិនមែនរត់ពួនទៅឯណាឡើយទុកជាវារត់ពួន កន្លែងណាក៏មិនកំបាំងនឹងភ្នែកអញដែរ, វាមកពីស្រុកភូមិរបស់មនុស្សលោក ចូលមកដល់ព្រៃនេះម្ល៉េះហើយ វារត់ទៅណានឹងរួច» ទើបយក្សចូលទៅគម្រាមកុមារដែលកំពុង ឆ្អើរដំរីនោះថា « វ៉ីអាក្មេងច្រមក់! អាឯងមកពីណា? ដើរចេញឲ្យឆាប់» ។ កុមារទាំងពីរដើរចេញពី ទីនោះទៅ ។ ប៉ុន្តែ កុមារបងមានសេចក្តីភិតភ័យតក្កមា ព្រោះខ្លួនស្គាល់ច្បាស់ជាយក្សហើយ បានដឹង ប្រាកដអំពីសម្នាក់ចាស់ៗ គេនិយាយប្រាប់ថា «យក្សខ្លួនធម មានចង្កូមពីរ សម្រាប់ស៊ីមនុស្សលោក» តែមិនចេញវាចាប្រាប់ប្អូនឡើយ ។
ចំណែកខាងកុមារប្អូនគិតថា «មនុស្សនេះមកពីណា រូបរាងធំគម្រាំង ធ្មេញធំៗ សស្ងាចប៉ុនៗចប កាប់ ភ្នែកឡើងក្រឡោតៗ ក្រហមត្លែត ដូចភ្នែកអាអូត ស្បែកមុខឡើងគគ្រីតគគ្រាត ដូចស្បែក គីង្គក់ ដងខ្លួនដូចក្របីដេកភក់ សំឡេងឮគ្រក់ៗ ដូចជាទឹកដក់ក្នុងរន្ធឈើ ដុះពុកមាត់ពុកចង្កា ស្រមេមស្រមាម ដូចបីសាចរាជភូត, អានេះប្រហែលជាមិនខ្លាចកោតញញើតចិត្តអញទេបានជា ហ៊ានមកនិយាយកំហែងអញដូច្នេះ, មិនអីទេ! អាឯងព្រហើនហ៊ានស៊ីដំរី» ។
កុមារប្អូនថយចេញពីកន្លែងនោះមិនឆ្ងាយប៉ុន្មាន ទៅឈរមើលយក្សស៊ីដំរី តែក្នុងចិត្តនឹកខ្នាញ់ពេក ណាស់ មិនទាន់ចេញស្តី ថាដូចម្តេចៗឡើយ គ្រាន់តែនឹកក្នុងពោះប៉ុណ្ណោះ ។ ពេលនោះយក្សសួរថា «នៃអាក្មេង! អាឯងធ្វើដូចម្តេច បានជាបានដំរីនេះយកមកឆ្អើរ?» ។ ពេលនោះកុមារតូចបានឱកាស ក៏ឆ្លើយតបទៅយក្សវិញថា «ពូឯងសួរចង់ដឹងអ្វី? គិតតែបរិភោគទៅចុះ! កុំចាំបាច់ដឹងហេតុការណ៍អ្វីឡើយ» ។ «យើ! អាច្រមក់! ប្រាប់ឲ្យឆាប់ៗ អញស៊ីអាឯងឥឡូវនេះហើយ» យក្សសួរគំរាមកុមារតូច ។ «អើ! ដំរីនេះ វាដើរមកជាប់ជុចខ្ញុំ» កុមារឆ្លើយតបនឹងយក្ស ។
«យីអើ! អាឯងធ្វើជុចដូចម្តេចក៏ដាក់ដំរីបាន អាឯងនិយាយកុហកទេឬ? ក្រែងដំរីវាស្លាប់ខ្លួនវាទេដឹង? ហើយអាឯងនិយាយបញ្ឆោតអញយ៉ាងនេះទៅ មើលអាឯងនិយាយ ឲ្យត្រង់កុំហុក តែកុហក អញស៊ីឯងទៀត ឥឡូវនេះមិនខាន» ។ «ខ្ញុំមិនចេះនិយាយកុហកទេ, ពូឯង មើលចុះ! ជុចខ្ញុំនៅឯណោះហ្ន៎» ។ «ប្រាកដជាអាឯងដាក់ជុចដំរីនេះបានមែន? » យក្សសួរសង្កត់សង្កិនកុមារ ។ «មែន» កុមារឆ្លើយតបយ៉ាងយកជុចមកហើយប្រាប់យក្សថា «ពូឯងចងដឹង ចូលទៅក្នុងជុចខ្ញុំលងមើល!» ។
ដោយហេតុតែការមើលងាយថា «សត្វបើជុចសរសៃរ៉ើងៗប៉ុណ្ណោះ អញគ្រាន់តែកម្រើក ក៏ដាច់ខ្ទេចខ្ទីដែរ» ថាហើយក៏ត្បុលក្បាលចូលទៅក្នុងជុច ផុតដៃផុតជើងទាំងអស់ ស្រាប់តែ ជុចរឹតរួតតឹងខ្លួនដូចគេចាក់ស្រែះ បម្រះននៀលបាក់ឈើព្រៃល្អឹតល្អោច ស្រែកទ្រហោរំពងព្រៃ, រឹទ្ធិយក្សដែលធ្លាប់ពូកែយ៉ាងណា ក៏ប្រមូលយកមកអស់ ថែមទាំងនឹកសូធ្យមន្តរបៀនសិល្បសាស្រ្ត ដែលធ្លាប់ចេះធ្លាប់រៀនមកប៉ុន្មាន ក៏នៅតែរើមិនរួចពីជុចនោះ រឹតតែតឹងឡើងៗ ស្ទើរនឹង ដាច់ខ្យល់រកតែស្តីនិយាយស្ទើរតែមិនរួច ។ យក្សទើបដឹងថា«ជុចក្មេងនេះ ពូកែមែន បើអញមិន និយាយអង្វរឲ្យវាស្រាយជុចនេះចេញទេ នឹងស្លាប់អាសារឥតការមិនខាន» ទើបនិយាយអង្វរកុមារថា «ឱលោកអើយ! កាលពីដើម ខ្ញុំមើលងាយជុចលោកដោយ គិតឃើញថា មើលទៅមិនល្មមនឹង កម្លាំងខ្ញុំសោះ, ហេតុតែសេចក្តីមើលងាយនេះហើយ បានជាខ្ញុំស្ទើរតែស្លាប់ខ្លួនយ៉ាងនេះ, ហេតុនេះ សូមលោកអាណិតខ្ញុំម្តងទៅចុះខុសម្តងឆ្គងមួយថ្ងៃ សូមលោកអធ្យាស្រ័យឲ្យតែរស់ជីវិត កុំឲ្យតែខ្ញុំស្លាប់» ។
ឯកុមារ បានឃើញយក្សបម្រះននៀលមិនរួចអំពីជុចរបស់ខ្លួនហើយ ថែមទាំងឮនិយាយអង្វរទៀត កាំបិតនៅដៃ និយាយតទៅនឹងយក្សវិញថា «ម៉េចអាឯងជឿអញទេ? ឥឡូវ មកធ្វើជានិយាយអង្វរ, ឯសាច់ដំរីអញ ឯងស៊ីអស់ ហើយគិតនឹងស៊ីអញទៀត អាឯងថ្លើមធំណាស់ អញមិនយកអង្វរអាឯង ទេ, ល្ងាចនេះ អញគ្មានអ្វីស៊ីសោះ ម្តងនេះអញស៊ីថ្លើមអាឯងហើយ ចុះមកបង! ទៅរកកាប់ឫស្សីមកធ្វើត្រណោត ដោតថើ្លមអាខូចនេះអាំងស៊ី» ។ បងក៏ចុះពីធ្នះមកទាំអភ័យញញីញញ័រដល់មកជិតប្អូនឃើញយក្សគួរ សម្បើម ក៏រឹងរឹតតែញាប់ញ័រ ។
ប្អូននិយាយថា «ឈប់បង! កុំញ័រចង់ស៊ីសាច់វាពេក ឈប់សិន! ចាំឆ្អិនសិន, ហ៎! ញ័រចង់អ្វីទៀតហើយ! កុំញ័រអ្វីពេក ហើយស៊ីឆៅមិនឆ្ងាញ់ទេ ហើមពោះពុងណា៎បង!» ។ យក្សឮសម្តីកុមារនិយាយនឹងបងដូច្នោះហើយ រឹងរឹតតែភិតភ័យស្លុតព្រលឹង ហើយនិយាយអង្វរ កុមារទៀតថា «ឱលោកម្ចាស់ថ្លៃអើយ! សូមលោកអាណិតខ្ញុំ យកតែបុណ្យម្តងទៅចុះ, ខ្ញុំនឹងជូនកន្លែងបក់កន្សែងបោយមយួ ឲ្យតែលោកលែងខ្ញុំឲ្យបានរស់មានជីវិត, ត្បិតខ្ញុំជាស្តេចយក្ស គ្រប់គ្រងអាណាប្រជានុរាស្រ្ត បើលោកឲ្យខ្ញុំស្លាប់ទៅសមជាស្រុកទេសរបស់ខ្ញុំអន្តរធានមិនខាន ទាំងកូនប្រពន្ធខ្ញុំទឪត ក៏ពុំមានទីពឹង» ។
កុមារប្អូនសួរបញ្ជាក់យក្សថា «ចុះឯងឲ្យកន្សែងបក់កន្លែងបោយដល់យើង កន្លែងនោះ បើបក់បោយ ទៅ អាចឲ្យសម្រេចប្រយោជន៍ដូចម្តេចខ្លះ?» ។ «តាមតែលោកចង់បានអ្វី បក់មក បានតាមប្រាថ្នា បើចង់ឲ្យបាត់ទៅវិញ គ្រាន់តែបោយថា ទៅវិញចុះ ក៏ស្រាប់តែបាត់អស់រលីង» ។ «ប្រាកដជាឯងឲ្យយើងមែនឬ?» ។ «មែន» ។ «ក្រែងកុហកអញទេដឹង?» ។ «មិនកុហកទេលោក» ។ «បើកុហក តើឲ្យយើងធ្វើដូចម្តេច? យើងមិនទុកចិត្តទេ ពីព្រោះឯងជាស្តេចសោយរាជ្យក្រែងរួចពី កណ្តាប់ដៃយើងទៅ បបួលរេហ៍ពលមកច្បាំងនឹងយើងវិញ? បង! យកកាំបិតមកពន្លះសាច់វាអាំងស៊ី សម្រន់សេចក្តីឃ្លាន១ស្របក់ សិន» ។ បងនោះនៅតែមិនទាន់បាត់ភ័យនឹងយក្ស ។
យក្សឮកុមារតូចឲ្យបងយកកាំបិត មកពន្លះសាច់ខ្លួនដូច្នោះ ក៏ញាប់ញ័រស្ទើរបាត់ស្មារតីហើយនិយាយ អង្វរកុមារនោះទៀតថា «សូមលោកទុកតែជីវិតឲ្យចុះ ខ្ញុំនឹងប្រគល់រាជ្យទាំងអស់ព្រមទាំងស្រុកសួយ ទាំងអម្បាលម៉ាន ជូនលោកទៀត ខ្ញុំសូមរួចតែខ្លួននឹងភរិយាបុត្រីបុត្រាហើយនៅធ្វើជាសេនា រក្សាលោកទៀត » ។ កុមារប្អូនក៏សួរបញ្ជាក់យក្សថា «បើឯងនិយាយទៀតត្រង់មែន ណ្ហើយ! យើងអត់ទោសឲ្យបាន, តែយើងមិនដឹងជាឯងស្តេចសោយរាច្យនៅនគរណា ចុះធ្វើម្តេចឲ្យយើង ទៅតាមយកនគរឯងបាន? » ។ «ឱលោក មិនសល់ក្រអ្វីនឹងអញ្ជើញទៅឯនគរខ្ញុំនោះទេ ឲ្យតែលោក លែងខ្ញុំចុះ ខ្ញុំនឹងធ្វើតម្រុយជាលំអានរហូតដល់ទៅរនគរខ្ញុំឯណោះ » ។ «ឯងធ្វើតម្រុយបែបណា?» ។ ខ្ញុំកាច់មែកឈើសស់បោះ ហែៗ តាមផ្លូវទៅកាលបើលោកអញ្ជើញទៅសូមទៅតាមមែកឈើដែលខ្ញុំ កាច់បោះនេះចុះ »។
កុមារទាំងពីរ ក៏ព្រមដោះយកចេញពីជុច ។ ឯយក្សបានរួចខ្លួនពីជុចហើយ ក៏ក្រាបថ្វាយបង្គំកុមារ ទាំងបីរ ដើរទៅនគរខ្លួនវិញ ហើយកាច់មែកឈើជាតម្រុយ ដើម្បីជាទីសម្គាល់ដល់កុមារទាំងពីរប្រាណ ឥតមានកុហកភូតភរអ្វីឡើយ លុះដល់ទៅនគរហើយចូលទៅនិយាយប្រាប់ពួកពលសេនាយោធា ទាហាន ដេលនៅចាំក្លិងទ្វារទាំង ៧ ជាន់ថា «នែវ៉ីយ! ថ្ងៃស្អែកនេះមានក្មេងតូចៗ ពីរនាក់ ជាក្មេងមនុស្សលោក មកដណ្តើមរាជ្យអញ បើឯងឃើញវាមកហើយ ត្រូវឃាត់កុំឲ្យវាចូលតែកុំធ្វើ ទុកបុកម្នេញវាឡើយ គ្រាន់តែស្រែកឃាត់ប៉ុណ្ណោះបានហើយ ពីព្រោះក្មេងនោះពូកែណាស់ អម្បាលអញ ដែលមានរឹទ្ធី មានអំណាចច្បាំងដណ្តើមយកនគរឯទៀតៗ បាន មកធ្វើជាប្រទេសរាជទាំងប៉ុន្មាន ក៏វាដាក់ជុចអញជាប់ស្ទើរតែនឹងស្លាប់អសារឥតការ, តែពួកឯងរាល់គ្នាឃាត់វាល្បងមើលសិនចុះបើ វាមិនខ្លាចទេ បើកផ្លូវឲ្យវាចូលមកចុះ» ។
យក្សបានប្រាប់គ្រប់សេនាអ្នកចាក្លោងទ្វារទាំង៧ ជាន់សព្វគ្រប់ហើយ ក៏ចូលទៅក្នុងប្រាសាទ សម្ងំដេកលក់ ស្រមុកកក្រើកប្រឹថពី ។ ឯកុមារបងប្អូនទាំងពីរនាក់ ក៏បណ្តើរគ្នាទៅនគរយក្សតាម តម្រុយមែកឈើ លុះបានទៅដល់ហើយក៏ជួបប្រទះនឹងពួកកងទ័ពមួយកង ដែលនៅចាំក្លោងទ្វារទី៧ នោះកុមារបង កាលបានឃើញយក្សច្រើនដល់ម្ល៉ោះ ក៏ភ័យញាប់ញ័រស្ទើរនឹងបាត់ស្មារតី, ប្អូននិយាយ កម្លាបងឡើងថា «នែបង កុំញ័រចង់ពេក! ឈប់! កុំអាលចង់ចាប់កាប់ធ្វើបាបវា ឈប់ៗ កុំៗ យើបង! ស្ទើរតែឃាត់មិនឈ្នះណ្ហើយ កុំញ័រចង់ពេក វាខ្លាចបងឯងហើយ» ។
ពួកទាហាន យក្សបានឮកុមារនិយាយដូច្នោះ ក៏ខ្លាចរួញខ្លួន ឥតហ៊ានមាត់កអ្វីសោះបើកផ្លូវឲ្យកុមារ ទៅដោយស្រួយរហូតដល់ទៅទ្វារក្នុងគម្រប់៧ជាន់ យក្សខ្លាចទាំងអស់ ។ ទើបនាំបងប្អូនឡើងទៅលើប្រាសាទយក្ស ឃើញយក្សកំពុងដេកស្រមុកខ្ទ័រប្រាសាទឃើញពួកស្រីស្ នំកំពុងតែអង្គុយបក់ខាងស្តាំមួយរយ ខាងធ្វេងមួយរយ ។ ឯបងឃើញយក្សច្រើនសម្បើមណាស់ពេក ក៏ភ័យស្លុតស្មារតី ប្អូនស្រែកហៅយក្សថា «នែ! អានេះក្រោកឡើង ! អញមកដល់ហើយដេកដល់ណាទៀត» ។ យក្សឮសំឡេងកុមារតូចស្រែកហៅខ្លួន ដែលកំពុងដេក លក់ដូច្នោះ ក៏ភ្ញាក់ដឹងខ្លួនឡើង ក្រឡេកមើលទៅ ស្គាល់ជាក់ជាកុមារម្ចាស់ជុច ក៏ភិតភ័យមហិមា ស្ទុះមកម្នីម្នាក្រាបថ្វាយបង្គំកុមារតូចទាំងពីរ ហើយប្រាប់ពួកស្រីស្នំដែលកំពុងអង្គុយគាល់ ប្រើអមាត្យឲ្យហៅពួកសេនាបតី នាហ្មឺនមុខមន្រ្តី ព្រាហ្មព្រឹទ្ធ បុរោហិត បណ្ឌិតកវី ឲ្យចូលមកក្នុង បុរីយ៉ាងឆាប់វៃៗ ។
លុះពួករាជសេវកាមាត្យមកជួបជុំគ្នាសព្វគ្រប់ហើយ យក្សស្រែកប្រកាសថា «អ្នករាល់គ្នាចូរក្រាប ថ្វាយបង្គំស្តេចមនុស្សទាំងពីរនាក់នេះ ហើយត្រូវគោរពកោតខ្លាចយកចិត្តតុកដាក់ឲ្យដូចជាខ្លួនអញ ត្បិតអញប្រគល់រាជ្យ ឲ្យស្តេចមនុស្សលោកនេះសោយហើយ ។ អញសូមរួចតែខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ, ឯអ្នកទាំងអស់ត្រូវនៅជ្រកក្រោមម្លប់បុណ្យស្តេចមនុស្សលោកនេះចុះ» ។ ពួករាជសេវកាមាត្យទាំងអស់ ក្រាបថ្វាយបង្គំកុមារទាំងពីរគ្រប់គ្នា ឥតមាននរណាមួយ ហ៊ាននិយាយថាដូចម្តេចឡើយ ។ យក្សក៏បានរៀបពិធីអភិសេកជាឯកមង្គល ប្រជុំពួកពលយោធាជាអនេកប្រការ ហើយប្រគល់ធីតារបស់ខ្លួនឲ្យជាមហេសី ។ ប៉ុន្តែកុមារប្អូនមិនសោយរាជ្យខ្លួនឯងទេ ឲ្យបងសោយរាជ្យវិញ ព្រោះយល់ឃើញថា បងបានចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាខ្លួន ។ កុមារទាំងពីរ សឹងនៅជាសុខសប្បាយក្នុងនគរយក្សនោះ រហូតអវសានកាលទៅហោង ។

Read More»

រឿង : មាយាស្ត្រី

        ពីព្រេងនាយមានបុរសម្នាក់មានប្រពន្ធនៅជាមួយគ្នាតែ ពុំមានកូនដល់យូរទៅប្រពន្ធនោះមានសាហាយនាំមកដេកជា មួយក្នុងផ្ទះ តែសព្វថ្ងៃ។ថ្ងៃមួយប្ដីទៅជីកដំឡូវក្នុងព្រៃដល់ថ្ងៃក្ដៅ ចូលអា ស្រ័យនៅខ្ទមអ្នកតាមួយ។ ប្រពន្ធរៀបអីវ៉ាន់ទៅបន់ អ្នកតានោះអោយទៅធ្វើប្ដីអោយ ស្លាប់នឹងយកសាហាយធ្វើប្ដី រៀបស្រេចហើយក៏យកអីវ៉ាន់នោះដើរចូលទៅក្នុងខ្ទមអ្នកតា។
ប្ដីឃើញប្រពន្ធដើរចូលទៅក្នុងខ្ទមអ្នកតាក៏នឹកឆ្ងល់ថា«ប្រពន្ធ អញវាមករកអ្វីក្នុងខ្ទមអ្នកតានេះ» គិតហើយក៏ចូលទៅពួន ក្រោយខ្នងរូបអ្នកតាលបស្ដាប់ប្រពន្ធ ។ ឯប្រពន្ធក៏ចូលទៅ អុចទៀនធូបហើយនិយាយបន់អ្នកតាថា« ខ្ញុំមិនចង់យកប្ដីខ្ញុំទេ ខ្ញុំយកប្ដីទៀតសូមអ្នកតាកាច់ប្ដីខ្ញុំអោយស្លាប់ទៅ ខ្ញុំនឹងថ្វាយ ជ្រូក១ ។ ប្ដីលឺដូច្នោះ ក៏ឆ្លើយឡើងពីក្រោយអ្នកតាថា« អើបើនាង មានសាហាយ ហើយចង់អោយអញកាច់ប្ដីនាង អោយស្លាប់នោះងាយទេ វិលទៅផ្ទះវិញ ត្រូវរកមាន់ក្រាប ទាំងមេទាំងពងមួយសំបុកស្ងោរអោយប្ដីនាងស៊ីទៅវាស្លាប់ហើយ» មេនោះលឺដូច្នោះស្មានថា អ្នកតាបង្គប់ ក៏ប្រញាប់វិលទៅផ្ទះ រកទិញបានមេមាន់ក្រាបមួយសំបុកស្ងោរទុកអោយប្ដីស៊ី ដើម្បីអោយស្លាប់ ហើយនឹងយកសហាយ ។ លុះដល់ព្រលប់ប្ដីមកពីជីកដំឡូងដល់ហើយសួរថា «គេហ៍អើយ !បានអីស៊ីបាយ?»។ មេនោះឆ្លើយថា «ខ្ញុំបានមាន់ក្រាបមួយសំបុកស្ងោរទុកអោយអ្នក» ប្ដីថា «រៀបបាយមកស៊ី » ។ប្រពន្ធក៏លើកបាយទាំងមាន់ក្រាបមកអោយប្ដីស៊ីប្ដីស៊ីអស់មាន់ហើយ ធ្វើជាឈឺដេកថ្ងូរហ៊ឹៗ ។ មេនោះអរណាស់ គិតស្មានថាប្ដីឈឺមែនត្រូវនឹងពាក្យអ្នកតាបង្គាប់ហើយដ្បិត លឺថ្ងូរ ឯប្ដីក៏ធ្វើជាដេកទៅ មេនោះគិតស្មានថាប្ដីស្លាប់ក៏បើកទ្វារនាំយកសាហាយចូលទៅដេកជា មួយ។ អ្នកទាំងពីរកំពុងតែនិយាយគ្នាប្ដីក៏ក្រោកឡើងអង្អុយហៅប្រពន្ធមកប្រាប់ថា «រងារណាស់ »។ ឯបុរសសាហាយ ឃើញប្ដីមេនោះក្រោកឡើងអង្គុយដូច្នោះស្ទុះរត់ពុំទាន់ក៏ចូលទៅពួនក្នុងពាងធំមួយ នៅខាងដំនេក សំងំចាំប្ដីនោះដេកខ្លួននឹងចេញពីពាងនោះទៅដេកនឹងស្រីនោះទៀត ។
ប្ដីបានឃើញតែធ្វើជាមិនឃើញមិនដឹង ប្រាប់ប្រពន្ធថា « រងារណាស់ ឯងដាំទឹកអោយគ្នាមុជបន្តិច នឹងអាលស្លាប់ » មេនោះលឺថា ចង់ស្លាប់ដូច្នោះអរណាស់ ដ្បិតត្រូវ នឹង ពាក្យដែលទៅបន់អ្នកតា។ លុះប្រពន្ធដាំទឹកពុះហើយ ប្ដីថា «ទៅដងទឹកត្រជាត់បាន ១ក្អមមក យកមកលាយ នឹងទឹកក្ដៅនេះ »។ ប្រពន្ធលឺប្ដីប្រើដូច្នោះក៏យកក្អមចេញទៅដងទឹក។ ប្ដីឃើញប្រពន្ធទៅបាត់ក៏ក្រោកឡើងដើរទៅ លើកទឹកពុះ១ខ្ទះនោះ យកទៅស្រោចលើសាហាយនៅក្នុងពាងនោះស្លាប់ទៅហើយចូលទៅដេកធ្វើជា ឈឺថ្ងូរហ៊ឹៗទៀត។មេនោះវិលពីដងទឹកវិញ មើលទៅឃើញសាហាយត្រូវទឹកក្ដៅរួញសសៃដូចគេដកក ចេញ ពីពាងមកក៏អោនខ្សឹបថា«ថ្វីក៏មិនអោនទៅ វាមិនទាន់ដេកទេ »។ អានោះនៅឆ្ងក់ដដែល មេនោះយកដៃទៅចាប់ច្រមុះទៅត្រូវស្លឹកត្រចៀករហែកជ្រុះទាំងសក់ទើបដឹងថាប្ដីស្រោចទឹកក្ដៅ ស្លាប់សាហាយទៅហើយ ក៏ពុំស្ដីយកគ្របពាងមកគ្រប ហើយយកទឹកមកអោយប្ដីងូត។ ឯប្ដីក៏មិនស្ដី ទឹកក៏មិនងូត ប្រាប់ប្រពន្ធថាអញគ្រាន់បើហើយ ហើយហៅប្រពន្ធចូលដេកទៅ ។
លុះព្រឹកព្រហាមឡើង មេនោះពុំដឹងធ្វើដូចម្ដេច នឹងយកខ្មោចចេញអោយរួចផុតពីផ្ទះ ក៏នឹងឃើញថា «ក្នុងស្រុកនេះមានចោរ ៤ នាក់តែងតែ លបលូចអីវ៉ាន់អ្នកផងតែសព្វថ្ងៃ គ្រប់ភូមិ ដូច្នេះអញ នឹង គិតអោយចោរទាំង៤ នាក់នោះយកខ្មោចចេញពី ផ្ទះអញទៅចោលក្នុងព្រៃអោយបាន» គិតហើយ ក៏ដើរខ្ចីសំពត់ហូលអាវព្រែគេយកមកហាលជុំផ្ទះ ។ ឯចោលទាំង ៤នាក់នោះឃើញហើយគិតថា «ជើ! មេនេះមានណាស់តើ! យប់នេះ យើង នឹងទៅលួចវាអោយបានកុំខានសព្វថ្ងៃយើងស្មានតែវាក្រ » ។
មេនោះក៏ហាលសំពត់ហាលអាវព្រែនោះ លុះដល់ពេលល្ងាចយកទៅជួនគេវិញហើយយកខ្សែចងរិត រួចពាង ខ្មោចនោះអោយជាប់ ទុកអោយចោរ ចូលមកសែងយកទៅ។ ឯចោរ ៤នាក់លុះយប់ក៏បបួល គ្នាទៅលួច ចូលទៅរករបស់ទាំងនោះពុំឃើញៗ តែពាងមួយចងមាត់ចាប់បើកពុំរួច។ ចោរទាំង៤ នាក់និយាយគ្នាថា «របស់អស់នេះវាដាក់ក្នុងពាងនេះហើយ បើដូច្នេះយើងត្រូវសែងពាងនេះ»ថាហើយ ក៏នាំគ្នាសែងពាងនេះ ទៅដល់ព្រៃឆ្ងាយក៏ស្រាយលូកមើល។ អា១លូកដៃទៅត្រូវសក់ ថាវ៉ឹយសូត្រដក ដៃចេញ។ អា១លូកដៃទៅត្រូវស្លឹកត្រចៀក ត្រូវភ្នែក ច្រមុះ ស្រែកថា វ៉ឹយខ្មោចទេ ។ អា១មិនជឿក៏ ល្អដៃទៅទៀតត្រូវដើមទ្រូងដឹងថាខ្មោចមែន ក៏ស្ទះរត់ចោល ហើយខឹងណាស់ថាដ្បិតមេនោះបញ្ឆោត អោយសែងខ្មោចចោលបាន។ ចោរទាំង ៤ នាក់គិតគ្នាថា « យើងឃ្លាំមើលមេនោះបើឃើញវាដើរម្នាក់ វាត្រូវគ្នាយើងចោមរោមចាប់វាវាយអោយវារាង កុំអោយវាបញ្ឆោតយើងទៀត ។ ចួនជាថ្ងៃមួយមេនោះ ចុះទៅរកទិញអីវ៉ាន់ ដ្បិតមានសំពៅទើបនឹងមកដល់ពីស្រុកក្រៅ ។ មេនោះដើរដល់ពាក់កណ្ដាលផ្លូវ ក៏ជួបចោរទាំង ៤នាក់នេះ ចោរឃើញក៏នាំគ្នាព្រួតចាប់នឹងវាយ ហើយជេរពីរឿងដែលវាបញ្ឆោតនោះ ។
មេនោះឆ្លើយថា «ណ្ហើយអ្នក បើអ្នកវាយខ្ញុំក៏អិតប្រយោជន៍ដែរ ដ្បិតខ្ញុំទៅទារប្រាក់ពីនាយសំពៅ ដូច្នេះមក ! អញ្ជើញទៅ នឹងខ្ញុំៗ ទារប្រាក់បានចែកគ្នាចាយលេង »។
ចោរទាំង ៤ នាក់លឺថាវាទៅទារប្រាក់ដូច្នោះ ក៏ចូលចិត្តបបួលគ្នាទៅ ។ មេនោះផ្ដាំចោរទាំង ៤នាក់ថា «អស់អ្នកឈរចាំខ្ញុំនៅលើច្រាំងចុះ បើកាលណាឃើញខ្ញុំបោយដៃនោះអ្នកចុះទៅចុះ បានប្រាក់ហើយ »។ មេនោះនិយាយផ្ដាំចោរទាំង៤ នាក់ហើយ ក៏ចុះទៅសំពៅនិយាយនឹងនាយសំពៅ លក់ចោរទាំង ៤ នាក់ វាថាចោរនោះជាខ្ញុំរបស់វា ហើយចង្អុលបង្ហាញនាយសំពៅថា « នុ៎ះហ្ន៎ ! វាទាំង ៤ នាក់បើវាចុះមក ខ្ញុំឡើងទៅលើគោក សូមអ្នកចាប់វាដាក់ច្រវាក់អោយជាប់ទៅ កុំអោយវារត់រួចបាន»។ នាយសំពៅព្រមហើយសួរថា «ខ្ញុំនាងអែងទាំង ៤ នាក់លក់ថ្លៃប៉ុន្មាន ? » ។ មេនោះថា«ម្នាក់ថ្លៃ២ ណែន »។ នាយសំពៅអោយ ១ណែនកន្លះ វាក៏ព្រមលក់ ហើយចេញមកក្រៅ បក់ដៃហៅចោរទាំង ៤នាក់។ចោរទាំងនាក់គិតស្មានថា វាហៅអោយទៅយកប្រាក់ក៏នាំគ្នាចុះទៅដល់ហើយស្រាប់តែនាយ សំពៅប្រើមនុស្ស អោយចាប់ដាក់ច្រវាក់នៅបាតសំពៅទាំងអស់គ្នា។ មេនោះក៏យកប្រាក់ឡើងមក បាត់ ។បានប្រាក់ហើយមេនោះដើរវិលមកផ្ទះវិញ ដល់កណ្ដាលផ្លូវចូលចួនជាយប់ពុំហ៊ានដើរទៅទៀត ក៏ឡើងទៅដេកលើដើមឈើធំមួយ នៅប្របផ្លូវនោះ។ ឯចោរ ៤នាក់នាយសំពៅដាក់ច្រវាក់ជាប់ ហើយក៏និយាយគ្នាថា «ជើ! មេនោះហៅពេញជាប្រាជ្ញាធំវាបញ្ឆោតអោយយើង សែងខ្មោចទៅចោល ក្នុងព្រៃ ហើយឥលូវវា លក់យើងបានទៀត» ។ ចោរទាំង៤នាក់ខឹងណាស់កាច់ច្រវាក់ បាក់រត់ចេញពី សំពៅដើរឡើងមកលើ គោករត់មកទាំងយប់នោះ ចួនជាយប់យូរណាស់ក៏នាំគ្នាឡើងទៅដេកលើ ដើមឈើធំ ដែលមេនោះដេក ។ ចោរបីនាក់ឡើងដេកលើមែកដោយខ្លួន ។ ចោរម្នាក់ឡើងទៅក៏ជួបមេនោះ នៅលើចុងឈើ ។ អាចោរនោះថា « អើហងឯងស្លាប់ហើយម្ដងនេះ ហងឯងធ្លាប់តែបញ្ឆោតយើង ឥលូវហងឯងរត់ចុះបើរួច ។មេនោះលើកប្រាក់បង្ហាញ ហើយខ្សឹបថា «ណ្ហើយអ្នកកុំស្ដី កុំអោយអ្នកទាំង ៣នាក់ដឹងយើងត្រូវយកគ្នា ជាប្ដីប្រពន្ធហើយ យកប្រាក់នេះទៅ ចាយរកស៊ីស្រួលជាង អ្នកកុំធ្វើបាបខ្ញុំធ្វើអី » ។ អាចោរដូច្នេះក៏មិន ស្ដីខិតចូលទៅ ជិតលូកដៃអោប កៀកមេនោះថា «អើ ! ប្អូនឯងហៅប្រាជ្ញធំ បញ្ឆោតបងពីរដងហើយ ឥលូវបងបាននាងជាប្រពន្ ធដោយសារ ព្រេងសំណាងយើង » និយាយហើយក៏អោបថើបៗ ។ មេនោះពុំប្រកែហើយថា « ខ្ញុំក្រែង អ្នកស្រលាញ់ខ្ញុំមិនស្មោះ ឯខ្ញុំស្រលាញ់អ្នកស្មោះចិត្តមួយហើយ»។
អាចោរនោះថា «បងស្រលាញ់ស្មោះហើយនាងពុំដឹងចិត្តបងចង់អោយបងស្បថ រឺអោយបងធ្វើម្ដេច ? » ។ មេនោះថា «បើស្រលាញ់ចិត្តមួយនឹងគ្នា មានតែលិទ្ធអណ្ដាតគ្នា » ទើបមេនោះលៀនអណ្ដាតហើយ អោនទៅរកអាចោរនោះ។ឯអាចោរលិទ្ធអណ្ដាតមេនោះ ហើយលៀនអណ្ដាតអោយមេនោះលិទ្ធវិញ។ មេនោះខាំអណ្ដាតអាចោរនោះ ដាច់អស់មួយកំណាត់ ហើយច្រានទំលាក់ពីលើចុងឈើធ្លាក់ដល់ដី ស្រែកលឺតែឡុលៗ។ ឯចោរ៣នាក់គិតស្មានថា នាយសំពៅចោមចាប់ ក៏លោតពីរមែកឈើរត់ទៅហើយ ស្រែកហៅគ្នាថា «វ៉ើយគ្នាយើងរត់នាយសំពៅដេញហើយ » ។ អាចោរដែលដាច់អណ្ដាតនោះស្រែកហៅ គ្នាវាថា «មេនោះ នៅលើចុងឈើត្រូវមកចាប់ » ប៉ុន្ដែវាដាច់អណ្ដាត និយាយមិនច្បាស់លឺតែឡុលៗ គ្នាវាគិតស្មានថាគេដេញចាប់ចេះតែ រត់យកប្រាសអាយុរៀងៗខ្លួន ។
ឯមេនោះចុះពីលើចុងឈើយកប្រាក់ទៅផ្ទះអោយប្ដី នៅរកស៊ីជាមួយនឹងប្ដីជាសុខសប្បាយទៅ ។

Read More»

រឿង : បុរសដណ្តឹងប្រពន្ធ

       កាលពីព្រេងនាយ មានបុរសម្នាក់ចង់បានប្រពន្ធ ទៅដណ្តឹងកូនគេម្នាក់ ។ ម្តាយឪពុកគេថា «បើចង់បានកូនយើងជាប្រពន្ធ លុះតែឲ្យយើងចង់ត្រាំទឹកបានបីយប់ ទើបយើងឲ្យកូនបាន» ។ បុរសនោះ ក៏ព្រមឲ្យគេចងត្រាំទឹក ដល់ត្រាំទឹកបានពីរយប់បុរសនោះឃើញភ្លើងឆេះលើកំពូលភ្នំ ក៏លើកដៃឡើងអាំងលេង ។
គេមើលមកឃើញគេថាបុរសនោះអាំងភ្លើង គេមិនឲ្យកូនគេជាប្រពន្ធឡើយ ។បុរសនោះខឹងណាស់ទៅ ប្តឹងចៅក្រម ចៅក្រមឲ្យទៅកោះម្តាយឪពុកខាងស្រីនោះមកជំនុំជម្រះ។ចៅក្រមយកសំណូកពីអ្នក ចុងក្តីក៏កាត់ថា«ចៅឯងត្រូវចាញ់គេហើយ មិនត្រូវបានកូនគេទេបើដូច្នេះចៅឯងទៅរៀបបាយមក ឲ្យយើងស៊ី» ។ ឯចៅនោះ ឮចៅក្រមកាត់ថាមិនត្រូវបានកូនគេជាប្រពន្ធ ហើយគេប្រើទៅរៀបបាយ មកឲ្យគេស៊ីផង ក៏តូចចិត្តណាស់ ដើរបណ្តើរយំបណ្តើរ ទៅប្រទះនឹងសុភាទន្សាយៗសួរថា «ថ្វីបងក៏ បានជាយំ?» ។ បុរសនោះ ប្រាប់តាមដំណើរសព្វគ្រប់ប្រការ ។ សុភាទន្សាយសួរថា « គេឲ្យបងឯងទៅ ណា? » ។ បុរសនោះថា «ឥឡូវគេប្រើឲ្យទៅរៀបបាយ » ។ សុភាទន្សាយថា « អើបងរៀបរួច មកយក អញទៅផង អញទៅជួយជំនុំឲ្យ តែអញទៅមុខជាឈ្នះហើយ បើបងឯងរៀបបាយមកស្លកុំដាក់អំ បិលប្រហុក ។ អំបិលប្រហុកដាក់ក្បែរខាងនោះស្លតែត្រីនិងបន្លែហើយ » ។ បុរសនោះឮសុភាទន្សាយអួតដូច្នោះក៏អរណាស់ ខំទៅរៀបបាយដូចបង្គាប់សុភាទន្សាយហើយក៏យក មកជូនគេពីរនាក់នឹងសុភាទន្សាយ ។ ទៅដល់ ចៅក្រមឃើញសុភាទន្សាយមក ក៏សួរថា « បងទន្សាយ មករកអ្វី?» ។ សុភាទន្សាយថា « មកជួយជំនុំក្តីលោក» ។ ចៅក្រមថា «អើចាំស៊ីបាយរួចសិន» ។ ឯចៅក្រម ដល់ស៊ីបាយនោះទៅសួរថា ស្លអ្វីក៏សាបម៉្លេះ ? » ។ សុភាទន្សាយឆ្លើយឡើងថា « ភ្លើងឆេះ លើកំពូលភ្នំថាក្តៅដល់, ចុះអំបិលប្រហុកដាក់ក្បែរនោះ ម្តេចក៏បានជាមិនប្រៃដល់? » ។ សុភាទន្សាយឆ្លើយតែប៉ុណ្ណោះ ចៅក្រមទាល់ប្រាជ្ញា ទើបកាត់សេចក្តីឲ្យបុរសនោះឈ្នះ ឲ្យបានប្រពន្ធបុរសនោះ ។

Read More»

រឿង : បុរសជីក្តាម

     មានបុរសប្ដីប្រពន្ធមានកូនប្រុសមួយកូននោះអាយុបាន ១២ ឆ្នាំមាតាស្លាប់នៅតែឳពុកពោះ ម៉ាយ។ឳពុកក៏ធ្វើរបរលក់ដូរតែពីរនាក់នឹងកូន លក់មិនដាច់រឹតតែក្រទៅ ក្រោយមកឳពុកអនិច្ច កម្មទៅទៀតកូននៅតែម្នាក់ឯងរក្សាផ្ទះសម្បែង ។ឳពុកស្លាប់ទៅ ៥ ថ្ងៃក៏មកពន្យល់ សប្ដិកូនថា "កូនឯង ក្រលំបាកណាស់ យើងជាឳពុកគ្មានរបរអ្វីនឹងឲ្យទេដូច្នេះឲ្យកូនទៅជីកក្ដាមនៅក្រោមខ្ទម អ្នកតា នាទិសឥសានផ្ទះយើងយកទៅ លក់ចិញ្ចឹមជីវិតរៀងរាល់ថ្ងៃចុះ វេលាព្រឹក ថ្ងៃរះឡើងកាលណា ឲ្យកូនទៅជីករាល់ថ្ងៃកុំខាន" ។
លុះភ្លឺឡើងកូននោះភ្ញាក់ឡើងចាំជាក់នូវនិមិត្តសព្វគ្រប់ក៏ចាប់យកចបដើរតម្រង់ទៅខ្ទមអ្នកតាជីក ទៅឃើញក្ដាមមួយប្រាកដមែន រួចយកក្ដាមនោះទៅលក់ឲ្យអ្នកផ្សារៗ ក៏ទិញយក ។ បុរសនោះបានប្រាក់ហើយត្រឡប់មកវិញ ។ថ្ងៃក្រោយ វេលាព្រឹកទៅជីក្ដាមនៅទីកន្លែងដដែលនោះ បានក្ដាមមួយយកទៅលក់ឲ្យ អ្នកផ្សារទៀត គេក៏ទិញយក ។ បុរសនោះត្រឡប់មកផ្ទះ ។នៅ ទីនោះ មានមហាសេដ្ឋីម្នាក់មានកូន ក្រមុំច្រើន កូនស្រីបងទាំងប៉ុន្មាន មហាសេដ្ឋីរៀបឲ្យមានប្ដីទាំងអស់ នៅតែកូនស្រីម្នាក់ឈ្មោះនាងពៅ គឺកូនពៅប្រកែកមិនព្រមយកប្ដីមហាសេដ្ឋីជាឳពុកម្ដាយបង្ខំ ឲ្យមានប្ដីក៏មិនព្រមយក ។រីឯបុរសនោះថ្ងៃក្រោយទៅជីកក្ដាមនៅទីកន្លែងដដែលទៀតបានហើយ កាន់យកទៅលក់ ។ នាងពៅកូនក្រមុំមហាសេដ្ឋីបានឃើញក៏ហៅមកសួរថា"អ្នកកម្លោះយួរក្ដាមទៅ ណា ?" បុរសនោះជម្រាបវា "ខ្ញុំយកទោលក់" ។ នាងពៅក៏ទិញយកហើយនាងប្រាប់ថា "ពីថ្ងៃនេះតទៅ បើអ្នកបានក្ដាមកុំលក់ឲ្យអ្នកណា អ្នកយកលក់ឲ្យខ្ញុំរាល់ថ្ងៃកុំខាន" ដោយ នាងនោះមានចិត្តប្រតិព័ទ្ធ នឹងបុរសនោះណាស់ តែអ្នកនោះមិនដឹងខ្លួន ។ បុរសនោះបានប្រាក់ហើយត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ។ ថ្ងៃក្រោយបុរសនោះទៅជីកក្ដាមនៅទីកន្លែង ដដែលបានទៀត រួចយកមកលក់ឲ្យតែនឹងនាងរាល់ថ្ងៃ ។ នាងនោះទទួលទិញយកមិនដែលខាន ហើយនាងពៅមានចិត្តរឹតតែស្រលាញ់បុរសនោះខ្លាំងឡើង ក៏ធ្វើឬកពាករកិរិយាឲ្យបុរសនោះដឹង ។ បុរសនោះដឹងជាក់ "នាងនោះស្រលាញ់ខ្លួនប្រាកដ" តែដោយ ពិចារណាថា "ខ្លួនសព្វថ្ងៃក្រីក្រលំបាកណាស់ហើយកំព្រាផង" ក៏មិនហ៊ាននិយាយថាម្ដេចឡើយ ។
ចំណែក បងស្រីប៉ុន្មាននាក់ បានឃើញនាងពៅជាប្អូនធ្វើឬកពារកិរិយាស្រលាញ់បុរសលក់ក្ដាមនោះ ពន់ ពេក ក៏នាំគ្នាទៅជម្រាបមហាសេដ្ឋីជាមាតាបិតាថា "នាង ពៅជាប្អូនធ្វើឬកពារស្រលាញ់បុរស ជីកក្ដាមនោះក្រៃពេកបុរសនោះបាន ក្ដាមចេះតែយកមកលក់ឲ្យតែនាងពៅៗទទួលទិញរាល់តែថ្ងៃ រួចធញវើឬកពារកិរិយាស្រលាញ់បុរសនោះណាស់ខ្ញុំទាំងអស់និយាយឬូន្មានដូចម្ដេចក៏មិនព្រមស្ដាប់ តាម រឹតតែធ្វើខ្លាំងឡើងៗ" សេដ្ឋីជាមាតាបិតាឮដូច្នេះច្រឡោតខឹងឲ្យហៅនាងពៅមកជេរបន្ទោស ត្មះ តិះដៀលថា "ហង នេះជាមនុស្សរឹងទទឹងចិត្តមាតាបិតាអញឲ្យមានប្ដីទៅមនុស្សមានទ្រព្យសម្បត្តិ ហងឯងមិនព្រមយក ឥឡូវហងស្រលាញ់អមនុស្សកំសត់លក់តែក្ដាមវិញ ហងឯងនេះអាក្រក់ណាស់ ចុះចេញពីផ្ទះអញឲ្យឆាប់ទៅយកអាកំសត់លក់ក្ដាមនោះចុះតាំងពីថ្ងៃនេះតៅទៅហងឯងកុំមកលើផ្ទះ អញសូម្បីតែក្នុងភូមិក៏ ចូលមិនបានអញកាត់ចោលហើយ" ។ ចំណែកមាតាកាត់ចិត្តមិនដាច់នឹងកូនពៅក៏លបវេចរបស់ស្រាលៗដែលមាន តម្លៃ ឲ្យទៅដល់នាង ពៅជាកូន ។ នាងពៅកូសំពះលាមាតាយកបង្វិចដែលមាតាឲ្យចុះចេញពីផ្ទះ សំឌៅទៅ ផ្ទះបុរសលក់ ក្ដាម និយាយប្រាប់រឿងពីមាតាខឹងបណ្ដេញសព្វគ្រប់ ។ បុរសនោះបានស្ដាប់ហើយឆ្លើយតបថា "ខ្លួនខ្ញុំ នេះសព្វ ថ្ងៃក្រីក្រជាទីបំផុត ហើយកំព្រាតែម្ានក់ឯងផង នាងត្រឡប់ទៅវិញចុះ ខ្ញុំមិនហ៊ានទទួល យកនាងទេខ្ញុំខ្លាចមហាសេដ្ឋីជាបិតាចាប់ទោសយក ខ្ញុំទៅសម្លាប់" ។ នាងពៅតបថា "ខ្ញុំមិនទៅ វិញទេ ស៊ូស្លាប់និងអ្នកហើយ" ។ បុរសនោះសួរថា "បើដូច្នេះយើងគិតដូចម្ដេច ?" នាងពៅឆ្លើយថា "បើអ្នកគិតឃើញយ៉ាងណាខ្ញុំទទួលតាម" ។
បុរស នោះនាំនាងពៅចេញចោលផ្ទះ ទៅនៅខែត្រក្រៅ ហើយធ្វើផ្ទះនៅ ជាមួយគ្នាលុះព្រឹកឡើងមក ជីកក្ដាមនៅទីដដែលយកទៅ លក់ដូចថ្ងៃមុនទៀតបានប្រាក់ ហើយទិញវត្ថុផ្សេងៗមកផ្ញើរប្រពន្ធ ប្រព្រឹត្តយ៉ាងនេះជាច្រើនថ្ងៃ ។ នាងពៅនោះហេតុតែជាស្រីគ្រប់លក្ខណ៍ ក៏ប្រតិបត្តិប្ដីមិនឲ្យទាស់ចិត្ត វេលាយប់ចូលដំណេកនាងពៅនិយាយនងប្ដីថា "ខ្ញុំសូម ចិត្តប្ដីតាំងពីថ្ងៃនេះតទៅអ្នកកុំទៅ ជីកក្ដាម ទៀតឡើយ ប្រាក់កាសយើងមានច្រើនណាស់បើអ្នកចង់ទិញរបស់អ្វីៗតាមចិត្តអ្នក ទិញចុះ" ។ ប្ដីមិនព្រមតាម ។លុះ ព្រឹកឡើងប្ដីកាន់ចបទៅជីកក្ដាមទៀត ប្រពន្ធឃើញដូច្នោះក៏លបដើរតាម ទៅមើលទីកន្លែងឲ្យបានច្បាស់មិន ឲ្យប្ដីដឹង លុះឃើញច្បាស់ហើយក៏ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ។ ចំណែកប្ដីជិកក្ដាមបានហើយយកទៅលក់ រួចទិញម្ហូបចំណីផ្ញើរប្រពន្ធ ។ថ្ងៃ ក្រោយប្ដី ទៅ កាប់ឧស ក្នុងព្រៃឆ្ងាយ ។ នាងពៅបានឃើញប្ដីទៅរកឧសក៏កាន់ចប់ទៅជីករំលីងនូវទីកន្លែងដែល ប្ដីជីក ក្ដាមនោះអស់ រួចត្រឡប់មកវិញដាំបាយធ្វើម្ហូបចំណីទុកឲ្យប្ដីបរិភោគថ្ងៃល្ងាចត្រជាក់ប្ដីកពីព្រៃ ក៏បរិភោគបានជាមួយគ្នា ។លុះ ព្រឹកឡើងប្ដីទៅកាន់ចបជីកក្ដាមទៀត ឃើញទីកន្លែងដីនោះធ្លុះ ធ្លាយ រលើងខ្ចាត់ខ្ចាយអស់ ហើយបានឃើញសំបកក្ដាមមួយធំចម្លែកប្លែកស្ងួតស្អាត ដូចជាហាល ថ្ងៃយូរហើយ អ្នកនោះក៏កាន់សំបកក្ដាមយកមកទុកក្រោមផ្ទះ មិនបានប្រាប់ភរិយាឲ្យដឹង ។ ភរិយាក៏មិនបានសួរប្ដីដូចម្ដេចឡើយ ។ ដល់វេលាយប់ចុលដំណេកនាងពៅកាន់ប្រាក់របូរពីដៃមួយណែនទៅក្រោមផ្ទះធ្លាក់ទៅលើសំបកក្ដាម ធំនោះ នាងពៅក៏មិនឲ្យប្ដីដឹងហើយគិតថា "ចាំព្រឹកភ្លឺច្បាស់ឡើងសឹបចុះទៅយកប្រាក់មកទុកវិញ" ។ លុះព្រឹកឡើងនាងពៅចុះពីផ្ទះទៅយកប្រាក់មួយណែនដែលធ្លាក់ ស្រាប់តែឃើញប្រាក់ណែនពេញ សំបកក្ដាម នាងអរណាស់ យកមកឲ្យប្ដីៗសួរថា "នាងបានប្រាក់ពីណាច្រើនម្ល៉េះ ?" ។ នាងពៅជម្រាបប្ដីថា "កាល ពីយប់ម៉ិញខ្ញុំកាន់ប្រាក់ដើម្បីយកទៅទុកខាងក្នុងក៏របូតពីដៃមួយ ណែនធ្លាក់ទៅក្រោមផ្ទះ ខ្ញុំពុំបានចុះទៅយកពីព្រោះគិតឃើញថា ផ្ទះនៅឆ្ងាយពីគេគ្មាននរណាដឹង ឃើញ ចាំព្រឹកភ្លឺច្បាស់សឹមចុះទៅ យកមកទុក លុះព្រឹកឡើងខ្ញុំចុះទៅយកស្រាប់តែឃើញប្រាក់ណែន ពេញសំបកក្ដាម ខ្ញុំក៏យកមកជូនអ្នក" ។ ប្ដីមានអំណរពន់ប្រមាណ ហើយនិយាយប្រាប់ប្រពន្ធថា ពីថ្ងៃនេះតទៅបងឈប់ទៅជីក្ដាមទៀតហើយ ។ ប្រពន្ធអរណាស់ ។ អ្នកទាំងពីរប្ដីប្រពន្ធ វេលាយប់ កាលណានាំគ្នាទម្លាក់ប្រាក់ទៅចំសំបកក្ដាមធំ ព្រឹកឡើងចុះទៅមើលឃើញប្រាក់ពេញសំបកក្ដាម នោះក៏យកមកពុករៀងរាល់ ថ្ងៃ បើទម្លាក់ប្រាក់រៀលព្រឹកឡើងឃើញប្រាក់រៀល បើទម្លាក់ប្រាក់ណែន ព្រឹកឡើងឃើញប្រាក់ណែន បើទម្លាក់គ្រឿងមាសពេជ្រព្រឹកឡើងឃើញគ្រឿងមាសពេជ្រពេញសំបក ក្ដាម ។ អ្នកទាំងពីរប្រព្រឹត្តយ៉ាងនេះចំនួនមួយឆ្នាំ ប្រាក់និងគ្រឿងប្រដាប់មានច្រើនណាស់រាប់ មិនអស់ ទើបព្រឹក្សាគ្នាថា "ប្រាក់យើងមានច្រើនម៉្លេះយើងបានអ្វីទុកប្រាក់និងគ្រឿងប្រដាប់ ទាំងនេះ" ហើយនាំគ្នាយកប្រាក់និងគ្រឿងប្រដាប់ទាំងអស់ទៅជីកដីកប់ទុកច្រើន អន្លើ ។
ក្រោយពីថ្ងៃនោះមក អ្នកទាំងពីរប្ដីប្រពន្ធនាំគ្នាទៅសួរមហាសេដ្ឋីជាមាតាបិតា ទៅដល់បង ស្រីទាំងអស់បានឃើញជេរថា "មេ ចោរចង្រៃឯងនាំប្ដីកំសត់លក់តែក្ដាមមករកអី ហងឯងបាន ឮឬទេ លោកឳពុកបណ្ដែញកាត់ចោលហើយ សូម្បីតែក្នុងភូមិក៏ចូលមិនបានដែរ មេចង្រៃចេញ ពីភូមិឲ្យឆាប់" ។ នាងពៅឆ្លើយថា "បង ទាំងអស់គ្នាកុំមើលងាយខ្ញុំៗមកនេះដើម្បីសួរមាតាបិតា ព្រោះលោក មានគុណលើខ្ញុំៗមិនសុំទ្រព្យសម្បត្តិលោកទេសម្បត្តិបងឯងទាំង អស់ក៏ខ្ញុំមិនសុំ ខ្ញុំមើលទៅទ្រព្យសម្បត្តិបងទាំងអស់គ្នាមានប៉ុណ្ណេះ ខ្ញុំមិនកោតមិនព្រឺឡើយ សូម្បីតែរោមជើងខ្ញុំមិនព្រឺផង" ។
បង ទាំងអស់គ្នាខឹងណាស់ ជេរប្រទេចថា "ហងឯងនេះអួរណាស់អញមិនជឿទេ" ។ នាងពៅថា "បើមិនជឿភ្នាល់គ្នាចុះ" ។ បងទាំងអស់គ្នាថា "ភ្នាល់គ្នាដូចម្ដេច ?" ។ ឲ្យបងទាំងអស់គ្នារាប់ប្រាក់ខ្ញុំមើលឲ្យអស់ក្នុងមួយថ្ងៃ បើរាប់អស់ខ្ញុំចែកឲ្យគ្រប់គ្នាបើរាប់មិនអស់ខ្ ញុំមិនឲ្យទេ តែខ្ញុំយល់ថាកុំថាឡើយរាប់មួយថ្ងៃ ទុកជារាប់ពីរថ្ងៃ ឬ បីថ្ងៃក៏មិនអស់ដែរ" ។ បងទាំងអស់នោះឆ្លើយថា "អញព្រមទៅរាប់ តែបើហងឯងកុហកអញៗវាយហងឯងសម្លាប់" ។ នាងពៅថា "តាមចិត្ត" ។បង ៗក៏នាំគ្នាទៅរាប់ប្រាក់នាងពៅ រាប់តាំងពីព្រឹកទល់ល្ងាច ក៏មិនអស់ នាំគ្មានត្រឡប់មកផ្ទះវិញជម្រាបសេដ្ឋីជាមាតាបិតាថា "នាង ពៅជាប្អូនវាអួតថាខ្លួនវាមាន ប្រាក់ច្រើន ខ្ញុំទាំងអស់គ្នាមិនជឿ ហើយវាថា បើមិនជឿទេឲ្យទៅមើលផ្ទះវាចុះ ខ្ញុំទាំងអស់គ្នាក៏ទៅ មើលឃើញវាមានប្រាក់ច្រើនមែនក៏ភ្នាល់នឹង វាៗថា បើខ្ញុំទាំងអស់គ្នារាប់ប្រាក់វាក្នុងមួយថ្ងៃអស់ វាឲ្យខ្ញុំយកចែកគ្នាចុះ បើរាប់មិនអស់វាមិនឲ្យទេនោះខ្ញុំទាំងអស់គ្នារាប់តាំងពីព្រឹកទល់ល្ងាចក៏មិន អស់ប្រាក់វា ត្រឡប់មកជម្រាបលោកមាតាបិតាសូមជ្រាប" ។ មហាសេដ្ឋីបានស្ដាប់ក៏ចាត់ក្រម ការឲ្យទៅមើលប្រាក់នាងពៅឲ្យជាក់ ច្បាស់ ។ នាងពៅក៏នាំទៅមើលគ្រប់ទីកន្លែង ។ ក្រមការទាំង នោះបានឃើញប្រាក់នាងពៅច្រើនប្រាកដមែន ហើយត្រឡប់មកជម្រាបមហាសេដ្ឋីសព្វគ្រប់ ។ មហាសេដ្ឋីបានជ្រាបមានចិត្តត្រេកអរណាស់ ក៏ចាត់បម្រើឲ្យទៅហៅនាងពៅនិងកូនប្រសារ មកប្រាប់ថា "កូនឯងមកនៅជាមួយមាតាបិតាវិញចុះ" ទើប មហាសេដ្ឋីបង្គាប់ក្រមការ ឲ្យកេណ្ឌរទេះក្របីគោជាច្រើន ទៅដឹកជញ្ជូនប្រាក់និងទ្រព្យសម្បត្តិនាងពៅយកមកទាំងអស់ ។ លុះមហាសេដ្ឋីជាបិតាទទួលមរណភាពទៅវេលាណា នោះប្ដីនាងពៅ និង ភរិយាបានធ្វើជាសេដ្ឋី ជំនួសបិតាតទៅ ។

Read More»

រឿង : ខ្លា ស្វា និងទន្សាយ

មានសត្វខ្លាមួយវាដាច់សង្វែងដើររកចាប់អ្វីមិនបាន សោះ ខំដើរស្វែងណាស់ៗទៅប្រទះនឹងសត្វអកមួយកំពុង តែយំឮសូរអកអូៗ ទំលើដើមព្រឹក្សាមួយនៅមាត់ត្រពាំង ខ្លាក្រឡេកមើលទៅឃើញគិតក្នុងចិត្តថា៖
•    ធ្វើម្ដេចនឹងចាប់អានេះបានហ្ន ! បើវានៅខ្ពស់ម្ល៉េះ ? បើអញឡើងទៅ មុខជាវាឃើញហើយហើរទៅកាលណានឹង ចាប់ វាបាន ?។
ខ្លាអង្គុយចាំមើលកិច្ចកលសត្វអក នោះ ។ឯសត្វអកនោះ កាលណាទំហើយ ភ្នែកវាតែងរំពៃមើលទៅបង្ហែត្រីក្រែង មានត្រីបន្លៀកខ្លួនឡើងនឹងចាប់ ។យូរបន្តិចមានត្រី មួយផុសឡើងពីក្នុងទឹក , អកស្ទុះទៅចាប់បានត្រីនោះ យកមកធ្វើជាចំណីវាទៅ ។ ខ្លាឃើញអកធ្វើដូច្នោះក៏គិត ក្នុងចិត្តថា៖
•    “យើ ! អាអកនេះវាអង្គុយតែស្ងៀមសោះស្រាប់តែមាន ត្រីហែលក្នុងត្រពាំងនោះវាស្ទុះទៅចាប់បានមួយរំពេច យកមកក្រអែះ មិននឿយហត់ប៉ុន្មានសោះមិនព្រួយដូច ជាខ្លួនអញ ខំដើរស្វែងរកស្ទើរស្លាប់មិនងាយបាន,អានេះ អង្គុយធ្វើច្រងុកៗ ចាប់បានភ្លាមៗហើយវាមិនលំបាក លបលំបាកឱន ក្រាបទៀតផង,បើដូច្នេះអញគិតធ្វើដូច សត្វអកនេះវិញស្រួលជាង ” ។
ខ្លាគិតដូច្នោះហើយក៏ដើរទៅទៀតដើម្បីស្វែងរកបឹង ឬ ត្រពាំងជាទីស្ងាត់ ហើយដែលមានត្រីច្រើននោះ ។ វាដើរទៅដល់បឹងមួយជាទីស្ងាត់, នៅមាត់បឹងនោះ មានដើមឈើធំៗដុះច្រូងច្រាង ដ៏មានម្លប់ត្រឈៃល្មមវាពឹងពួនខ្លួនវាបាន ។ ពេលនោះមានបុរស ម្នាក់នៅចងសន្ទូចក្នុងបឹងនោះ មុនខ្លាទៅដល់ ។
ដោយចង់មើលឲ្យឃើញសន្ទូចខ្លួន ដែលរាយនៅឯនាយឆ្ងាយបានស្រួល បុរសនោះរាយសន្ទូចហើយ មិនឈរនៅនឹងដីទេ ទៅឡើងលើដើមព្រឹក្សាមួយធំខ្ពស់នៅសម្ងំតែម្នាក់ឯង មិនមាត់កឡើយ ។ ឯខ្លានោះ កាលបានទៅដល់ហើយក៏ដើរផ្លូកចុះផ្លូកឡើង រកដើមឈើនឹងឡើង ធ្វើដូចជាសត្វអក ។ បុរសឮសូរមើលទៅឃើញខ្លាកំពុងតែដើរ រួចទៅឡើងអង្គុយជ្រហមៗលើចុងឈើ ហើយធ្វើសំឡេង ត្រាប់តាមសត្វអកថា “អកអូរៗ” គាត់មិនហ៊ានមាត់ថាអ្វីទេ ចាំតែមើលហើយគិតថា៖
•    “ខ្លានេះ វាឡើងចុងឈើនៅក្នុងបឹងដូច្នេះ តើវាគិតធ្វើអ្វីអេះ ?”។
យូរបន្តិចមានត្រីងើបឡើងស្រាប់តែខ្លានោះ ស្ទុះលោតប្រូង រួចផុសឡើងវិញឈ្លក់ទឹកឮសូរខក់ៗ ។ បុរសនោះឃើញហើយសើច រួចស្រែកថា “ស្លាប់ទៅ ! អាខ្មោច ធ្វើអ្វីដូច្នោះ”។ ខ្លាឮមើលទៅឃើញបុរសនៅលើចុងឈើ ក៏មានសេចក្ដីអៀនខ្មាសខ្លាំងណាស់ ស្ទើរនឹងស្លាប់ខ្លួនព្រោះ មិនដែលបង់គំនិតដល់ម្លឹងសោះ រួចខ្លានឹកថា “ឥឡូវបុរសនេះឃើញអញតែម្នាក់ឯងបើគាត់ទៅដល់ ផ្ទះសមគាត់នឹងនិយាយប្រាប់គេថែមទៀត គេនឹងកាន់តែដឹងច្រើនឡើង កើតមានកេរ្ត៍ឈ្មោះ អាក្រក់ណាស់ បើដូច្នោះអញសូកគាត់ កុំនិយាយប្រាប់នរណាតទៅទៀតឡើយ” ។
ខ្លាបាននិយាយអង្វរបុរសនោះ ជាពាក្យឱនលំទោនថា
•    ឱ ! អ្នកអើយ ! ខ្ញុំបានជាចាប់ត្រីធ្វើដូចជាសត្វអកទៅ វាមិនបានឯត្រី ទៅបានឯលង់ទឹក ស្ទើរនឹងស្លាប់ ខ្ញុំមានសេចក្ដីខ្មាសអៀនច្រើនណាស់ បើដូច្នោះសុំអ្នកអាណិតខ្ញុំកុំនិយាយទៅណាមក ណាទៅទៀត ខ្ញុំនឹងតបគុណឧបការៈអ្នក ។
បុរសតបវិញថា៖
•    ខ្លាឯងឲ្យអ្វីអញ។
ខ្លាថា៖
•    ខ្ញុំសន្យារកសត្វ មួយព្រឹកមួយៗ យកមកជូនអ្នកនៅទីនេះរាល់តែថ្ងៃ ។
បុរសនោះក៏ព្រមព្រៀងទទួលពាក្យខ្លា រួចហើយវិលទៅផ្ទះអាត្មាវិញ, លុះព្រឹកឡើងមកទទួលយកសត្វ អំពីខ្លានៅកន្លែងសន្យា។ ខ្លាក៏ខាំសត្វយកមកឲ្យបុរសនោះ ជាប្រក្រតីមិនហ៊ានខាន ។
កាលបើបុរសនោះបានសត្វនាំយកទៅផ្ទះអាត្មា ច្រើនថ្ងៃពេកណាស់ នាងភរិយាឆ្ងល់ លុះវេលាយ ប់ក៏សួរដោយស្ងាត់ថា៖
•    អ្នកឯងធ្វើដូចម្ដេច ក៏បានសត្វរាល់ថ្ងៃម្ល៉េះ ? ម្ដងសត្វនេះម្ដងសត្វនោះ ជ្រូកក៏មាន ក្ដាន់ក៏មាន ឈ្លូសក៏មាន។
ប្ដីថា៖
•    អញដាក់អន្ទាក់។
ប្រពន្ធថា៖
•    អន្ទាក់អ្វីក៏បាន មិនដែលខានដូច្នេះ ? អ្នកអើយ ! ប្អូនឲ្យត្រង់ទៅមើល ។
បុរសនោះក៏ភ្លេច ពាក្យសន្យាដោយស្មានថា ខ្លាកាលណាវានឹងមក ក៏ប្រាប់ប្រពន្ធតាមរឿងហេតុពី ដើមដល់ចុង ។ ប្រពន្ធនោះក៏ជឿ ។ លុះព្រឹកឡើងបុរសទៅយកសត្វអំពីខ្លាដូចសព្វដង លុះទៅដល់ស្រាប់តែ ឃើញខ្លាអង្គុយជ្រហមៗ ចាំនៅកន្លែងនោះ ។ លុះបុរសដើរទៅដល់ខ្លាប្រាប់ថា៖
•    អើ ! បុរសឯងមកហើយ អញនៅចាំទេតើ ! អញនិងស៊ីឯង ត្បិតកាលនិយាយគ្នាមុននោះ អញហាមថា កុំឲ្យនិយាយប្រាប់គេតទៅទៀត អញសូកឲ្យសត្វមួយៗរាល់តែថ្ងៃ, ឥឡូវម្ដេចក៏និយាយ ប្រាប់គេ ?។ បុរសនោះក៏ភ័យភ្នែកស្លោ ឥតប្រកែកថាអ្វីទេ គ្រាន់តែអង្វរទៅខ្លាវិញថា៖
•    បងខ្លាឯង ស៊ីក៏ស៊ីចុះ ខ្ញុំមិនប្រកែកទេ បានជានិយាយទៅហើយ តែបើម្ង៉ៃនឹងស្លាប់រស់ ខ្ញុំសូមទៅជួបប្រពន្ធសិននឹងបានប្រាប់ឲ្យគេដឹងផង ។
ខ្លាក៏ព្រមថា៖
•    អើ ទៅក៏ទៅចុះ តែឲ្យឆាប់ត្រឡប់មកវិញ អញស្ដោះទឹកមាត់ចាំ តែស្ងួតទឹកមាត់អញតាមទៅ ស៊ីទាំងប្ដីទាំងប្រពន្ធ, ទុកធ្វើអី មនុស្សនិយាយមិនទៀង ។
បុរសនោះក៏នៅទាំងសោកសៅក្នុងចិត្ត ព្រោះតែមាត់មិនជិត បានជាខ្លាវាស៊ី, ទៅដល់ក៏ប្រាប់ប្រពន្ធតាមរឿងហេតុនោះ ហើយថា៖
•    ឥឡូវនៅមិនបានទេ ត្បិតខ្លាវាចាំតែយូរ វានឹងមកស៊ីទាំងអស់គ្នា ។
ប្រពន្ធក៏យំសោកស្រណោះគ្នាទៅវិញទៅមកស្ដាយគំនិត ។ ប្ដីក៏លាភរិយាចេញចាកគ្រឹះស្ថាន ដើរមកតាមផ្លូវយំបណ្ដើរផង, ដល់ពាក់កណ្ដាលផ្លូវ ប្រទះនឹងទន្សាយៗសួរថា៖
•    បុរសឯងដើរទៅណាយំផងដូច្នេះ មានទោសទុក្ខដូចម្ដេច ? ។
បុរសនោះ ថ្លែងឲ្យទន្សាយស្ដាប់សព្វគ្រប់ប្រការតាមហេតុនោះ ។ ទន្សាយឆ្លើយថា៖
•    ឱ ! បើដូច្នោះ ភ័យអ្វី បុរសឯងទៅរកតែចេក១ស្និតមក ទៅខ្លាចអ្វី អាខ្លាកំព្រើលនោះ។
បុរសនោះត្រេកអរក៏ម្នីម្នារត់ទៅរកបានចេកមួយស្និត ហើយជូនទៅលោកសុភាទន្សាយថា៖
•    ខ្ញុំជូនលោក ! សុំឲ្យតែលោកសុភាជួយខ្ញុំឲ្យរស់ជីវិតផងចុះ តែបន្តិច ខ្លាវាតាមមកស៊ីខ្ញុំហើយ។
សុភាទន្សាយថា៖
•    អើ ! អ្នកឯងទៅជាមួយនឹងយើង ចាំមើលខ្លានោះឲ្យជាក់។
រួចសុភាទន្សាយរកដំបូកមួយយ៉ាងខ្ពស់ ឡើងទៅអង្គុយលើដំបូកនោះ ដើម្បីមើលទៅឲ្យបានឆ្ងាយ ។
ឯខ្លា កាលចាំបុរសនោះយូរពេក ក៏តាមមក ប្រាថ្នានឹងខាំស៊ីទាំងពីរនាក់ ព្រោះខុសសន្យាគ្នាពីរលើកហើយ, វាដើរម្នាក់ឯងតាមផ្លូវ រលេះរលាំងមកដល់ទៀបដំបូក ។ បុរសនោះឃើញ ក៏ប្ដឹងសុភាទន្សាយថា៖
•    ហ្ន ! មកហើយលោក។
សុភាទន្សាយប្រាប់ថា៖
•    កុំមាត់ ! ចាំវាមកជិតសិន។
ខ្លាដើរមកកាន់តែជិត សុភាទន្សាយពមចេកមួយក្នុងមាត់ ហើយស្រែកគ្រហែមឡើងថា៖
•    អ៊ែមៗស៊ីខ្លា៥មិនស្កាំផ្ទៃ ស៊ីត្រប់ខាប៉ុនកូនដៃ ស្អាកស្ទើរបែក អ៊ែមៗ។
ខ្លាឮសម្លេងធំក្រអួនថា៖ “ស៊ីខ្លា៥មិនស្កាំផ្ទៃ” ក៏ស្ទុះថយក្រោយ ។ សុភាទន្សាយគ្រហែមថែមម្ដងហើយម្ដងទៀតយ៉ាងផ្ទួនៗ ។ ខ្លាស្ទុះរត់លែងទាំងមើលក្រោយ រត់ឆ្ងាយទៅប្រទះស្វាមួយនៅលើចុងឈើ ស្វាឃើញខ្លារត់ស្រែកសួរថា៖
•    បងខ្លា រត់មានការណ៍អ្វី ?។
ខ្លាឮហើយឈប់ ឆ្លើយតបទៅវិញ៖
•    ទេ ! ទេ !វ៉ិអើយ ! អាណាក៏ធំម្ល៉េះ ស៊ីខ្លាដល់ទៅ៥មិនឆ្អែត បានជាអញភ័យ រត់មកក្រែងវាស៊ី។
ស្វាសួរថា៖
•    បងឯងឃើញដែរឬអ្វី ?” ។
ខ្លាថា៖
•    ទេ ! ឮតែមាត់ ។
ស្វាសួរថា
•    មាត់ត្រង់ណា ?
ខ្លាតបថា៖
•    នៅបៀតដំបូកឯដើមពង្រនោះណា។
ស្វាថា៖
•    ក្រែងបងសុភាទេដឹង ? ចំណាំតែឃើញនៅត្រង់ហ្នឹង។
ខ្លាតបថា៖
•    មិនមែនទេ សម្ដីសុភាណាដូច្នោះ។
ស្វាថា៖
•    ទេ ! ប្រាកដជាសុភាហើយ , បើដូច្នោះទៅម្ដងទៀតមើល ខ្ញុំជូនទៅ។
ខ្លាមិនព្រមទៅថា៖
•    ក្រែងបងស្វាឯងរត់ចោលអញ តែឯងភ័យរត់ឡើងចុងឈើទៅ, នៅតែអញម្នាក់ឯង ស្លាប់អញហើយ។
ស្វានិយាយម្ដងទៀតថា៖
•    បើបងឯងខ្លាចខ្ញុំរត់ចោល យើងចងកន្ទុយភ្ជាប់គ្នាខ្ញុំឡើងទៅចុងឈើឯណារួច បើបងជាប់នឹងខ្ញុំហើយ។ ខ្លាថាអើ ! បើដូច្នោះទៅក៏ទៅ កុំរត់ចោលគ្នាវ៉ី ! ។
ខ្លានិងស្វាចងកន្ទុយជាប់គ្នាហើយ ដើរតម្រង់ទៅដំបូកនោះ ។ បុរសនោះឃើញប្ដឹងសុភាទន្សាយទៀតថា៖
•    លោកអើយ ! មកទៀតហើយម្ដងនេះ មានស្វាមកផង ខ្ញុំខ្លាចណាស់លោក!
សុភាទន្សាយថា៖
•    កុំបារម្ភអ្វី ! នៅមាត់ឲ្យស្ងៀម ចាំវាមកជិតបន្តិច នឹងមើលវា។
សុភាទន្សាយ ក៏ប្រុងបកចេកមួយនឹងពមឲ្យមាំ ។ ដល់មកជិត ស្វាសួរថាត្រង់ណាបងខ្លា ? ។ ខ្លាថា៖
•    ហ្ន ត្រង់ហ្នឹង, ហ្ន ! មាត់ស្រែកពីត្រង់នោះ។
សុភាទន្សាយពមចេកនៅក្នុងមាត់ស្រែកថា៖
•    យើ ! អាស្វាក្រញាំ ជំពាក់បំណុលអញ ៤ – ៥ ឆ្នាំ ដឹកអាខ្លាសំគមមួយឲ្យអញ អ៊ែម! មើលមាយាទអាស្វានេះ!។
ខ្លាឮដូច្នោះ ក៏ស្ទុះរត់ភីងទៅ ស្វាឃាត់ពុំស្ដាប់ ហើយគិតក្នុងចិត្តថា៖
•    យើអាស្វានេះ វានាំអញមកផាត់បំណុលទេតើ!។
ស្វាស្រែកថា៖
•    បងខ្លា ឈប់សិនៗ ខ្លាក៏មិនព្រម ដោយចូលចិត្តថា ច្បាស់ជាស្វាយកខ្លួនមកផាត់ឲ្យគេ
ហើយរត់ទៅឆ្ងាយ ទាល់តែស្វានោះរណ្ដំនឹងឈើ នឹងដី ស្លាប់ខ្លួនខូចអសារឥតការ ។

Read More»